İkileşme orijini

İkileşme orijini ya da Replikasyon orijini, kromozom üzerinde ikileşmenin başladığı ilk bölgedir. DNA ikileşmesi bu noktadan itibaren ya tek olarak devam eder ya da ikiye ayrılarak ikileşme çatalını oluşturur.

d:İkileşme orijini ve devamında ikileşme çatalı

Kromozom üzerinde ikileşmenin olduğu noktada sarmala ait zincirlerin açılmasıyla meydana gelen çatala da "ikileşme çatalı" denir. Bu çatal, önce sentezin orijin noktasında meydana gelir ve ikileşme devam ettikçe ilerler. İkileşme çift yönlü ise, orijinden itibaren zıt yöne doğru ilerleyen iki ikileşme çatalı oluşur. İkileşme orijini ve yönü ile ilgili kanıtlar açıktır.

Bu yapı türden türe değişiklik gösterir. İkileşme orijini, DNA ikileşmesini tanıyan ve zinciri çözen bir protein olan pre-replikasyon kompleksini bağlar.

Çeşitleri

İkileşme orijini iki çeşittir:

• Dar ya da geniş kalabalık diziler
• Uzun ya da kısa kopya numaralar

Bunlardan başka prokaryotik ve ökaryotik ikileşme orijinleri arasında da farklılıklar vardır:

• Prokaryotlar tek ve halkasal bir DNA molekülüne sahiplerdir. Bu yüzden de bu halkasal kromozomda bir tane ikileşme orijini bulundururlar.
• Ökaryotlar genellikler kromozomlaında birden çok ikileşme orijini bulundurular. Çoklu ikileşme orijininine sahip olma, daha fazla olan genetik materyallerin eşlenmesinde hız kazandırır. Buradaki her bir tekli orijin oluşturan DNA segmenti "replikon" olarak isimlendirirlir.

İkilişme orijinleri tipik olarak, "ori"ler ile ilişkilendirilmektedir.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta İkileşme orijini ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.

• The DNA Replication Origin Database, OriDB