Fason

Fason üretim veya kısaca Fason, gerçek üretici firmadan anlaşma üzerine toplu ürün sipariş ederek, ürünlere gerçek üretici adını değil de sipariş veren firmanın adının yazdırılmasıdır.

Tekstilde fason üretim tarihi

Öncelikle Avrupa olmak üzere tüm dünyada 1960’lı yıllarda başlayan işçi eylemleri ve 1970’lerdeki petrol krizi çoğu ülkede önemli ekonomik sıkıntılar yaratmıştı. İşgücü piyasası da bundan payını almış, işçiler sık sık greve gitmişlerdi. Grevlerde geçen süre, üretimin sürekliliği önündeki en büyük engeldi. Bunun etkisi büyük üretim yapan firmalar üzerinde daha da fazlaydı. Özellikle büyük ölçekli imalathanelerde ürün çeşitliğinin üretim takibinin zor oluşu nedeniyle üretim süreci ve sonrası ortaya çıkan geri bildirimlerin düzeltilmesi noktasında çeşitli ürün üretilmesi büyük ölçekli üretim yapan imalathaneler için ekonomik bir yöntem olmayışı bu açıdan serbest piyasa anlamıyla rekabetçi ve bol çeşitli ürün üretimi noktasında kapitalist pazarın ihtiyaçlarını karşılatacak şekilde ürün çeşitliği gereksinimini ekonomik açıdan karşılamanın tek yolu modüler bir şekilde küçültülmüş ölçekli üretim noktalarına dönmek zorunluğu sebebiyle fason üretim modeli bu gelişmeler üzerine ortaya çıktı. Özellikle tekstil sektörü işçilerine makine ve çalışma alanı vererek onların küçük atölyeler açmalarını sağladılar. Bazı işletmelerde bu ufak atölyeler büyük fabrikaların içinde yer almaktadır. Böylece hem maliyeti düşürmüş oldular, hem de üretimde sürekliliği sağladılar. Maliyet düşmesinin nedeni harici atölyelerde ise üretimi çoğunlukla kendi ailesiyle birlikte gerçekleştirip, ayrıca bir işçilik ücreti ödememesinden kaynaklanıyordu. Fason üretim günümüzde de aynı temel esasları üzerine çalışma ilkeleriyle devam etmektedir.