Cevdet Hüseyin Çağdaş
Cevdet Hüseyin Çağdaş (4 Ağustos 1926, Gazimağusa - 23 Aralık 2019), Kıbrıs Türkü ressam ve müzeci. Kıbrıs Türk resminde önde gelen isimlerden biri olan Çağdaş, müzecilikle de ilgilendi. Muhtelif gazete ve dergilerde sanat yazıları yayımlarken Kıbrıs’ta Türk Devri Eserleri ve Sanat Yazıları adını taşıyan iki kitabı da bulunmaktadır.[1] Jale Refik Rogers'ın dedesidir.[2]
Kendi anlatımına göre yoksul bir aileden geliyordu, dört yaşındayken annesini kaybetmişti. Babası Türkçe ve Rumca bilen okuryazar bir şahsiyetti ve bakkalcılıkla uğraşıyordu. Yine kendi anlatısına göre Çağdaş çocukluk döneminini kalabalık bir ailede trajik bir şekilde geçirmişti.[3] Nergisli İlkokulu'nda eğitimine başlayan Çağdaş'ın resim sanatına yönelmesinde hocası Hasan Zafer Örek etkili olmuştu. Sonrasında eğitimine Omorfo Öğretmen Koleji’nde devam etti. Bu okulda farklı kültür ve lisanlarla temas ederek kendini geliştirdi, 1948'de buradan mezun oldu. Resim sanatına olan ilgi ve yeteneğinde okuldan hocası Adamantios Diamantis'in büyük bir etkisi olmuştu.[4] Hocasının referansı ile iki yıl İngiltere'de Brighton College of Art Crafts'ta devlet bursuyla okudu, burada çocuk resimleri üzerine uzmanlaştı. 1959'da Ayer Kaşif’in mimarlık ofisinde ilk kişisel sergisini açtı. Bir süre Türk Maarif Dairesi’nde çalıştı. 1961-62 sonrasında müzecilikle ilgilenmeye başladı. Lefkoşa’da Etnografya Müzesi’nin açılmasında görev aldı ve yurt dışında müzecilik eğitimleri aldı, burslu olarak gitiği Ankara, Konya ve İstanbul’da bu alanda staj yaptı. Fransa'da da aldığı bursla müzelerde çalışma imkanı elde etti. 1979'da emekliye ayrıldı.[5] Türk Bankası tarafından 1985'te kurulan Kültür Sanat Ödülü Kurumu Plastik Sanatlar, Seçici Kurul Üyesi olarak atandı. Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı tarafından 1988 Asya – Avrupa Sanat Bienali’ne KKTC temsilcisi olarak gönderildi.[6]
Birçok mesleki kimliğe haiz olan Çağdaş KKTC'de ağırlıkla resim sanatına olan katkılarıyla tanınmaktadır ve sanat yaşamında suluboya resimleri öne çıkmaktadır. İlk dönem eserlerinde izlenimcilik etkisi hakimdir. İlk eserleri arasında olan ve Büyük Han'ı tasvir ettiği resmi 1945 tarihlidir, yapının terk edildiği dönem tasvir edilir. Büyük Han dışında Derviş Paşa Konağı da Çağdaş'ın konu edindiği tarihi mekânlar arasındadır.[6] 1957 tarihli Ömeriye Mahallesi adlı suluboya çalışması janr resmidir. Natürmort çalışmaları haricinde etnografya müzesindeki kabartmalardan hareketle Tuğra adını taşıyan 1984 tarihli pastel boya çalışması mevcuttur.[7]
Çağdaş'ın şiire ilgisi olduğu ve Avare adını taşıyan 1954 tarihli bir öyküsünün de bulunduğu belirtilmektedir.[8]
Kaynakça
- Özel
- Yıldız 2018, s. 35.
- "Cevdet Çağdaş hayatını kaybetti". Yeni Düzen. 23 Aralık 2019. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.
- Yıldız 2018, s. 37.
- Yıldız 2018, s. 40.
- Yıldız 2018, s. 42.
- Yıldız 2018, s. 43.
- Yıldız 2018, s. 46.
- "Cevdet Hüseyin Çağdaş". Biyografya. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.
- Genel
- Yıldız, Osman (2018). "Kıbrıs Türk Resminin Önemli Bir İsmi: Cevdet Hüseyin Çağdaş". Kıbrıs Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi. 2 (3). ss. 35-54. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.