Belgesel film

Belgesel filmler belli konular üzerinde yapılan araştırmaların sonuçlarının estetik kaygılarla seyirciye yansıtılmasına dayanan sinema yöntemidir.

Box kamera - fotoaparat oko 1930

Tanım

Belgesel sinemasının ustası Türk yönetmen Süha Arın, belgesel sinema, bilim ve sanatın buluştuğu bir kavşak noktasıdır. Bu yüzden belgeselci hem bilim adamı hem de sanatçı olmalıdır. Belgeselin bilim ve sanatı birleştiren yaratıcı yaklaşımını çözümlemektir. Arın öncesinde gerçekleştirilen belgesellerin büyük bir çoğunluğu, sinema estetiğinin geri planda olduğu birtakım öğretici yapımlardır. Sinemanın teorisiyle de ilgilenen Arın, bu tür çalışmaları, “bilgisel” olarak adlandırmanın daha doğru olacağını ifade etmiştir.

Tarih araştırmacı Türk belgesel yapımcısı ve yönetmeni Tekin Gün, Belgesel film gerçekliğin yaratıcı bir şekilde ele alınması ve yaşamı olduğu gibi materyaller ile bir araya getirilip kurgusal niteliklerden uzak tutulduğu görsel çalışma yöntemidir. Yapısındaki temel documentary belgeleyen konu ile izleyici arasında açık bir diyalog üretme biçimi olarak yoğrulmalı ve reel olguyu üreterek ele alınması, ''bilimsel'' amaç ile yorumlanarak aktarılması gerekmektedir. Ayrıca amaçlanan konu üzerinde belgeli araştırmaların sonucunda görsel anlatı seyirci (İzleyici) arasında gözlemsel eğitici,bilgilendirici becerisini arttırdığı gözükmektedir.

İlk denemeler

Tarihteki ilk belgesel denemeleri ve tanımı yapan Polonyalı film yapımcısı Bolesław Matuszewski belgesel değerini dikkate alan ilk yazılı çalışması olarak kabul ediliyor. Yazılı eserler arasında geçen en eski metinleri 1898 yılında Fransızca olarak yayınlandı. Matuszewski belgesel film ve fotoğraf arşiv oluşturmayı güvenli görsel materyalleri toplanarak saklandığını öneren ilk film yapımcılarından ve belgesel filmin tarzını belirleyenler arasında yer almaktadır.

Türkiye'de belgesel sinema

Türkiye’de belgesel sinema çalışmaları dönemlere ayırdığımızda sıralama şöyle,

  • 1914-1950
  • 1950-1960
  • 1960 sonrası

İlk yıllar

(1914-1934)

Türkiye’de belgesel filmin başlangıcı konusunda net bir tarih tahmin etmek zor olsa da, sinematograf'la kaydedilen ilk görüntülerin belge niteliğine sahip olduğu kabul edilmektedir. Fuat Uzkınay 14 Kasım 1914 yılında Ayastefanos’taki Rus anıtının yıkılışını gösteren film çalışması tarihi kayıtlarda Türk belgesel filmci olarak kayıtlarda yer almaktadır. Aradan geçen 1 yıl sonrası 1915 te Merkez Ordu Sinema Dairesi kurulmuş,1917 yılında yarı askeri bir kurum olan Müdafaa-I Milliye Cemiyeti izlemiştir. [1]

Belgesel türleri
  • Etnografik belgeseller
  • Doğa belgesellerİ
  • Bilimsel belgeseller
  • Sanat belgeselleri

Kaynakça
  1. "Türkiye'de Belgesel Sinema". Türkiye'de belgesel sinema tarih. Kamera arkası makaleler, 24 Haziran,2010. 12 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.

Dış bağlantılar

Ayrıca bakınız
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.