Ayakkabı boyacısı
Ayakkabı boyacısı ya da kısaca boyacı, para karşılığında ayakkabı temizleyen, parlatan veya boyayan kişi.
Seyyar boyacılar genellikle içinde ayakkabı fırçası, bez, cila, boya gibi malzemelerin ve üzerinde ayaklığın bulunduğu bir kutu taşırlar. Bazı boyacılar ufak ayakkabı tamiratı işlerini de yaparlar.
Boyacılık gelişmiş devletlerde lisanslı, sigortalı yetişkin kimseler tarafından genellikle sabit konumlarda yapılırken az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde yaygın olarak sigorta ve diğer sosyal haklardan mahrum çocuklar ve bazen de yetişkinler tarafından gerçekleştirilir.
Bazı ülkelerde erkek mesleği olarak görülür. İngilizce'de bu işi yapanların ayakkabı parlatan oğlan çocuk anlamındaki "Shoeshine boy", İtalyanca'da erkek anlamındaki "ragazzo" sözcüğünü içeren "Lustrascarpe ragazzo" sözü ile adlandırılması erkek mesleği olarak görüldüğünü gösterir.
Türkiye’de ekonomik durumu iyi olmayan ailelerin çocuklarının yaptığı bir meslek olarak görülür.[1] Ancak bu mesleği küçüklükten öğrenip ilerideki yıllarda da geçimini bu şekilde sağlayan kimseler görülür.
Ayakkabı boyacıları yaşadıkları coğrafyaya ve bağlı oldukları kültüre göre boyama işlemi sırasında çeşitli materyaller kullanmaktadır. Türkiye'de ayakkabı boyacıları, "boyacı sandığı" kullanmaktadır. Ayakkabı boya sandıklarının ana gövdesi ağaç malzemeden yapılır, dış yüzeyi pirinç kaplamadır. Geçmişte İstanbul'da sedef veya kemik kakmalı sandık tiplerinin de yaygın olduğu bilinmektedir[1] Pirinç kaplama sandıkların üstü güneş, hilal biçiminde ay, baklava ve küçük çiçekler gibi motiflerle süslenmektedir.
Geçmişte ayakkabı boyacılığı yapmış bazı tanınmış kimseler
- Mahmoud Ahmet, Etiyopyalı şarkıcı[2]
- Alejandro Toledo, Peru devlet başkanı[3]
- Luiz Inácio Lula da Silva, Brezilya devlet başkanı[4]
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Category:Shoeshiners ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Erdal, Serhat. "Ayakkabı Boya Sandığı Görsel Belgeleme Çalışması". İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Mayıs 2011. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020.
- "Mahmoud Ahmed (Ethiopia)". BBC Radio. 21 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020.
- "Toledo: Shoeshine boy turned economist". BBC News, 8 Nisan 2001. 27 Ekim 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020.
- "Brazil braces for testing times". BBC News, 13 Ocak 2003. 19 Ocak 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020.