Cihannümâ (Kâtip Çelebi)

Katip Çelebi'nin 1648 yılında yazmaya başladığı nesir türünde eser. Türk coğrafya tarihi için klasik devirden, modern devire geçişi başlatmıştır[1].

Bu madde Kâtip Çelebi'nin eseri olan Cihannüma hakkındadır. Başlığın diğer anlamları için Cihannüma sayfasına bakınız.
Cihannümada Japon Adaları

Yazımı

Katip Çelebi katıldığı Girit seferinde kitabı yazmaya karar vermiştir. Coğrafya kitapları ve haritalar ile uğraşmaya başlamış, seferden sonra yazım işine başlamıştır[1].

Cihannüma'nın yazımı 1648'de başlanmış, kısa bir aranın ardından 1654'te Katip Çelebi tarafından yeniden yazılmaya başlanmıştır. Kitabın yazımı 1657'de Katip Celebi'nin ölümüne kadar devam etmiştir. 1732'de Osmanlı Matbaacılığı'nın öncüsü kabul edilen İbrahim Müteferrika tarafından eklemeler yapılarak basılmıştır[1].

698 sayfa olarak basılan eserin 325 sayfası, İbrahim Müteferrika'nın eklemelerinden oluşmuştur. 2008 yılında Boyut Yayıncılık tarafından yeni düzenlemeler yapılarak yeniden basılmıştır.[2]

Eseri tam olarak bitirmeye yazarın ömrü yetmemiştir. Yazıldığı devirde batıdan yapılan tercümeler ve yararlanılan kaynakları ile dikkat çekse de asıl ününü İbrahim Müteferrika'nın basımından sonra kazanmıştır. Müteferrika'nın bastığı 11. kitaptır.

Konuları

Kitabın ilk kısmı önsöz ile başlar, yerküre, okyanuslar ve kıtalar ile ilgili genel bilgiler verilir. İkinci bölümde; batıdan başlayarak doğuya doğru: Endülüs, Bosna, Macaristan ve Rumeli topraklara dair bilgiler verilir. Yazar Venedik, Anadolu, Fransa, Vatikan, Britanya ile ilgili yeterli bilgilere ulaşamadığı için kitabına alamamıştır[1].

Kaynakça
  1. KARAKAŞ ÖZÜR, Yrd. Doç. Dr. Nazan (2014). "CİHANNÜMA'DAN YANSIYANLAR: BİR DOKÜMAN ANALİZİ". 16 Nisan 2017. İ.Ü. COĞRAFYA DERGİSİ. 17 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2017.
  2. "Kitab-ı Cihannüma - 360 Yıllık Bir Öykü". 6 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2012.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.