Breitenfeld Muharebesi (1631)

Breitenfeld Muharebesi (Almanca: Schlacht bei Breitenfeld; İsveççe: Slaget vid Breitenfeld), 17 Eylül 1631 tarihinde Breitenfeld'de İsveç ve Saksonya ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında gerçekleşen bir muharebeydi. Muharebe, Otuz Yıl Savaşı'nda Protestanların ilk büyük zaferiydi.

Breitenfeld Muharebesi
Otuz Yıl Savaşı
Tarih 17 Eylül 1631 Bölge Breitenfeld, Saksonya Sonuç İsveç zaferi
Taraflar
İsveç Saksonya	Kutsal Roma İmparatorluğu Diğer Katolik devletler
Komutanlar ve liderler
II. Gustaf Adolf	Kont Tilly
Güçler
28,750[1]	35,000
Kayıplar
5,500	27,000

Bu zafer sonucunda İsveç kralı II. Gustaf Adolf'u büyük bir taktik lider olarak görülmeye başlandı ve Protestan Alman devletlerinin birçoğunu Alman Katolik Birliği'ne karşı İsveç'le ittifak kurmaya itti.

Savaş

17 Eylül 1631 'de, Leipzig'in hemen dışında yapılan Breitenfeld Muharebesi, yeni askeri düzenin üstünlüğünü inandırıcı bir biçimde gösterdi. Deneyimli ve başarılı komutanın (Kont Tilly) komutası altında 10.000 atlı ve 21.400 yaya askerden oluşan, Kutsal Roma İmparatoru’nun hizmetindeki kıdemli bir ordu yirmi yedi sahra topunun desteğinde, otuz asker derinliğinde, elli asker genişliğinde karelere dağıtıldı. Her İsveç alayında dört hafif sahra topundan oluşan bir batarya, İsveçliler ile Protestan müttefiklerinde 51 ağır top vardı.

13.000 süvarinin koruması altında, 28.000 İsveç piyadesi altı sıra halinde yer alıyordu. Sonuçta, Gustavus ile savaşan Alman birlikleri bir saatin sonunda bozguna uğradılar. İsveç yedekleri mükemmel bir düzen içinde ilerlediler ve yerlerini aldılar. İkinci saatteki çarpışmada hemen hemen 8.000 imparatorluk askeri öldü (çoğu İsveç topçu ateşiyle öldürüldü); 9.000'i esir düştü ya da kaçtı; birçok asker de apar topar çekilirken hayatını kaybetti.

Toplam olarak, imparatorluk ordusunun üçte ikisi, 120 alay ile bölüğe ait sancak ve toplarının hepsi yitirildi. Sonraki altı ay içinde, önlerine bir düşman ordusu çıkmadan, neredeyse bütün Almanya Gustavus ile müttefiklerinin eline geçti ve 1632'de İsveç kralı 183.000 kişiyi bulan altı ayrı ordunun harekâtını yönetti.

Büyüklükleri eşit olmayan ordular arasında yapılan ve yedi saat süren Breitenfeld Muharebesi’nde, sonucu piyade, disiplin ve ateş gücü belirledi. Düşmanının göğsüne bir seferde olabildiğince çok kurşun boşaltmak, dolayısıyla daha çok zarar vermek amacıyla, tam üç sıraya sıkıştırılmış (birincisi diz çökerek, ikincisi yere çömelerek, üçüncüsü dik durarak), kimi zaman öldürücü “çift sıra ateşi” açan İsveç silahşorları belirleyici öğe oldular.

Mevcut Kuvvetler

II. Gustaf Adolf (İsveç ve Saksonya)

• 13.000 Yaya birlik (piyade)
• 28.000 Atlı birlik (süvari)
• 51 top

Kont Tilly (Kutsal Roma İmparatorluğu)

• 10.000 Yaya birlik (piyade)
• 21.400 Atlı birlik (süvari)
• 27 top

Sonucunda

• Silah ateşi kılıç ve mızrak saplamaktan daha öldürücü olduğu için Breitenfeld Muharebesi’nde çok daha fazla asker öldü.
• Silah yaraları [dönemin sınırlı tıp bilgisi] ölümcül yaralara yol açarak çok daha kolaylıkla kemiği parçalayabiliyor ya da hayati bir organı koparabiliyordu.
• Breitenfeld 'in taktik ve stretejik etkisi çok büyük oldu.
• Oteki ordular İsveç düzenini örnek almak için acele ettiler.
• Kısa bir süre içinde Batı Avrupa'daki bütün büyük ordular silahşorların hakim oldukları uzun ince hatta savaştılar.
• Ayrıca muharebe, protestanların ilk büyük zaferiydi.
• Bu zafer sonucunda İsveç Kralı II. Gustaf Adolf büyük bir taktik lider olarak görülmeye başlandı.
• Protestan Alman devletlerinin birçoğunun Alman katolik Birliği'ne karşı İsveç'le ittifak kurmaya itti.

Kaynakça

1. "Archived copy" (PDF). 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2018.

[1]

1. Cambridge Savaş Tarihi-Geoffrey Parker sayfa:175