Adat û Rusumatnameê Ekradiye
Adat û Rusumatnameê Ekradiye veya Kürtlerin Adetleri (Kürtçe: Adetên Kurdan), Kürt tarihçisi Mahmud Beyazidi'nin eseridir, eserde Kürtlerin örf ve adetleri yazılmıştır.[1]
Kürtlerin Örf ve Adetleri ismini taşıyan bu eserin el yazmaları, Rus asıllı Aleksandr Auguste Jaba tarafından korunmuş olup onun sayesinde günümüze ulaşmıştır. Eserin sonraki yıllarda çeşitli baskı ve tercümeleri yayınlanmıştır. Qanate Kurdo'nun editörlüğü ve Margarita Borisovna Rudenko'nun önsözüyle 1963'te kitabın Rusça tercümesi ve orijinal hali beraber yayınlanmıştır.[2] Eserin bu baskısında yer alan orijinal nüsha, 1979'da D. Îzolî tarafından latin harflerine çevrilerek Adetên Kurdîstan ismiyle yayınlandı.[3] Eser, Kürtlerin Örf ve Adetleri ismiyle Abdullah Babekir Pişdari tarafından 1998'de Türkçeye çevrilmiştir.[4]
Son dönemde kitabın yeni nitelikli basımları yapılmıştır. 2010'da Ziya Avcı tarafından orijinal nüsha, Rusça tercüme ve Latin harfli Kürtçe transkripsiyonu ile birlikte hazırlanan kitap[5], 2012'de yazar ve araştırmacı Jan Dost tarafından yayına hazırlanmış ve notlandırılmış, Arapça harflerle yazılmış orijinal metinle birlikte yayınlanmıştır.[6]
Eser üzerinde Murad Celalî Adat û rusûmatnameʼê Tewayifê Ekradiyeya Mela Mehmûdê Bazîdî (Metn û lêkolîn)/ Molla Mehmûdê Bazîdî'nin 'Adat û Rusûmatnameʼê Tewayifê Ekradiye adlı risalesi (İnceleme ve metin) ismiyle bir yüksek lisans tezi hazırlamış ve eserin bütün el yazma nüshalarını karşılaştırmıştır. Bu çalışma Mela Mehmûdê Bazidî û Adat û Rusûmatnameê Tewayifê Ekradiye ismiyle kitap olarak da yayınlanmıştır.[7]
Kaynakça
- Mela Mehmûdê Beyazîdî, Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Jan Dost, s. 102, Nûbihar, İstanbul, 2010.
- Mela Mehmûdê Beyazîdî, Нравы и обычаи курдов & Adat û rusûmatnameê ekradiye, Editör: K. K. Kudoev, Moskova 1963, 202 sayfa.
- M. Mehmûdê Beyazîdî, Adetên Kurdîstan, Hazırlayan: Delîlo îzolî, Den Haag 1979, 66 sayfa.
- Mella Mahmude Beyazıdi, Kürtlerin Örf ve Adetleri, Çeviren: Abdullah Babekir Pişdari, Peri Yayınları, İstanbul 1998, 72 sayfa.
- Mela Mehmudê Bazîdî, Adat û Rusûtnameyê Ekradiye, Lîs Yayınları, Hazırlayan: Ziya Avci, 2010, 92 sayfa.
- "Mela Mehmûdê Bayezîdî, Adat û Rusumatnameê Ekradiye, Hazırlayan: Jan Dost, Nûbihar Yayınları, İstanbul 2012, 392 sayfa". 26 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2015.
- "Murad Celalî, Mela Mehmûdê Bazîdî û Adat û Rusûtnameê Tewafiyê Ekradiye, Nûbihar Yayınları, İstanbul 2016, 272 sayfa". 22 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2017.