İskorpit balığı

İskorpit (Scorpaena porcus), Scorpaenidae familyasından bir balık türü.

İskorpit
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
Sınıf: Actinopterygii
(Işınsal yüzgeçliler)
Takım: Scorpaeniformes
Familya: Scorpaenidae
Cins: Scorpaena
Tür: S. porcus
İkili adlandırma
Scorpaena porcus
Scorpaena porcus, 1758

Yaşamı aynı aileden olan Lipsos'un aynıdır. Farkları İskorpit'in Lipsos'a göre daha küçük olması (ortalama 20 – 30 cm.) ve renginin koyuluğudur. Eti oldukça lezzetlidir ancak dikenleri çok zehirli olduğundan yakalandığında dikkat edilmelidir.

Pişirme biçimi: Çorba, yahni, buğlama , pilaki, fleto tava

Dönem: yaz ayları, özellikle de ağustos.

Dikenleri vücuda değdiğinde, deride kızarıklık ve şişlik meydana getiren bir balık türüdür. Zehir etkisini birkaç gün sürdürmektedir. Tedavi için amonyak kullanılabilir. Ayrıca halk arasında bu balığa "çarpan" denmektedir.

Kıyıdan yem ile tutulabilen, izmarit avcılarının bol bol karşılaştığı bir balık türüdür.Genelde kumluk yerlerde tutulur.Daha önce söylendiği gibi tehlikelidir, özellikle acemi balıkçılar için daha tehlikelidir; kırlangıç gibi balıklarla karıştırıp müdahele edildiğinde iğnelerine temas edilirse, büyük acı verir.

Adlandırma

İskorpit adı Türkçeye Rum balıkçıların dilinde kullanılan Yunanca σκορπίδι skorpidi kelimesinden geçmiş bir alıntıdır[1].

Yazılı kaynaklarda «iskorpit (S. porcus) ile lipsoz/lipsos (S. scrofa)»[2][3][4][5] olarak geçen ikili çapraz adlandırmanın yanlış olduğu ve doğrusunun «iskorpit (S. scrofa) ile lipsoz/lipsos (S. porcus)»[6] biçiminde olması gerektiği balıkçılar tarafından da öne sürülmektedir[2]. Her iki tür de Akdeniz'de bulunur; fakat Karadeniz'de yalnızca S. porcus türü bulunur, S. scrofa türü bulunmaz.

Kaynakça
  1. Hasan Eren, Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara 1999 (sayfa: 194, madde: iskorpit)
  2. AnaBritannica (cilt:12, madde: iskorpit)
  3. Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedi (1986, cilt: 10, sayfa: 5797, madde: iskorpit & 1986, cilt: 12, sayfa: 7502, madde: lipsozbalığı)
  4. Axis 2000 Ansiklopedik Sözlük (cilt: 3, madde: iskorpit), Milliyet/Hachette
  5. Mert Gökalp (2011), Türkiye Deniz Canlıları Rehberi
  6. Alp Can ve Murat Bilecenoğlu (2005), Türkiye Denizlerinin Dip Balıkları Atlası
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.