Atkı (fizik)
Herhangi bir nesnenin bir kuvvet tarafından boşluğa atılması olayında atılan nesneye atkı denir. Nesnenin boşlukta izlediği yola atkı yolu denir, atkı yolu eğik atışta cismin izlediği yoldur. Hareketin matematiksel denklemleri atkı yörüngesiyle incelenir.
Yönlendirim Kuvveti
Atkı olabilecek cisimler: ok, dart, zıpkın, ve benzeri silahlardan çıkan cisimlerdir.
Bazı silahlar, harekete geçirici kuvvet olarak gazların sıkışması ve genleşmesini kullanır.
Hava tabancası ve hava tüfekleri sıkışan gazları kullanır. Diğer birçok silahlar ve ateşli silahlar ani kimyasal reaksiyonlar tarafından serbest bırakılan genişleyen gazları kullanırlar. Işık-gaz silahları ise bu mekanizmaların birleşimini kullanırlar.
Raylı silahlar, cihazın bütün bir uzunluğuna sabit bir ivme sağlamak için elektromanyetik alandan yararlanırlar, çoğunlukla ilk hızı artırarak. Bazı atkılar, bir roket ve jet motoru anlamıyla uçuş sırasında itme sağlarlar. Askeri terminolojide bir roket kumandasız iken füze uzaktan kumandalıdır. Roketin iki anlamına dikkat edersek: ICBM roket motorlu bir füzedir.
Balistik atkının yörüngesini inceler, kuvvetler atkı üzerine etki eder ve atkının hedef üzerinde olduğunu pekiştirir. Silah olsun veya olmasın bir patlama, yüksek hızlı atkılar bir yıkıntıya neden olur. Bir silah veya cihaz patlaması yüksek hızlı atkılar oluşturmak için dizayn edilmiş olabilir.
Dağıtan Atkılar
Birçok atkı, örneğin roketler patlayıcı bir görev ya da kimyasal ve biyolojik madde taşıyabilirler. Patlayıcı yüklerinin dışında, bir atkı belirli bir zarara neden olmak için dizayn edilebilir. Örneğin;yangın (ayrıca bakınız termal silahlar) ve zehirlenme (ayrıca bakınız zehir )
Spor Atkıları
Fırlatma hareketinde, atkıya uygulanan en önemli kuvvet itici kuvvettir. Daha fazla itici kuvvet fırlatılanın ileriye gidiyor olması demektir. Bu durumda itici kuvvetler, kasların top üzerinde, hareketi sağlamak için uyguladığı güçlü kuvvetlerdir.
Kinetik Atkılar
Patlayıcı veya herhangi bir yük içermeyen bir atkı kinetik atkı olarak isimlendirilir, kinetik enerji silahları, kinetik enerjili savaş başlıkları, kinetik savaş başlığı, kinetik etkileyiciler bunlara örnektir. Karakteristik kinetik enerji silahları taşlar ve yuvarlak atışlar gibi kör atkılardır. Patlayıcıları olmayan atkılar arasında raylı silahlar, elektrik silahlarından ateşlenenler vardır. Bütün bu silahlar, yüksek ilk hızın kazanılmasıyla çalışır ve hedefleriyle çarpışırlar. Ayrıca sahip oldukları kinetik enerjileri şok dalgasına ve ısıya dönüşür.
Telli Atkılar
Bazı atkılar, bir kablo tarafından fırlatma ekipmanlarına bağlı kalırlar.Fırlatmadan sonra;
- yol göstermek için: tel güdümlü füze (4.000 m kadar )
- bir elektrik şokunu yönetmek için: Taser gibi (10.6 m kadar ) iki atkı da bir kablo ile aynı anda döner.
- hedefle bağlantı kurmak için: zıpkınla balina avlamak, sapanı hedefe doğru çekmek
Karakteristik Atkı Hızları
| Atkı | Hız | Belirli Kinetik Enerjisi (J/kg) | |||
|---|---|---|---|---|---|
| (m/s) | (km/h) | (ft/s) | (mph) | ||
| cisim 1 m’den düşerse (Dünya yüzeyinde,boşlukta) | 4.43 | 15.948 | 14.5 | 9.9 | 9.8 |
| cisim 10 m’den düşerse (Dünya yüzeyinde,boşlukta) | 14 | 50.4 | 46 | 31 | 98 |
| Fırlatılan çomak (uzman atıcı) | 40 | 144 | 130 | 90 | 800 |
| Cisim 100 m’den düşerse (Dünya yüzeyinde,boşlukta) | 45 | 162 | 150 | 100 | 980 |
| dart (uzman atıcı) | 45 | 162 | 150 | 100 | 1,000 |
| Buz hokey diski,( profesyonel oyuncu) | 50 | 180 | 165 | 110 | 1,300 |
| 80-lb-draw yaylı tüfek | 58 | 208.8 | 190 | 130 | 1,700 |
| 150 lbs ortaçağa ait savaş oku | 63 | 228.2 | 208 | 141 | 2,000 |
| 40mm sapan | 87 | 313.2 | 285 | 194.6 | 3,785 |
| Keçeli kalemden boya topu | 91 | 327.6 | 300 | 204 | 4,100 |
| 175-lb yaylı tüfeğin sürgüsü | 97 | 349.2 | 320 | 217 | 4,700 |
| hava silahı 6 mm hava topu | 100 | 360 | 328 | 224 | 5,000 |
| hava tüfeği BB 4.5 mm | 150 | 540 | 492 | 336 | 11,000 |
| hava silahı topu | 305 | 878.4 | 1,000 | 545 | 29,800 |
| 9×19 mm bir nişancının kurşunu | 340 | 1224 | 1,116 | 761 | 58,000 |
| 12.7×99 mm (ağır silah makineleri kurşunu) | 800 | 2,880 | 2,625 | 1,790 | 320,000 |
| Alman Tiger I 88 mm (tank - Pzgr. 39 APCBCHE) | 810 | 2,899 | 2,657 | 1,812 | 328,050 |
| 5.56×45 mm (standart daire) | 920 | 3,312 | 3,018 | 2,058 | 470,000 |
| 20x102mm | 1039.38 | 3,741 | 3,410 | 2,325 | |
| 25×1400 mm | 1,700 | 6,120 | 5,577 | 3,803 | 1,400,000 |
| 2 kg tungsten Slug | 3,000 | 10,800 | 9,843 | 6,711 | 4,500,000 |
| ICBM yeniden giriş aracı | 4,000e kadar | 14,000 e kadar | 13,000 e kadar | 9,000 e kadar | 8,000,000 e kadar |
| ışık-gaz silahı | 7,000 e kadar | 25,000 e kadar | 23,000 e kadar | 16,000 e kadar | 24,000,000 e kadar |
| düşük Dünya yörüngesindeki uydu | 8,000 | 29,000 | 26,000 | 19,000 | 32,000,000 |
| Ekzoatmosferik av aracı | ~10,000 | ~36,000 | ~33,000 | ~22,000 | ~50,000,000 |
| Atkı (e.g., space debris) ve düşük Dünya yörüngesindeki atkı hedefi | 0–16,000 | ~58,000 | ~53,000 | ~36,000 | ~130,000,000 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Pepin, Matt (26 Ağustos 2010). "Aroldis Chapman hits 105 mph". Boston.com. 31 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2010.
Dış bağlantılar
 |
Wikimedia Commons'ta Projectiles ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
 |
Vikisözlük'te atkı (fizik) ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
- Open Source Physics computer model 10 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Projectile Motion Applet (İngilizce)
- Another projectile Motion Applet27 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)