Andar Han
Andar Han - Türk ve Altay mitolojilerinde Ateş Tanrısı. Andır Han olarak da bilinir. Ateşi korur. Bazen kızarak yeryüzünde yangınlara neden olur. Elinde bir yola (meşale) ile betimlenir.[1] Saçları ateştendir. Gözleri alev saçar. Heybetli ve kaslı bir görünümü vardır. Meşalesi kendiliğinden hiç sönmeden sürekli yanar. Bitkilerin koruyucu Tanrısı olarak da görülür. Yeraltının veya cehennemin koruyucusu[2] olarak da söylenir.
Azerbaycan Türkçesinde "andıra kalmak", Anadolu halk dilindeki "ender kalmak" deyimleri beddua amaçlı olarak "kahrolsun" ve "lanet olsun" anlamlarında kullanılır. Azerbaycan dilinde, mecazî olarak kara ve çirkin manasında kullanılan, "enter" sözünün kökeni de yine "Andır" ile bağlantılıdır.[2]
Etimoloji
(An/Yan) kökünden türemiştir. Anmak ve Ant keimelerinden gelir. Çok anılan, adına yemin edilen demektir. An/Yan bağlantısıyla Yandıran anlamına da gelebilir. Eski Türkçede avlanmak anlamı da içeren An kökünden gelmektedir.
Dipnotlar
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0)
- Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 13)