Fön rüzgârı

Fön (föhn) rüzgârları, dağ ve tepelerin yamaçları boyunca alçalan havanın hareketleri ile oluşan rüzgâr çeşididir.

İsviçre Alplerinde ilk kez görülmüştür. Fön rüzgârı hava sıcaklığını 1-2 saat içinde 10-15 derece artırır. Kışın estiklerinde çığlara ve su baskınlarına, yazın estiklerinde ise orman yangınlarına ve ürünlerin kurumasına neden olur. Diğer adı "alize"dir, sıcak esen bu rüzgâr, saç kurutma makinelerine de isim kaynağı olmuştur.

  • Hava kütlelerinin bir dağ yamacını aşarak öbür yamaçta alçalması sonucu oluşan sıcak ve kurak rüzgârlardır. Türkiye'de Akdeniz-Karadeniz kıyıları ile Konya çevresinde görülür.
  • Dağların denizlere paralel olduğu yerlerde, denizden gelip dağın yamacına çarpan nemli hava dağı aşmak için yükselmeye başlar. Nemli havanın irtifa ile soğuma oranı (SALR - saturated air lapse rate); 1000 feet'te 1,8 derecedir. Hava yükseldikçe iyice doygunluğa ulaşır ve en sonunda zirveye yakın bir yerde yağış bırakarak kuru hale geçer. Bu sefer dağın karaya bakan yamacına doğru alçalmaya başlar ve kuru olduğu için 1000 feet'te 3 derece ısınır (DALR - dry air lapse rate) bunun sonucunda, dağın yamacına çarpan serin ve nemli hava, daha sıcak ve kuru olarak dağın karaya bakan yamacından fön rüzgârı olarak esmeye başlar.
  • Fön rüzgârları dağın iki yamacında sıcaklığın farklı olmasında son derece etkilidir.[1]

Kaynakça
  1. Basınç ve rüzgârlar 1 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 31 Mayıs 2016
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.