Dekadan

Dekadan, (décadent) 'düşkünleşmiş' anlamına gelen Fransızca bir kelime.

19. yüzyıl sonlarında Fransa'da natüralistlere karşı ortaya çıkan sembolizm akımına öncülük eden sanatçılara, edebiyatı soysuzlaştırdıkları ima edilerek verilen isim. Akım o zamana kadar gelen edebiyat geleneklerini yıkma yoluna giderek, toplumsal ve sanatsal düzenin dışına çıkmayı planlamıştır. İmgeye karşı aşırı neredeyse hastalık derecesindeki duyarlılığa sahip dekadanlar, daha önce görülmemiş imgeler oluşturarak bu imgeleri karşılayacak sözcükler bulmuşlardır.

Türk edebiyatında dekadan ifadesi Ahmet Mithat Efendi tarafından Servet-i Fünûn sanatçıları için kullanılmıştır.

Felsefede Dekadans

Dekadans(fr. décadence, lat. decadentia; lat. cadere „düşmek“, „batmak“dan)felsefe tarihine ait bir kavramdır ve toplumlarda ve kültürlerdeki çökme, bozulma, dejenere olma anlamında kullanılmıştır.

Jean-Jacques Rousseau

Jean-Jacques Rousseau bu terimi kendisinden sonraki felsefeyi etkileyecek şekilde kullanmıştır. Onun kültür eleştirisinde dekadans doğanın ve kültürün karşıtıdır(Rousseau ya göre uygarlık bu bakımdan kötüdür).[1] Bu manada doğrudan duyguyu, kalbin gerçeğini, övmüştür. Uygarlık insanın doğal bir yaşam sürmesine engel olmaktadır. Buna göre insan kendi özüne geri dönmelidir. Ama Rousseau ya göre bu doğal durum tarihe ait, mesela hala varolan ilkel toplumların yaşantısının örnek alınması gerektiği gibi bir iddia değil, dekadansın eleştirisi olarak fikirsel bir konsepttir.

Kaynakça

1. Historisches Wörterbuch der Philosophie. Dekadenz, Clt. 2, S. 47