Evrimde Usul ve Makam

Tempo and Mode in Evolution (Evrimde Usul ve Makam) (1944) George Gaylord Simpson’un paleontoloji unsurlarını genetik ve doğal seçilimle birleştirerek evrimsel senteze büyük katkı yapan kitabı. Simpson popülasyon genetiğine ait mikroevrimin, paleontoloji ile gözlenen makroevrimin kalıplarını açıklamaya yeteceğini savundu. Simpson ayrıca usul ve makam arasındaki ayrımın altını çizdi. “Usul”ile kastedilen şey “evrimsel oranlar, bu oranların artıp azalması, aşırı yavaş ya da hızlı evrimleşme koşuları ve durağanlık ve devinirlik ile ilgili olgular”dır. “Makam”ile kastedilen şey ise “usulün temel bir faktör olduğu ama ondan daha kapsamlı olan bir evrimleşme yöntem, biçim ve modeli çalışması”dır. Simpson’un Usul ve Makam’ında şu genellemeler vardır:

  • Evrimin usulü, makamı hakkında bilgi verebilir.
  • Fosil kayıtlarında birden çok usul bulunabilir (braditelik-standart evrimleşme hızından daha yavaş olan evrimleşme hızı, takitelik-standart evrimleşme hızından daha hızlı olan evrimleşme hızı, horotelik-standart evrimleşme hızı)
  • Paleontolojinin bulguları doğal seçilimin genetik teorisi ile uyumludur. Dahası, ortogenez, Lamarkizm, mutasyon baskısı ve makromutasyon gibi teoriler ya yanlıştır ya da rolleri yok denecek kadar azdır.
  • Evrimleşmelerin çoğu (onda dokuzu) bütün neslin sabit filetik dönüşümü ile gerçekleşir (anagenez). Ernst Mayr’ın yaptığı popülasyonların parçalanması ile türleşme tanımının aksine özellikle allopatrik ve peripatrik türleşme söz konusudur.
  • Fosil kayıtlardaki evrimsel geçişlere dair kanıt eksiklikleri için en iyi açıklama jeolojik kayıtlardaki yetersizlik ve kuantum evrimidir (kuantum evrimi “aile, takım ve sınıf gibi yüksek seviyedeki taksonomik birimlerin evriminden sorumludur). Kuantum evrimi Sewall Wright’ın rastgele genetik sürüklenme teorisine dayanır.
Kitabın kapağı

Simpson’un kitabının yayınlanmasından elli yıl sonra Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi editörleri Walter M. Fitch ve Francisco J. Ayala olan Evrimde Usul ve Makam: Simpson’dan 50 yıl sonra Genetik ve Paleontoloji (Tempo and Mode in Evolution: Genetics and Paleontology 50 Years After Simpson) adında bir kitabı yayımladı. Bu kitap Ayala, Stephen Jay Gould ve W. Ford Doolittle tarafından yazılan makaleleri de içeriyor.

Kaynakça

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.