Chandrika Kumaratunga
Chandrika Bandaranaike Kumaratunga (d. 29 Haziran 1945), Sri Lanka'nın 5. cumhurbaşkanıdır.
Chandrika Kumaratunga | |
---|---|
5. Sri Lanka cumhurbaşkanı | |
Görev süresi 12 Kasım 1994 - 19 Kasım 2005 | |
Yerine geldiği | Dingiri Banda Wijetunga |
Yerine gelen | Mahinda Rajapaksa |
Sri Lanka Özgürlük Partisi Başkanı | |
Görev süresi 1994-2006 | |
Yerine geldiği | Sirimavo Bandaranaike |
Yerine gelen | Mahinda Rajapaksa |
Ulusal Birlik ve Uzlaşma Ofisi Başkanı | |
Görev süresi 2015-2019 | |
Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
Görev süresi 19 Ağustos 1994 - 12 Kasım 1994 | |
Batı Eyaleti Başbakanı | |
Görev süresi 21 Mayıs 1993 - 20 Ağustos 1994 | |
Yerine geldiği | Susil Moonesinghe |
Yerine gelen | Morris Rajapaksa |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 29 Haziran 1945 Kolombo, Britanya Seylanı |
Partisi | Sri Lanka Özgürlük Partisi |
Evlilik(ler) | Vijaya Kumaranatunga (e. 1978; ö. 1988) |
Çocuk(lar) | 2 |
Yaşadığı yer | Horagolla Walauwa |
Bitirdiği okul | Institute of Political Studies, Paris Practical School of Advanced Studies |
İmzası |
Yaşamı
Chandrika Kumaratunga, Sri Lanka'nın siyasetle iç içe olan aristokrat ailelerinden birine mensuptur. Babası 1959 yılında suikasta kurban giden eski başbakan Solomon Bandaranaike, annesi dünyanın ilk kadın başbakanı unvanını taşıyan Sirimavo Bandaranaike idi. Kardeşi bir dönem meclis başkanlığını yürütmüş olan Bayan Kumaratunga, ablası ve annesininde bir zamanlar bulunduğu St Bridget's Convent adlı bir rahibe okulunda eğitim gördü. 1965 yılında Aquinas üniversitesine giren Kumaratunga, 1967 yılında Paris Üniversitesi'nde öğrenim görmeye hak kazanarak Paris'e gitti. 5 yıl sonra ünlü Institut d'Études Politiques de Paris'ten mezun olarak yüksek lisans öğrenimine başladı. Ancak daha sonra yüksek lisans eğitimini yarıda bırakarak ülkesine döndü ve politikaya atıldı.
Siyasi Yaşamı
Sri Lanka'ya döndükten sonra Sri Lanka Özgürlük Partisi'ne katılan Bayan Kumaratunga, 1974 yılında bu partinin kadın kolları yönetim kurulu üyesi oldu. 1972-1976 yılları arasında toprak reformu komisyonu başkanlığı yapan Kumaratunga, 1976-1977 yılları arası kolektif çiftlikler kurmayı öngören Janawasa komisyonunun üyeliğini üstlendi. Bu tarihten sonra 1976-1979 yılları arasında Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü danışmanlığı yapan Kumaratunga, partisinden istifa ederek eşinin kurduğu Sri Lanka Halk Partisi'ni destekledi. 1988 yılında eşi bir suikasta kurban gidince İngiltere'ye Birleşmiş Milletler Üniversitesi'nde çalışmak üzere gitti. 1991 yılında ülkesine geri dönen Bayan Kumaratunga, 1993 yılında Sri Lanka Batı Eyaleti başbakanlığına seçildi. 19 Ağustos 1994 tarihinde partisi tarafından başbakanlığa getirilen Kumaratunga Kasım ayındaki seçimlerde ülkesinin cumhurbaşkanlığına seçildi.
Cumhurbaşkanlığı
Chandrika Kumaratunga, göreve gelir gelmez annesi Sirimavo Bandaranaike'yi başbakanlığa atadı. Yakın Çağ demokrasi tarihinde ilk kez bir anne-kız iktidarı dönemi başlamış oldu. Bu dönemde ülkenin başlıca sorunu olan tamil kaplanlarının ayrılıkçı isyanlarıyla uğraşan Kumaratunga, ilk başta bu konuya ılımlı yaklaşmışsa da daha sonra askeri operasyonlara ağırlık vermiştir. 1999 yılında görev süresinin bitimine 1 yıl kala erken cumhurbaşkanlığı seçimi çağrısı yapan Kumaratunga, seçime birkaç gün kala yapılan suikasttan bir gözünü kaybederek sağ kurtuldu ve 21 Aralık 1999 tarihinde muhalefetin adayını yenerek ikinci kez cumhurbaşkanı seçildi.
Aralık 2001 tarihinde yapılan seçimleri muhalefet kazanınca zor durumda kalan Kumaratunga, yeni hükümetin isyancılara sürekli taviz vermesine karşı çıktı. Mayıs 2003 tarihinde mevcut durumun sürmesi halinde başbakanı azledeceğini ima eden Kumaratunga, aynı yıl Kasım ayında başbakan ABD'ye resmi ziyarette bulunduğu sırada hükûmeti görevden aldı. Ve Ocak 2004'te meclisi feshederek ülkeyi seçime götürdü. Kumaratunga'nın partisi ve Komünist partisinin ittifakı seçimden galip çıkınca Kumaratunga Mahinda Rajapaksa'yı başbakan atadı.
19 Kasım 2005 tarihinde görev süresi dolan Kumaratunga, ilk döneminde eksik yaptığı 1 yılı tamamlamak için yüksek mahkemeye başvursa da talebi reddedildi ve yerine mevcut başbakan Mahinda Rajapaksa geçti.
Dünya Kadın Liderler Konseyi'nin üyesi olan Chandrika Kumaratunga, 2009 yılı Kasım ayında Madrid Kulübü yönetim kurulu üyeliğine atandı. Chandrika Kumaratunga dul ve iki çocuk annesidir.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen Ranil Wickremasinghe |
Sri Lanka Başbakanı 19 Ağustos 1994 - 12 Kasım 1994 |
Sonra gelen Sirimavo Bandaranaike |
Önce gelen Dingiri Banda Wijetunga |
Sri Lanka Cumhurbaşkanı 1994–2005 |
Sonra gelen Mahinda Rajapaksa |