Don Giovanni Tenorio
'Don Giovanni Tenorio veya tüm ismiyle (İtalyanca: Dön Giovanni o sia Il convitato di pietra) Giuseppe Gazzaniga tarafından bestelenen 1-perdelik dramma giocoso janrında bir operadır. Giovanni Bertati tarafından İtalyanca olarak yazılan opera librettosu, orijinal "Tirso de Molina" tarafından İspanyolca olarak hazırlanmış El burlador de Sevilla y convidado de piedra (Sevilla'lı Aldatıcı ve Taştan Misafir oyunundan uyarlanmıştır.
 Giuseppe Gazzaniga portresi | |
| Özgün isim | Don Giovanni o sia Il convitato di pietra |
|---|---|
| Müzik | Giuseppe Gazzaniga |
| Libretto | Giovanni Bertati[1] |
| Gala | 5 Şubat, 1887 |
| İlk gösterim yeri | "Teatro San Moise" Tiyatrosu , Venedik |
| Oyuncular |
|
Bu opera eserinin prömiyer temsili 5 Șubat, 1787'da Teatro de Moise Tiyatrosu, Venedik'te yapılmıştır. Bu eserin İtalyan besteci Giuseppe Gazzaniga'nın (d.1745 - ö.1818) en güzel opera eseri olduğu kabul edilmektedir.
Bu opera eseri, yine 1787'de yapımlanıp ama prömiyeri temsili 29 Ekim'de Prag'da yapılan ve aynı konuyu işleyen Lorenzo Da Ponte librettosu ile Wolfgang Amadeus Mozart'ın bestelediği Don Giovanni opera eserinden ayrılmak için, bu eserdeki kahramanın bir tenor rolü olmasından dolayı, "Tenorio" olarak anılmaktadır. Bu eser Don Giovanni'nin maceralarının içinde konunun daha gülünç taraflarını ele almaktadır. Mozart'ın eseri 2 perde olmasına karşılık bu eser daha kısa olup 1 perdeden oluşmaktadır.
Temsiller
Kısa olduğu için bu eserin ilk temsili diğer bir kısa bir opera eseri olan "İl capriccio drammatıco" adlı eserle aynı gece yapılmıştır.
Bu opera eseri günümüzde dünya operaevleri tarafından ender olarak yapımlanıp temsil edilmektedir. Bu eserin dünya operaevleri tarafından 2005-2010 döneminde değişik yapımının "Operabase websitesi istististiklerine gore 3 değişik tane olduğu bildirilmektedir.
Roller
| Rol | Ses tipi | Prömiyerde roller, 5 Şubat, 1787 (Orkestra şefi: ) |
|---|---|---|
| Don Giovanni, Aşırı çapkın soylu bir genç | Tenor | |
| İl Commendatöre, Don Anna'nın babası | Bas | |
| Pasquariello, Don Giovanni'nin uşağı | Bas | |
| Donna Anna, İl Commandatore'nin kızı, Don Giovanni'nin kandırdığı kız | Soprano | |
| Donna Elvira, Don Giovanni tarafından terk edilmiş eski nişanlısı bir kadın | Soprano | |
| Donna Ximena, Don Giovanni tarafından baştan çıkartılmış ve aldatılmış İspanyol bir kadın | Mezzosoprano | |
| Duca Ottavio, Donna Anna'ya nişanlı bir soylu | Tenor | |
| Bıagio, köylü erkek, Maturina'nın nişanlısı | Baş | |
| Maturina, köylü kadın, Biagio'nun köylü nişanlısı | Soprano | |
| Lanterna, Don Giovanni'nin diğer bir uşağı | Tenor | |
| Korolar: Köylü erkek ve kadınlar, uşaklar, yerden gelen sesler | ||
Konu özeti
Don Giovanni, uşağı Pasquariello dışarıda gelen gideni patronuna haber vermek için nöbet tutmakta iken, Don Giovanni Donna Anna kandırmak için girişimde bulunmaktadır. Donna Anna'nın babası olan İl Commendatore bunu şerefine hakaret bulup Don Giovanni'yi kendisi ile düello etmeye çağırır. Düelloda Don Giovanni İl Commendatöre'yi öldürür. Donna Anna'nın nişanlısı olan Duca Ottavio bunun intikamını almaya yemin eder. Bu arada Don Giovanni'nin çapkınlığı durmaz; önce eskiden kandırmış olduğu Donna Elvira'yı tekrar kandırmaya çalışır ve sonra bir İspanyol kadın olan Donna Ximena'ya kur yapmaya başlar. Uşak Pasquariello Donna Elvira'ya Dön Giovanni'nin kandırdığı kadınlarının ayrıntılı bir listesini verir. Bu sırada köylü Maturina ve Bıagio bir köylüler partisi ile sahneye gelirler. Maturina ve Bıagio birbiriyle söz kesilmiş yakında nikâhları kıyılacak nişanlılardır. Fakat Don Giovanni buna hiç aldırmayıp Maturina'ya kur yapmaya başlar. Buna içerleyen Bıagio'yu Don Giovanni korkutup kaçmasına neden olur. Ama Maturina nişanlısına sadıktır ve Don Giovanni'nin kendini kandırma girişimlerini boşa bıraktırır.
Duca Ottavio, İl Comendatöre'nin üzerinden kendi heykeli bulunan mezarında ziyaret gider. Onu Don Giovanni ve Pasquariello görünmeden gizlice takip ederler. Mezar üzerinde olan heykel birden bu ikisine konuşmaya başlar ve onlara bu akşam yemek davetini kabul ettiğini bildirir. Bu Pasquariello'yu çok korkutur. O akşam Don Giovanni'nin evinde hazırlanan yemek sofrasında bulunan Donna Elvira Don Giovanni'ye artık kadın kandırma girişimlerinden vazgeçip tövbe etmesini ister. Ama Dön Giovanni buna yanaşmaz ve bunun üzerine Donna Elvira oradan arılır. Yalnız kalan Don Giovanni ve Pasquariello sofraya oturup hazırlanmış ziyafet yemeklerini yeyip içmeye başlarlar. Keyifleri yerine gelince yemekleri, içecekleri ve Venedikli kadınları öven şarkılar söylemeye başlarlar. Birden hiç beklemedikleri bir şekilde İl Commandatore'nin taştan heykeli oraya gelir. Don Giovanni'yi yakalar ve öldürür. Ottavio ve diğer kadınlarda sahneye gelirler. Öldürülmüş olan Don Giovanni'nin uşakları Pasquariello ve Lanterna Don Giovanni'nin nasıl korkunç bir şekilde öldürüldüğünü onlara anlatırlar. Orada bulunanların hepsi Don Giovanni'nin bu türlü korkulu sonunu sevinçle karşılayıp eğlenmeye koyulurlar. .
Eserdeki müziksel parçalar
- 0 Uvertür Senfoniya
- 1 Giriş La gran bestia è il mio padrone (Pasquariello, Don Giovanni, Donna Anna, Il Commendatore)
- 2 Arya Vicin sperai l'istante (Duca Ottavio)
- 3 Kavatina Povere femmine (Donna Elvira)
- 4 İkili Dell'Italia ed Alemagna (Pasquariello, Donna Elvira)
- 5 Arya Per voi nemmeno in faccia (Don Giovanni)
- 6 Koro icin kavatina Bella cosa per una ragazza (Maturina, Biagio)
- 7 Arya A me schiaffi sul mio viso (Biagio)
- 8 Arya Se pur mi fate degna (Maturina)
- 9 İkili Per quanto ben ti guardo (Donna Elvira, Maturina)
- 10 İkili Signor Commendatore (Pasquariello, Don Giovanni)
- 11 Arya Sposa più a voi non sono (Donna Elvira)
- 12 Finale Far devi un brindisi alla città (Don Giovanni, Pasquariello, Lanterna, Il Commendatore, Donna Elvira, Maturina, Donna Ximena, Duca Ottavio)
Seçilmiş disk kayıtları
| Yıl | Roller (Don Giovanni, Pasquariello, Donna Elvira, Maturina, Duca Ottavio) |
Opera evi ve Orkestra, Orkestra şefi |
Marka |
|---|---|---|---|
| 1956 | Herbert Handt, Carlo Cava, Rosanna Carteri, Anna Maria Rota, Antonio Pirino |
, Nino Sanzogno |
CD, Andromeda |
| 1963 | Fernando Jacopucci, James Loomis, Maria Luisa Giorgetti, Maria Grazia Ferracini, Rodolfo Malcarne |
RCA Italiana Orkestrasi ve Korosu Herbert Handt |
CD, Nuova Era |
| 1991 | John Aler, Jean-Luc Chaignaud, Pamela Coburn, Julie Kaufmann, Robert Svendens |
, Stefan Soltesz |
CD, Orfeo |
| 1991 | Douglas Johnson, <br/Ferruccio Furlanetto, Luciana Serra, Elzbieta Szmytka, Carlo Alemanno |
Kammerchor Stuttgart, Tafelmusik Baroque Orkestrasi Bruno Weil |
CD, Sony Vivarte SK 46693 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış kaynaklar
- Hunter, Mary (1998), "Don Giovanni", Kaynak:Stanley Sadie (ed.), The New Grove Dictionary of Opera, Cilt 2, Londra: MacMillan Publishers, Inc. SBN 0-333-73432-7 ISBN 1-56159-228-5. (İngilizce)
- Gossett, Philip ve Brauner, Patricia (2001), Kaynak: Holden, Amanda (ed.), The New Penguin Opera Guide, New York: Penguin Putnam. ISBN 0-14-029312-4 (İngilizce)
Dış bağlantılar
 |
Wikimedia Commons'ta Don Giovanni Tenorio ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- YouTube websitesinde "G. Gazzaniga: DON GIOVANNI - Pietro Bottazzo - 1973" maddesinde 1973 yapimi G. Gazzaniga "Don Giovanni" operasının tümünün audio kaydı. Online: (Erişim tarihi:8.11.2017).
- YouTube websitesinde "G. Gazzaniga: Don Giovanni - Piccola Scala 1974" maddesinde 1974 Picolo Scala'da G. Gazzaniga "Don Giovanni" operasının tümünün audio kaydı. Online: (Erişim tarihi:10.12.2017).