Doğuş Derya

Doğuş Derya (1978; Lefkoşa, Kıbrıs Türk Devleti), Cumhuriyetçi Türk Partisi milletvekili olan Kıbrıs Türkü siyasetçi.

Doğuş Derya
Kişisel bilgiler
Doğum 1978
Kuzey Lefkoşa, Kıbrıs Türk Federe Devleti
Partisi Cumhuriyetçi Türk Partisi
Bitirdiği okul İstanbul Üniversitesi
Mesleği Siyasetçi

Erken yaşamı

1978'de Lefkoşa'da doğan Derya, İstanbul Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümünden 1999 yılında mezun oldu. Üniversite yılarında Kıbrıslı yükseköğrenim gençliğinin bir araya geldiği Üniversite Temsilciler Konseyi'nin (1986-1999) ilk ve tek kadın başkanı oldu. Daha sonra İstanbul Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nde "Living on the margins of the Turk and the Cypriot: The Cypiroturk as the Subject of Ambiguity"[1] başlıklı yüksek lisans tezini yazan Derya[2] yüksek lisansın ardından, güney Kıbrıs'ta bulunan Kıbrıs Üniversitesi'nde doktora yaparak eğitimini tamamladı. 2007-2008 döneminde KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Mekanizması'nı kurmak için çalışan Derya, buradaki görevinden ayrıldıktan sonra akademisyen olarak çalıştı. Post-kolonyalizm, Türk milliyetçiliği, kimlik poliitkaları, feminizm ve Kıbrıs sorunu konularında çeşitli makaleleri olan Derya, Kıbrıs Yazıları ve gaile dergilerinin yayın kurullarında da görev yaptı. 2012 yılında Gönyeli Belediyesi Sosyal Aktiviteler Merkezi'ni kuran Derya, aynı zamanda Feminist Atölye (FEMA) isimli sivil toplum örgütünün de kurucusu ve Kadının İnsan Hakları Eğitim Programı (KİHEP)[3] eğitmenlerindendir

Siyasi kariyeri

2013'te yapılan genel seçimlerde Lefkoşa'dan Cumhuriyetçi Türk Partisi'nden altıncı sıradan aday oldu.[4] Derya 18.175 oy alarak 7. sırada yer aldı ve milletvekili seçildi.[5] 7 Ocak 2018 yılında yapılan KKTC Genel Seçimleri'nde yine altıncı sıradan aday olan Doğuş Derya, 32.617 oy alarak 4. sırada milletvekili seçildi.[6]

Derya, toplumsal cinsiyet eşitliği, feminizm, LGBT hakları, emek mücadelesi, demokratik değerler ve eğitim özgürlüğününün aktif bir savunucusudur.[7][8] Parlamentoda yemin ederken, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin bütünlüğünü vurgulayan yemini "militarist ve eril" bulduğunu iddia ederek etmeyi reddettiği için tartışmalara neden oldu. Bunun yerine federal bir Kıbrıs'taki mücadeleyi vurgulayan ve cinsel, sınıfsal, fiziksel, ırksal tüm ayrımcılıklara karşı kendi yazdığı yemini okudu ve eleştirilerin hedefi oldu.[9] 2014'te parlamentoda yaptığı savaş karşıtı bir konuşmada, Kıbrıslı Türk kadınların yanı sıra Kıbrıslı Rum kadınların da tecavüze uğradığını belirtti.[10] Bu konuşma sonrasında aşırı milliyetçi çevrelerin hakaretlerine maruz kalırken[11], Kıbrıs Türk toplumunun büyük bir kısmından ve Türkiye'deki demokrat çevrelerden de destek aldı.[12] Derya'nın bu konuşmasının ardından Kıbrıslı Rum toplumunda da savaşlarda yaşanan acılardan ve Kıbrıslı Türkklerin maruz kaldığı şiddetten bahseden bir Tarihle Yüzleşme tartışması başladı.[13][14]

Doğuş Derya milletvekili adayı olduğunda verdiği bir röportajda "Bir şey olmak için değil bir şey yapmak için adayım" demişti.[15] Milletvekili olduğu 2013 yılından itibaren toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda birçok yasal reformun gerçekleşmesi için bilffil çalıştı. 2014 yılında Ceza Yasası'nda "Ahlaka Aykırı Suçlar Bölümü"nün "Cinsel Nitelikli Suçlar" olarak değiştirilmesinden[16] sonra aynı yılın Kasım ayında yazdığı Toplumsal Cinsyet Eşitliği Dairesi (TOCED) Teşkilat Yasası'nın meclisten geçirilmesini sağladı.[17] 2015 yılında Aile (Evlenme ve Boşanma) Yasası'nın reforme edilmesi için hazırladığı paket ile Yasa'nın kadın ve çocuk hakları lehine düzenlenmesini gerçekleştirdi. Bu reform ile birlikte kadınların kendi soyadlarını da çocuklarına verebilmesi, adli yardım, koruma emri, velayet, nafaka ödemeleri ve boşanma durumunda mal paylaşımı ile ilgili birçok demokratikleşme gerçekleşti.[18] Siyasal Partiler Yasası'nda aday listelerinde %30 cinsiyet kotasının kabul edilmesi için çalışan Derya'nın çabaları 2015 yılının Haziran ayında sonuç verdi.[19] Cinsiyet kotası sayesinde 2018 yılında yapılan seçimlerde, daha önce %8'i geçmeyen kadın vekil oranı ilk defa %18'e yükseldi.[20] 2018 yılında "İnsan Ticareti", "İnsan Kaçakçılığı" ve "Nefret Söylemi"nin suç olması için CTP'li 2 kadın vekil ile birlikte Ceza Yasası önerisi verdi.[21] Bu öneri 2020 yılının Mart ayında KKTC Meclisi'nden oybirliği ile geçti.[22]

Kaynakça
  1. aynakca.hacettepe.edu.tr/eser/28243421/living-on-the-margins-of-the-turk-and-the-cypriot-the-cyprioturk-as-the-subject-of-ambiguity
  2. Doğuş Derya 1 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Cumhuriyet Meclisi) 3 Aralık 2017 tarihinde erişilmiştir.
  3. https://www.kadinininsanhaklari.org/kihep-nedir/
  4. "CTP-BG adayları YSK'ya başvurularını gerçekleştirdi". Kıbrıs Postası. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017.
  5. "28 Temmuz 2013 Milletvekilliği Erken Genel Seçimi ile ilgili Bilgiler". High Election Committee. 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017.
  6. http://d.yeniduzen.com/media/sonuclar2.pdf
  7. "Derya: "Kadınların medyadaki görünürlükleri gözlenmeli"". Kıbrıs Postası. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017.
  8. "Kuir ve feminist örgütlerden seçim mesajı". Kıbrıs Postası. 17 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017.
  9. "Meclis'te yemin şoku!". Kıbrıs Postası. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017.
  10. http://www.yeniduzen.com/deryanin-sozleri-meclise-damgasini-vurdu-45367h.htm
  11. https://www.hurriyet.com.tr/dunya/kktcli-feminist-vekilin-tecavuz-iddialari-ortaligi-karistirdi-27792766
  12. https://www.evrensel.net/haber/271369/kibrisli-kadinlar-sessizlik-perdesini-araladi-savasta-kadinlar-tecavuz-ve-surgun-yasadi-bilin
  13. "Derya: "Tarihle yüzleşmenin zamanı geldi!"". Kıbrıs Postası. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2017.
  14. https://www.havadiskibris.com/hristofyastan-deryaya-destek/
  15. https://www.kibrispostasi.com/c35-KIBRIS_HABERLERI/n108514-dogus-derya-derdim-birsey-olmak-degil-birsey-yapmak
  16. https://kadinininsanhaklari.org/wp-content/uploads/2018/02/MorBulten_Sayi21.pdf
  17. http://www.yeniduzen.com/toplumsal-cinsiyet-esitligine-oybirligi-44426h.htm
  18. https://haberkibris.com/aile-yasasinda-yeni-duzenleme-2015-07-05.html
  19. http://www.yeniduzen.com/siyasal-partiler-yasasinda-adim-adim-uzlasi-45044h.htm
  20. http://www.yeniduzen.com/mecliste-9-kadin-vekil-97747h.htm
  21. https://www.kibrisgazetesi.com/kibris/insan-kacakciligi-ve-insan-ticareti-agir-suclar-kapsamina-alinacak-h43706.html
  22. https://www.kibrispostasi.com/c35-KIBRIS_HABERLERI/n316213-nefret-soylemi-insan-ticareti-ve-insan-kacakciligi-artik-resmen-suc
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.