Baykara Hövenmey

Baykara Hövenmey (Tıva Türkçesi: Бай-Кара Дамчаевич Хөвеңмей) (20.01.1915 - 06.10.1972) — Tıvalı yazar, şair. Tıva Edebiyatının kurucularından.

Bay-Kara Hövenmey
Doğum 20.01.1915
Bayan-kol köyü. Salçak bölgesi,Tandı Tıva
Ölüm 06.10.1972
SSCB
Meslek Yazar , şair
Milliyet Tuva (Türk)

Hayatı

Damça oğlu Baykara Hövenmey, 1915 yılında Tandı-Tıva'nın, Salçak yöresinin (o dönemdeki sülale adına göre yöreler adlandırılıyordu) Bayankol köyünde doğmuştur. 1929 yılında Kızıl şehrinde Moğolca öğrenmiş, sonra da yeni Tıva alfabesi ve yazı dilini öğrenmiştir. Daha sonra Moskova'ya Doğu Ulusları Komünistlik Üniversitesinden mezun olur.

«Şın» gazetesiyle başladığı edebi yönü sonra Tıva Türkçesinde yayınladığı eserleri ile geliştir. Tıva Halk Cumhuriyeti gençlerinin devrim birliğinin Merkezi Komiteesinin, Ulug-Hem bölgesi komitesinin, Tıva Halk Cumhuriyeti Yazarlar Birliği'nin, Tıva Halk Cumhuriyeti resmi dairelerinde önemli görevlerde bulunur. «Şın» gazetesi editörlüğünde görev yapmıştır.

Baykara Hövenmey, edebiyata 1934 yılında başlamıştır. «Oktabrı'nın tugu» (Ekim bayrağı) adlı ilk şiiri o yılda «Şın» gazetesinde yayınlanır. Eserleri «Areve şını» gazetesinde, «Revolustun hereli» dergisinde yayınlanır. O «Öñnükter-bile kadı», «Uruglar bolgaş uluglar», «Aziyanın çüree» (Asya'nın kalbi), «Oktabrıdan Oktargayje», «Kım ulugul?» adlı kitaplarını yazmıştır. A. Puşkin'in. M. Lermontov'un, S. Şipaçev'in S. Marşak'ın, M. Rılskiy'in eserlerini Tıva Türkçesine çevirmiştir. Onun eserleri ise Rusça, Ukranaca, Hakas Türkçesi, Saha Türkçesi (Yakutça), Buryatça, Altay Türkçesine çevrilmiştir.

1942 yılından başlayıp Tıva Halk Cumhuriyetinin, 1945 yılından beri de SSCB'nin Yazarlar Birliği'nin üyesidir. Çeşitli ödüllere layık görülmüştür.

Eserleri
  • «Öñnükter-bile kadı»,
  • «Uruglar bolgaş uluglar»,
  • «Aziyanın çüree» (Asya'nın kalbi),
  • «Oktabrıdan Oktargayje»,
  • «Kım ulugul?»

Kaynakça

    Kaynakça
    • Litеrаturı nаrоdоv Rоssii: XX v.: slоvаr / N. S. Nаdyarnıh. — M.: Nаukа, 2005. — S. 295—296. — 365 s. — 1100 еkz. — ISBN 5-02-010208-3
    • Pisаtеli Vоstоçnоy Sibiri: Biоbibliоgr. ukаzаt. — Yakutsk: Kn. izd-vо, 1978. — 420 s. — S. 144, 190—191. — Tirаj 3 000 еkz.
    • Hаdаhаnе M. А. Tuvinskаya litеrаturа // Krаtkаya litеrаturnаya еntsiklоpеdiya / Gl. rеd. А. А. Surkоv. — M.: Sоv. еntsikl., 1962—1978. — T. 7: «Sоvеtskаya Ukrаinа» — Fliаki. — 1972. — Stb. 641—642
    • «Tıvаnıñ çоgааlçılаrı / Pisаtеli Tuvı» 2000 çıldа üngеn nоm

    Dış bağlantılar
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.