Esege

Esege (Moğolca: Эсеге Малан, Buryatça: Эсэгэ, Rusça: Эсэгэ Малан) - Türk, Moğol ve Buryat mitolojisinde Yaratıcı Tanrı. Esege Malan veya Esege Burhan olarak bilinir. Kel başlıdır. Moğol ve Buryat kökenlidir. Yeryüzündeki insanları yaratır. Oğlu Çolpan Han’dır. Eski Moğolcada, Esege (İsegey) yani “Ata” olarak tanımlanır. Örneğin Yakutlar Ayzıt için de İsegey unvanını kullanırlar. Malan ise kellik ifade eder. Kel olmak Türk Moğol kültüründe güç ifade eder. Gilyaklardaki Yitsigey de benzerlikler taşır. Tungusların Eskeri adlı yaratıcı Tanrılarını da akla getirir. Eskeri suların içinden çamur çıkararak dünyayı yaratmıştır. Sibiryadaki Ket halkının yaratıcı tanrısı Es ile bağlantılı olma ihtimali mevcuttur.

Dünyanın yaratılışı

Evrenin başlangıcında sadece en yüksek tanrı Esege Malan vardı. Her yer karanlık ve sessizdi. Görülen bir şey yoktu. Esege bir avuç toprak aldı ve ondan güneş ve ayı yarattı. Sonra tüm bitkileri yarattı. Esege Doğu ve Batı olarak dünyayı ikiye böldü. Tanrıların en yükseklerine verdi.

Etimoloji

(Es/Ez) kökünden türemiştir. Ata, baba anlamları vardır. Türkçe Es/Ez/Is sahip köküylede bağlantılıdır. Yesüge/Yesügey/Yasaga ise yasalara bağlı olan, yasa koyan demektir. Eski Moğolca Etige (Çağdaş Moğolcada Eçeg/Ezeg) sözcüğü baba manasına gelir.

Kaynakça

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.