Elverişlilik örneği
Elverişlilik örneği istatistik ve diğer araştırmalarda kullanılacak örnek verilerini elde etmek için kullanılan ve olasılık prensibine dayanmayan bir veri toplama yöntemidir. Bazen kapma örneklemesi veya fırsat örneklemesi adı da verilir.
Yöntem
Bu örnekleme tipinde örnek çerçevesine girecek anakütle elemanları araştırmayı yapanın keyfine göre plansız tasarımsız seçilir.
Bu çeşit örnek seçimi yine örneğin temsilci olma prensibini bir hadde kadar koruyabilir. Ancak örnek seçiminde önemi olan prensip, elde edilen örneğin istatistik araştırmayı yapan kişi için elverişli olmasıdır. Bu demektir ki örnek elde etme sırasında sarf edilen emek, zaman ve parasal masraf istatistik araştırmayı yapanın şahsi tercihlerine göre örnek seçiminde ön planda bulunacak; araştırmacı şahsen kendine göre emek, zaman, para harcamalarını göz önüne alarak en elverişli bir örnek seçecektir.
Kritik
Seçilen örneğin temsilci olma prensibine uyması araştırmacının şahsına ve tercihine bağlıdır. Eğer araştırmacı bilinçli, inanılır ve güvenilir bir kişi ise örnek anakütlenin temsilcisi olma imkânı vardır, ama bunun gerçekte geçerli olup olmadığını kontrol edecek hiçbir alet veya kural ortada bulunmamaktadır.
Bu çeşit örnek almayı titiz, tenkitçi bir şekilde inceleme imkânı yoktur. Ancak birçok pratik durumda en popüler olarak kullanılan örnekleme yöntemidir. Bu çeşit örnekleme bir daha sonra rastgele örnek almak için bir pilot çalışma için kullanılması çok kere tavsiye edilmektedir; yani bir asıl örneği almadan önce örnek alma sırasında çıkabilecek zorlukları tanımlamak için bir ön çalışma sırasında bir elverişlilik örneği almak uygun olabilir.