Fenol kırmızısı

Fenol kırmızısı (Ayrıca fenolsülfonftalein) çoğunlukla hücre testlerinde kullanılan bir pH indikatörüdür. Fenol kırmızısı normal koşullarda kararlı, kırmızı renkte bir kristal halindedir. Suda çözünürlüğü 0,77 gr/lt ve etanolde 2,9 gr/lt’dir. Zayıf bir asittir ve pKa’sı (asitlik sabitinin eksi logaritması) 20 °C’de 8’dir.

Fenol kırmızısı (pH indikatörü)
6,6	↔	8,0

Fenol Kırmızısı
Tanıtım ve özellikler
Bilimsel ismi	Phenol Red
Alternatif isimler	phenolsulfonphthalein PSP
Moleküler formülü	C19H14O5S
Mol kütlesi	354.377 gr/mol

İndikatör olarak davranışı

Bir fenol kırmızısı çözeltisi 6,6 ve 8,0 pH değerleri arasında sarıdan kırmızıya bir renk geçişi yapar. 8,0’ın altında açık pembe rengine, 6,6’ya doğru sarı renge bürünür. 8,0’ın üstünde kırmızı renk alır.

Güçlü asidik çözeltilerde sülfat grubu eksi yüklenir ve keton grubu (R₁-OH-R₂) fazladan bir proton taşımış olur. Bu form H⁺₂PS^- şeklinde gösterilir. Eğer pH artırılırsa keton grubundaki proton (Hidrojen) yok olur ve eksi yüklü sarı renkli HPS^- formunu alır. Daha yüksek pH değerlerinde hidroksit grubu protonunu kaybeder ve kırmızı renkli PS^- formunu alır.

Kullanımı

Fenolsülfonftalein testi

Fenol kırmızısı, fenolsülfonftalein (ya da PSP testi) testi adı verilen bir testte kullanılırdı. Bu test, böbreklerden geçen ortalama kan miktarını hesaplamak amacıyla kullanılırdı. Ancak günümüzde kullanılmamaktadır.

Hücre kültürleri için indikatör

Çoğu canlı doku nötre yakın bir pH’tadırlar. Örneğin kan pH’ı 7,35-7,45 arası değişir. Doku kültürlerinde yetişen hücrelerin bu pH değerlerinde olması gerekir. Bu durumda fenol kırmızısı eklendiğinde dokunun pembe-kırmızı bir renk alması gerekir.

Hücrelerde sorun çıkması durumunda hücreler ölür ve ölü hücreler artık maddeler salgılar. Bu maddeler zararlı canlıların yayılmasına ve pH’ın değişmesine sebep olur. Bu durumda da indikatör renk değiştirir. Çoğu bilim adamı bu yöntemi doku kültürlerinin sağlığını kolay ve çabuk denetlemek amacıyla kullanır.

Kaynakça

• İngilizce Vikipedi