Eduard Mörike
Eduard Mörike (d. 8 Eylül 1804 Ludwigsburg - ö. 4 Haziran 1875 Stuttgart) Romantik dönem Alman yazar, şair. "Stuttgart Cücesi" ve "Mozart Prag Yolunda" kitapları ile bilinir.
| Eduard Mörike | |
|---|---|
 Eduard Friedrich Mörike, 1864 | |
| Doğum |
Eduard Friedrich Mörike 8 Eylül 1804 Ludwigsburg, Herzogtum Württemberg, Almanya |
| Ölüm |
9 Haziran 1875 (70 yaşında) Stuttgart, Königreich Württemberg, Almanya |
| Meslek | Şair |
| Milliyet | Alman |
| Dönem | 19. yüzyıl |
| Tür | Şiir |
| Edebî akım | Romantizm |
|
| |
| İmza |
 |
|
| |
Yaşamı
Babası bölge sağlık danışmanı olan Mörike, uzun bir dönem Ludwigsburg'da dini eğitim gördü. Ardından, 1818 yılında Urach'ta Kilise'ye bağlı yatılı okulda okudu. Eğitimine devam ettiği yıllarda şair Waiblinger'le dostluk kurdu. Bir süre sonra din görevlisi olarak Tübingen Manastırı'nda çalıştı. Çeşitli yerlerde papaz yardımcısı olarak bulunduysa da bu görevi hiç sevmedi. 1827 yılında edebi çalışmalara başladı. Geçici olarak bir gazetede redaktörlük yaptı. Ancak yedi yıl sonra din adamlığına geri dönerek Cleversulzbach'a papaz olarak gitti. Papaz olmaktan hoşlanmadığı halde bu işe devam eden ancak bir yandan da farklı meslekler deneyen Eduard Mörike, 1843'te öğretmenlik yapmaya karar verdi. Yaşamının son yıllarına kadar bu işi sürdüren yazar, emekli olduktan sonra önce Nürtingen'de daha sonra da Stuttgart'ta, o dönemin toplumsal sorunlarından uzak sakin bir yaşam sürdü.
Alman edebiyatında romantik dönem ile gerçekçi akım arasında yer alan ve çağının gerçeklerinden uzak, yılgın Biedermeier döneminin önde gelen temsilcileri arasına katılan Mörike, şiirlerinde klasik dönemin ölçü ve biçim özellikleri ile romantik dönemi, kendine özgü bir anlayışla birleştirdi.
Dünyadan kopuk, sessiz bir yaşamın ürünleri olan yalın dizelerinde halk şarkıları ile romantik dönemin doğanın derinliklerinde kendini bulma eğilimi, Goethe'nin biçim ve ölçü alanındaki ustalığını bir araya getirmiş, tüm benliğiyle algıladığı doğayı dizelerinde şiirleştirmiştir. "Bir Lamba İçin" adlı eserinde olduğu gibi küçük ayrıntıları anlattığı şiirlerinin yanı sıra korku ile zevk, sevinçle üzüntü, istek ile isteksizlik arasında bir denge kurmaya çalışarak kendi iç dünyasındaki duyguları dile getirdi. "Mummel Gölü Kıyısındaki Hayaletler" adlı masal ve mitoslara dayanan baladları ile "Terkedilmiş Kız" gibi halk şarkıları en beğenilen yapıtları arasındadır.
Şiirlerin yanı sıra uzun hikâye ve romanlar da yazan Eduard Mörike'nin yayınlanan romanı "Ressam Nolten" adını taşımaktadır ve adından anlaşılacağı gibi bir sanatçının hayatını anlatır. Goethe'nin Wilhelm Meister romanının bir uzantısı olan bu yapıtta, karışık bir olay dizisinin yanı sıra lirik, duygusal bölümlere, şiirlere, mektuplara, günlük tutanaklarına, monologlara da yer veren Mörike, daha sonra giderek yaygınlaşacak olan psikolojik romanların ilklerinden birini yaratmıştır.
Yayınlandığı yıllarda ilgi toplayan "Ressam Nolten"den daha başarılı bulunan "Mozart Prag Yolculuğunda" adlı eserinde ise 'Don Juan' adlı yapıtının galasına katılmak üzere Prag'a giden Mozart'ın yolculuk sırasında bir kontun şatosunda geçirdiği günü anlatır. Mörike'nin uzun hikâye tarzıyla kaleme aldığı "Mozart Prag Yolculuğunda"da gerçek bir sanatçı olmanın güzel ve eğlenceli yanlarının yanı sıra tehlikelerini de gösterilir. Söz konusu eserde çocukça bir yaşam sevinci ile büyük bir ağır başlılık, sevinç ile üzüntü, deha pırıltısı ile ölümün gölgesi birlikte dile getirilmektedir. Tüm bu unsurlar içine melankolinin de eklenmesiyle Mozart'ın dahi kişiliğini göstermek için kullanılır. Anakreon, Theokritos başta olmak üzere antik şairlerden yaptığı usta işi çeviriler ve duygusal mektuplar sayesinde edebiyat dünyasındaki ününü pekiştiren Eduard Mörike, 1875'te Stuttgart'ta yaşamını yitirdi.
Eserleri
Roman
- Ressam Nolten (Maler Nolten, 1832)
Hikâye
- Dört Hikâye (Vier Erzaehlunger, 1836)
- Mozart Prag Yolculuğunda (Mozart auf der Reisenach Prag, 1856)
Şiir
- Şiirler (Gedichte, 1838)
- Bodensee İdili ya da Balıkçı Martin ve Çan Hırsızları (Idylle vom Bodensee oder Fischer Martin und die Glockendiebe, 1846)
Dış bağlantılar
- Eduard Mörike Gutenberg Projesi'ndeki yapıtları