Afyonkarahisar Buzluk Mağarası
Buzluk Mağarası, Sultandağı ilçesine bağlı Dereçine kasabasının güneyinde, Sultandağları'nın 2.519 metre ile en yüksek yeri olan kuzeybatı zirvelerinde yer alan bir mağaradır. Yazın bile buz üretmesi ile tanınır. Halk arasında "Buzluk Mağarası" olarak bilinir.
Buzluk Mağarası’nın duvarlarında buzların oluşması mağaranın biçimi ve iklim şartlarıyla bağlantılı olarak açıklanıyor. Buzluk Mağarası’nın dar bir girişi, düşey doğrultuda gelişen mağarada yazın duvarlardan sızan su, serin boşluklar ile dışarısı arasındaki ısı farkı yüzünden güçlü hava dolaşımıyla buharlaşıyor. Buharlaşmayla meydana gelen sıcaklık kaybı, soğumaya ve sonuçta mağara duvarlarının buz tabakası ile kaplanmasına yol açıyor. Buzluk Mağarası’na kış aylarında çıkmak mümkündür. Kış aylarında özellikle dağlarda kar olduğu zamanlarda mağara yazın olduğunun aksine dış ortama göre sıcak bir havaya sahiptir. Mağaradan kışın buhar çıktığı söylenir.
Mağara ile ilgili rivayet
Bursa'nın Osmanlı Devleti’nin başkenti olduğu 1300’lü yılların ortalarında padişahın bir yakını hastalanır. Hekimler, hastalığının çaresinin "buz" olduğunu söylerler. O sırada sarayda muhafız olarak bulunan Dereçineli bir asker huzura çıkar ve kendisinin buz bulabileceğini söyler. Askerin emrine develer, katırlar verilir ve asker yola çıkar.
Sultandağları’ndaki Buzluk Mağarası’na gelir, istediği kadar buzu samanların içerisinde muhafaza etmek suretiyle yaz sıcağında Karahisar’dan[1] Bursa’ya götürür.
Bu işten fazlasıyla memnun olan Padişah, askere sorar:
"Dile benden ne dilersen?" Asker, köyünde başını sokacak bir evi olmadığını söyler ve kendine bir ev yapılmasını diler.
Padişah ferman buyurur: "Tiz bu askerin köyüne bir ev yapın
Hemen Dereçine’nin en güzel yerine asker için saray yavrusu bir ev yapılır. Hatta eve üç katlı olarak başlanır da evin yapıldığı yer rüzgâra açık olduğu için iki katlı olarak tamamlanır. Evin kalıntılarının hâlâ ayakta olduğu söylenmektedir.[2]
Kaynakça
- Afyonkarahisar, eski ismi Karahisar-i Sahip, Afium Kara hissar veya Karahisar
- "Sultandağı". afyonkarahisar.gov.tr. 21 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.