İlhan Baran

İlhan Baran (d. 10 Temmuz 1934, Artvin - ö. 27 Kasım 2016), Türk çağdaş müzik bestecisi, eğitimcidir.

İlhan Baran
Doğum 10 Temmuz 1934[1]
Artvin
Ölüm 27 Kasım 2016
Meslek Besteci
Tanınma nedeni Üç Bagatel
Dönüşümler
Töresel Çeşitlemeler

Türkiye'nin üçüncü kuşak çağdaş müzik bestecilerinden ve eğitimcilerindendir.[2] Türk divan müziği ve halk müziğini batı armonileri ile birleştiren eserler veren sanatçı[3], Osmanlı ve Anadolu müziğinin araştırılmasına yönelik "ulusal müzikoloji" kavramını geliştirmiştir.[2] Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Müzikoloji Bölümü'nün kurucularınndandır;[4] bu kurumda Fazıl Say, Muhiddin Dürrüoğlu-Demiriz, Toros Can gibi solist ve bestecileri yetiştirmiştir.

Operacı Ayhan Baran'ın küçük kardeşidir.[5]

Yaşamı

1934 yılında Artvin'de dünyaya geldi. Babasının askeri yargıç olması nedeniyle ilköğrenimini değişik yerlerde yaptı[6]. Ortaöğrenimini Ankara Atatürk Lisesi’nde yaptı. Bu okuldaki müzik öğretmeninin yönlendirmesiyle Ankara Devlet Konservatuvarı kompozisyon bölümüne başvurdu ancak okulun yaylı çalgılar bölümüne kabul edildi. Bir yıl Heinrich Fromme ile kontrbas çalıştıktan sonra Kompozisyon Bölümü'ne geçti ve Adnan Saygun'la çalışmaya başladı. Bu kurumda ayrıca, Selçuk Gündemir'den piyano, Ruşen Ferit Kam'dan divan müziği, Muzaffer Sarısözen'den halk müziği dersleri aldı. Okul dışında, Kemal İlerici ile Türk müziği armonisi çalıştı. Ankara Devlet Konservatuvarı'nın İleri Devre Kompozisyon Bölümü'nü 1960 yılında bitirdi.

1962 yılında devlet bursu ile Paris’e gönderilen İlhan Baran, “Ecole Normale de Musique” adlı okulda Henri Dutilleux ve Maurice Ohana'yla bestecilik çalıştı.[6] Divan müziği ve halk müziğinin çok sesli müzik içinde eritilmesi gerektiğine inanan sanatçının bu anlayışla bestelediği “Üç Bagatel” adlı yapıtı ilk defa Paris’te seslendirildi. 1964 yılında okulu bitirdikten sonra bir süre Paris radyo-televizyonunda somut müzik kurslarına katıldı. Piyano için yaptığı besteler müzik eğitimi veren okulların değişik sınıflarında müfredatın bir parçası haline geldi.

1965 yılında yurda dönen İlhan Baran, Ankara Devlet Konservatuvarı’nda kompozisyon öğretmeni olarak görev yaptı. Son kuşak bestecilerinden Fazıl Say ve Muhiddin Dürrüoğlu-Demiriz ve Yeşim Alkaya, Burçin Büke, Oya Ünler, Ayşe Deniz Gökçin gibi solistler[3] ile Seyit Yöre gibi müzikolog ve besteciler de onun öğrencisi oldu[7].

Başlıca eserleri arasında 1966-1967 yıllarında, yedeksubaylığı sırasında bestelediği “Demet” adlı üflemeli çalgılar beşlisi, 1975’te yazdığı ve dünyanın ünlü topluluklarının repertuvarına giren “Dönüşümler” adlı oda müziği eseri, 1980’de tamamladığı senfonik yapıtı “Töresel Çeşitlemeler” yer alır. Bütün eserleri basılmıştır[8] Baran çağdaş müzik alanındaki eserlerinin yanı sıra Osmanlı Sanat Müziği'ndeki yenilikçi akımın da devamı niteliğinde makamları ve ritmleri kendi anlayışıyla kullandığı on iki adet tek sesli (monofonik) şarkı bestelemiş, sözleri Muhsin Canpolat'a ait olan bu şarkılar, Seyit Yöre tarafından projelendirilerek soprano Hülya Kazan (Vokal), Seyit Yöre (Ud) ve Serdar Yılmaz (Kanun) tarafından Alla Turca (2001) adlı CD'de seslendirilmiştir.[9]

Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Bölümünde ders vermeye devam eden sanatçı, 2009 yılında Sevda - Cenap And Müzik Vakfı Onur Ödülü'ne[10], 2016'da 44. İstanbul Müzik Festivali Onur Ödülü'ne[2] layık görüldü. 2010 yılında Şefik Kahramankaptan tarafından hazırlanan “İlhan Baran, Müzikte Derin Zirve” adlı kitap basıldı.

Eserleri

Solo Çalgı Eserleri
  • Çocuk Parçaları (piyano ya da çembalo için)
  • Küçük Süit (piyano için)
  • Üç Soyut Dans (piyano için)
  • Üç Bagatel (piyano için)
  • İki Sesli Sonatına (piyano için)
  • Bir Bölümlü Sonatına (keman için)
  • Siyah Beyaz (piyano için)
  • Mavi Anadolu (piyano için).

İkililer
  • Uygulamalar, Birinci Defter (bas ve piyano için)
  • Uygulamalar, İkinci Defter (bas ve piyano için)
  • Dört Zeybek (bas ve piyano için)
  • Dört Parça (iki flüt için).

Oda orkestrası Eserleri
  • Yaylı Çalgılar Dördülü (iki keman, viyola, viyolonsel)
  • Demet (flüt, obua, klarnet, korno, fagot)
  • Dönüşümler (keman, piyano, viyolonsel)

Büyük orkestra için
  • Töresel Çeşitlemeler.

Koro Eserleri
  • Eylül Sonu
  • Ezgi Demeti
  • Şarkılar

Alla Turca" (Monofonik Şarkılar)
  • Bir Beste Yap[9]
  • Adalar
  • İzmir
  • İstanbul
  • Marmara
  • Bayram Edelim
  • Büyükada
  • Bilmece
  • Marmara Türküsü
  • İstanbul
  • Adalar Türküsü
  • Sevmek

Kaynakça
  1. Erkin, Leyla O. "Devlet Konservatuvarlarında Verilmekte olan Viyola Eğitiminde Çoksesli Türk Müziği Eserlerin Yeri ve Önemi" (PDF). http://dspace.trakya.edu.tr. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2012. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2016. |website= dış bağlantı (yardım)
  2. "44. İstanbul Müzik Festivali Kataloğu" (PDF). http://www.iksftp.com/. 29 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016. |website= dış bağlantı (yardım)
  3. Kahramankaptan, Şefik. "İlhan Baran ve Töresel Çeşitlemeler'in öyküsü..." http://sanattanyansimalar.com/. Sanattanyansimalar.com sitesi, 7 Şubat 2016. 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. |website= dış bağlantı (yardım)
  4. "Müzikoloji Bölümü". http://www.konser.hacettepe.edu.tr. Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Müzikoloji bölümü web sitesi. 29 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016. |website= dış bağlantı (yardım)
  5. Pınar, Ali. "Ayhan Baran ile bir". http://www.andante.com.tr/. Andante dergisi 10 Şubat 2015. 29 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2016. |website= dış bağlantı (yardım)
  6. "İlhan Baran" (PDF). http://www.turkishairlines.com. Boğaziçi Üniversitesi Albart Long Hall Klasik Müzik Etkinlikleri 1 Aralık 2010 Konser kitapçığı. 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. |website= dış bağlantı (yardım)
  7. Kahramankaptan, Şefik (2010). Müzikte Derin Zirve: İlhan Baran. Ankara: Sevda Cenap And Müzik Vakfı Yayınları.
  8. "Türk Beşlerini Takip Eden Bestecilerimiz". Artilya.com sitesi.
  9. "Arşivlenmiş kopya". 16 Ocak 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2016.
  10. "SCA Ödülleri". http://andmuzikvakfi.com. Sevda-Cenap And Vakfı web sitesi. 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2016. |website= dış bağlantı (yardım)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.