Baban Prensliği
Baban ailesine mensup Babanzade Ahmed paşa tarafından 1649 yılında Şehrizor merkezli kurulmuş Kürt prensliği. Prensliğin sınırları günümüzde Osmanlı'nın Şehrizor Eyaleti,Hamedan ve Kasr Şirin bölgesini kapsamaktadır 1850 yılında Osmanlı tarafından yıkılmıştır.
Baban Prensliği | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1649-1850 | |||||||
Başkent | Süleymaniye | ||||||
Yaygın diller | Kürtçe | ||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||
• 1649-1670 | I.Babanzade Ahmed paşa | ||||||
• 1765-1775 | I.Muhammed paşa | ||||||
• 1803-1813 | Abdurrahman paşa | ||||||
• 1838-1847 | II.Ahmed paşa | ||||||
• 1847-1850 | II.Abdullah paşa | ||||||
Tarihçe | |||||||
• Kuruluşu | 1649 | ||||||
• Dağılışı | 1850 | ||||||
|
Tarih
Baban beyliğinin kurusucu su Babanzade Ahmed paşa dır. Baban prensliği ismini baban aşiretinden almıştır Süleyman bey beyliğin sınırlarını genişleten ilk beydir onun zamanında bugünkü Süleymaniye ve Kerkük bölgesi beyliğin kontrolüne geçmiştir 1678 yılında Babanzade Süleyman Bey İstanbul'a gitmiş ve baban ailesinin Şehrizor bölgesindeki hakimiyetini Osmanlı'nın tanımasını sağlamıştır 1694 yılında Erdelan Prensliginin saldırıları Baban beyliği tarafindan püskürtülmesiyle birlikte erdelan ve Kasr Şirin bölgesi beyliğin topraklarına katılmıştır. 1723-1746 yılındaki Osmanlı-iran savaşlarında Baban beyliği Osmanlıya yardım etmiştir. 1781 yılında Süleymaniye Baban beyi Mahmud paşa tarafından kurulmuştur Mahmud paşa döneminde beyliğin sınırları Şehrizor ve Hamedan Bölgesini kaplamıştır onun döneminde Kültürel ve edebi faaliyetler teşvik edilmiştir o dönemin en ünlü edebiyatçısı nali'dir Baban beyleri son dönemlerine doğru Osmanlıya karşı sürekli isyan etmişlerdir bunların en ünlüleri Babanzade Abdurrahman Paşa İsyanı ve Babanzade Ahmed Paşa İsyanı dır bu isyanlar bölgedeki Kürt aşiretlerinin Osmanlı'dan yana tavır alması sebebiyle başarılı olamamıştır .1847 yılında Ahmet paşa komutasındaki Baban ordusunun Şehrizor'da Osmanlı ordusuna Koya muharebesi'nde yenilmesiyle birlikte zayıflamıştır 1850 yılında Osmanlı ordusunun Süleymaniye şehrini ele geçirmesiyle birlikte yıkılmıştır.
Baban beyleri
- I.Babanzade Ahmet paşa, 1649–1670
- I.Babanzade Süleyman, 1670–1703
- I.Muhammed paşa, 1721–1731
- Halid paşa , 1732–1742
- Selim paşa , 1742–1754
- II.Süleyman paşa, 1754–1765
- II.Muhammed paşa , 1765–1775
- I.Abdullah paşa , 1775–1777
- II.Ahmed paşa , 1777–1780
- I.Mahmud paşa , 1780–1782
- Babanzade İbrahim paşa , 1782–1803
- Abdurahman paşa , 1803–1813
- II.Mahmud paşa , 1813–1834
- III.Süleyman paşa, 1834–1838
- II.Babanzade Ahmet paşa , 1838–1847
- II.Abdullah paşa , 1847–1850
Kaynakça
Dış bağlantılar
- "Kürt tarihi". 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "İran Ansiklopedis". 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "History of Baban Dynasty" (PDF).