Akçaabat köftesi
Akçaabat köftesi, Türk mutfağında bir köfte çeşididir. 1930 lu yıllarda Trabzon'un Akçaabat ilçesinde Akçaabatlı lokantacılar tarafından yapılmıştır. Malzeme olarak kıyma haline getirilen öküz ve dana etleriylere bunlara ilave edilen ekmek ve sarımsak kullanılmıştır. Özenle yoğrulan bu karışım, belirli büyüklüklerde oval hale getirilip, ızgaralı ocaklarda pişirilmiş ve insanların damak zevkine sunulmuştur. Öncelikle bölgeye tanıtımı yapılan Akçaabat köftesi o günden bu güne tüm dünyaya tanıtılmıştır.
Haragali (Ali Çolak) ve Eşref ustanın (Eşref Bal) mangalıyla başlayan, Çolakoğulları'nın köfte salonuyla duyulan, Cenikli Mustafa (Yılmaz), Recep Durna, Abdullah Komar, Pirali Altun, Bahriyeli Ahmet Serdar ve Şahpazoğulları gibi köfte ustalarının eliyle yayılarak Akçaabat köftesi günümüze kadar taşınmıştır.
Yörenin otuyla beslenmiş ineklerin özenle seçilen; sinir ve ekstra yağ bulunmayan etleri kıyma haline getirilerek kullanılır. Bu kıyma, bir gün dolapta bekletilir ve köfte ocağında pişirildikten sonra servis yapılır.
Akçaabat köftesi, Akçaabat'ın özel yetiştirilen dana ve öküzleri ile elde edilen bir köfte çeşididir. 2009 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Akçaabat yöresine ait olduğu tespit edilerek, coğrafi işaret tescili verilmiş ve 22 Temmuz 2009 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanmıştır.[1]
Akçaabat ilçesinde 1 ve 2 yaşından büyük olmayan dana ve öküzler her sabah yetiştirici tarafından yöre otları ve yemlerine katılan tuz ile beslenir. Bu çeşit bir beslenme dana ve öküzün etine ayrı bir lezzet katar.
Akçaabat köftesinde hayvanın ön kol eti, kaburga eti, işkembe yağı ve böbrek yağı kullanılır.
Akçaabat köftesi'nin en önemli özelliklerinden biri Odun kömürüyle çalışan ocaklarda pişirilmesidir. Ocak belirli sıcaklığa ulaştıktan sonra ızgarası tel fırça ile silinir. Ardından böbrek yağı ile temizlenir. Ve sıra halinde köfteler ızgaraya dizilir.
Akçaabat köftesi, piyaz, kızarmış biber, kızarmış domates, yöresel ekmek ile yenilir. İçecek olarak ayran tercih edilir.
Kaynakça
- "Akçaabat köftesi tescillendi". 26 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2009.