İsmail Çamaş
İsmail Çamaş (1871, Çamaş, - 12 Mayıs 1954, Çamaş), Türk bürokrat ve siyasetçi.
Çamaş Ağaları adıyla bilinen Osmanlı dönemi ayanlarından Hacı Mustafa Ağa'nın oğludur. Mekteb-i Mülkiye'yi bitirdikten sonra, 1898'te Fatsa, 1904’te Zonguldak ilçelerinde kaymakamlık yaptı, daha sonra Canik Mutasarrıf Muavinliği (Canik Valiliği) yapmıştır. Son osmanlı meclisi mebusanında Ordu mebusu yoktu ancak Trabzon Mebuslarından olan İsmail Çamaş Bey Fatsa'dan seçilmişti. Trabzon Muhafaza-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti, 12 Şubat 1919’da kuruldu. İsmail Bey de teşkilatın Ordu şubesini açtı. Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti ilk toplantısını 13 Şubat 1919’da yaptı ve toplantıya Ordu’dan İsmail (Çamaş) Bey katılmış ve ikinci başkanlığa seçilmiştir. Cemiyetin I. Trabzon Kongresi’nde aldığı karar uyarınca İstanbul’a gönderdiği Hacıalizâde İsmail Bey (Çamaş), Eyübzâde Ömer Fevzi (Eyüpoğlu) ve Hatibzâde Emin Beylerden oluşan heyet Sadaret makamına dönemin Osmanlı Sultanı Mehmet Vahdettin'in huzuruna çıktılar ve onun emriyle, 26 Mayıs 1919'da toplanan "Saltanat Şurası"na katıldılar. Ancak buradan sonuç alamayınca Trabzon'a döndüler. İsmail Bey aynı zamanda Müdafaa-i Hukuk cemiyeti Fatsa Şubesi başkanlığı da yapmıştır.
Mebus İsmail Çamaş Ordu ilinde Osmanlı meclisi mebusanından başlayarak en uzun süre milletvekilliği yapan isimdir. İsmail Çamaş Ordu iline ve Cumhuriyetin gelişme sürecine doğrudan desteği olan Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini atan siyaset adamlarının başında gelir. Hem Osmanlı İmparatorluğu'nda hem de Türkiye Cumhuriyeti'nde özellikle Fatsa ve Ordu bölgesinin gelişmesi adına büyük çalışmalara imza atmıştır. Fatsa'da bulunan Atatürk İlkokulu, Fatih Camii, Fatsa şehrinin su depolama alanının yerleri yine Mebus İsmail Bey tarafından hibe edilmiştir. Evli ve 4 çocuk babasıdır. Mezarı Çamaş ilçesindeki 18. yy.'da inşa edilen Külekçi camisinin yanındaki tarihi mezarlıkta (Çamaş Ailesine ait) babası Hacı Mustafa Ağanın yanındadır. Mezar taşının üstünde şu dörtlük yer alır;
| « Eliboş gidilmez gidilen yere, Rabbim boş gelmedim ben suç getirdim, |
- 1915 - 1919 Canik Mutasarrıf Muavinliği (Samsun Valiliği)
- 1920 - Trabzon Mebusu ( Son Osmanlı Meclisi Mebusanı)
- 1923 - 1927 - TBMM II. Dönem Ordu Milletvekili
- 1927 - 1931 - TBMM III. Dönem Ordu Milletvekili
- 1931 - 1935 - TBMM IV. Dönem Ordu Milletvekili
- 1935 - 1939 - TBMM V. Dönem Ordu Milletvekili
- 1939 - 1943 - TBMM VI. Dönem Ordu Milletvekili
- 1943 - 1946 - TBMM VII. Dönem Ordu Milletvekili