Diğerkâmlık
Diğerkâmlık veya altrurizm (özgecilik), “başkalarının yararını da kendi yararı kadar gözetme” ya da “diğer insanlara maddi veya manevi kişisel çıkar gözetmeksizin yararlı olmaya çalışma ve ‘bencillik karşıtı hareketlerde bulunma” olarak tanımlanır.
Bencilliğin (egoism) karşıt anlamlısı olan ve “özgecilik, elcilik” olarak da bilinen diğerkâmlık, tanımlarından da anlaşılabileceği gibi, “kendi gelişim gereksinimlerini bir kenara itip yalnızca başkalarının çıkarlarını sağlamaya çalışma” anlamında değil, başkalarını da kendisi kadar düşünme, başkalarını da kendisi kadar sevme ya da başkalarının yararını da kendi yararı kadar gözetme anlamında kullanılır.
Budizm'de
Diğerkâmlık Konfüçyanizm’de ve Budizm’de yedi erdemden biri olarak kabul edilir. Diğerkâmlık Konfüçyanizm’de “çu”, Budizm’de “dana” adını alır. Budizm’de "erdem" anlamında kullanılan paramita’lardan biri olan “dana” terimi aynı zamanda “ölümsüz sevgi” anlamına gelir.
Birey ve toplum ilişkisi yönünden
Diğerkâmlık, bir bakıma, kişinin bir parçası olduğu toplumda kendi üzerine düşen vazifeleri yerine getirmesidir. Bu şöyle açıklanır: İnsanoğlunun bireysel (diğer insanlardan ayrı olarak) yaşaması doğal yapısına aykırıdır. İnsan toplu yaşama gereksinimi içinde olan bir varlıktır. Bakıma en fazla muhtaç olan yavrunun insan yavrusu olması bunun açık bir örneğidir. Bireyin içinde bulunduğu toplum, çeşitli organlardan oluşan bir organizmaya benzetilecek olursa; diğerkâmlık, bireyin bir parçası veya bir organı olduğu organizmanın yararı uğruna, organizmada kendi üzerine düşen vazifeleri yerine getirmesidir. Dolayısıyla, diğerkâmlık aslında kişinin menfaatlerinden vazgeçmesi değil, tam tersine yüksek menfaatlerini düşünmesidir. Çünkü organizmanın kusursuz işlemesindeki bir aksaklık kendisine de yansıyacak ve kendi çalışmasında da birtakım rahatsızlıklara yol açacaktır. Ayrıca, bağlı bulunduğu organizmanın gelişmesi ve yükselmesi, kendisinin de gelişmesi ve yükselmesi demektir. Sonuç olarak diğerkâmlık, toplu yaşamanın gereklerini yerine getirmek olarak da açıklanabilir.
Kaynakça
- Le Dictionnaire de la sagesse orientale, Kurt Friedrichs, Ingrid Fischer-Schreiber, Franz-Karl Ehrhard ve Michael S. Deiner