1923 Krakow isyanı

1923 Krakov İsyanı, Kasım 1923 yılında Polonya'nın Kraków kentinde gerçekleşen grevdir. Marksist kaynaklar bu greve isyan sıfatını vermişlerdir.[1][2]

1923 Krakow isyanı
Main Market Square, kitlesel gösterilerin yapıldığı yer
Tarih 6 Kasım 1923
Yer Kraków, Polonya
Sebep İşçi grevinde hükûmet darbesi
Taraflar
Kraków polisi ve Polonya Kara Kuvvetleri Polonya Sosyalist Partisi
Kayıplar
14 asker öldü, 101 asker ve 31 polis yaralandı 18-30 ölü, 10+ ağır yaralı

Arka planı

Polonya I. Dünya Savaşı sonrasında bağımsızlığını kazanmıştır. Bağımsızlıktan sonra Sovyet-Polonya Savaşı ile topraklarını da genişletmişlerdi. Ancak ülke bu savaşla ekonomik bunalıma girmiş ve ülkede hiperenflasyon yaşanıyordu.[3]

Ayaklanma

1923 sonbaharında ülkenin birçok yerinde yüzlerce grev eylemi düzenledi.[3] Ülke genelinde gerçekleşen bu grevlere ve işçi gösterilerine ilk başta Polonya hükûmeti yumuşak bir politika benimsedi. Ancak bu politika zamanla değişecekti.[4] Komutan General Józef Czikiel, demiryolu işçilerine karşı özel mahkemeler kurdu.[3] Bunun üzerine 5 Kasım'da, Polonya Sosyalist Partisi genel grev ilan etti.[5]

Ayaklanmanın sona ermesi

6 Kasım tarihinde Polonya hükûmeti, Polonya Sosyalist Partisi ile müzakere etmeye istekli olduğunu ilan etti ve isyanlar yatıştı. Hükümet İşçilere hak vereceğine sair sözler verdi.[3][4] Buna karşılık, sosyalistler grevi sona erdirmek için söz verdi. Bu çerçevede sosyalistler işçilere işe geri dönme çağrısında bulundu.[5]

Ayaklanma sonrası

Meydana gelen ayaklanma karşısında Chjeno-Piast hükûmeti daha fazla iktidarda kalamadı ve Aralık 1923 istifa etti.[6][7][8][9] Kraków'da meydana gelen ayaklanma sadece bu şehir ile sınırlı kalmadı. Kasım 1923 yılında güney Polonya şehirleri olan Tarnów ve Borysław'da şiddetli sokak gösterileri ve direnişçiler ile polisler arasında çatışmalar yaşandı. Daha sonra öldürülen direnişçiler anısına Kraków'da Rakowicki Mezarlığı yapıldı.

Kaynakça
  1. Kraków at internet encyclopedia of interia.pl
  2. Gazeta Bankowa, Financial history of the 20th century
  3. Lehçe:  Stanisław Czerpak, Walka zbrojna na ulicach Krakowa w listopadzie 1923 r.
  4. Lehçe:  Andrzej Osęka, Gumowa kula demokracji. Numer: 26/2005 (1178)
  5. Gazeta Wyborcza. 6.XI.1923. Na krakowskim bruku by Wlodzimierz Kalicki Erişim tarihi: 17 Haziran 2009
  6. Olga A. Narkiewicz, The green flag: Polish populist politics, 1867-1970, Taylor & Francis, 1976, 0-87471-824-4, Google Print p.189
  7. George J. Lerski, Jerzy Jan Lerski, Piotr Wróbel, Richard J. Kozicki, Historical dictionary of Poland, 966-1945, Greenwood Publishing Group, 1996, 0-313-26007-9, Google Print, p.65
  8. Dirk Berg-Schlosser, Jeremy Mitchell, Conditions of democracy in Europe, 1919-39: systematic case-studies, Palgrave Macmillan, 2000, 0-312-22843-0, Google Print p.348
  9. R. F. Leslie, Antony Polonsky, The History of Poland Since 1863, Cambridge University Press, 1983, 0-521-27501-6, Google Print, p.156
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.