Film terapisi
Film terapisi, sinema filmlerinin psikoz bozukluklar haricinde bazı psikolojik sorunların tedavisinde kullanılması yöntemi.
Tarihçe
Yöntem, ilk olarak Gary Solomon'ın 1995 yılında yayınlanan The Motion Picture Prescription: Watch This Movie and Call Me in the Morning: 200 Movies to help You Heal Life's Problems adlı eseriyle öne sürüldü. College of Southern Nevada'da psikoloji profesörü olan Solomon, kitabında 200 kadar filmin oyuncu kadrosu, hikâyesi, terapide kullanılacak iyileştirici temaları ve yorumlarıyla birlikte ele almıştı. Film terapisini terapi seanslarında ilk uygulayanlar ise Amerikalı psikiyatrist çift David Cambronne ve Jan Hasley oldu.
Kullanımı
Uzman eşliğinde rahatsızlığın türüne göre seçilen film izlendikten sonra uzman, kişiyle film hakkında konuşmakta ve hikâye ve karakterlerin davranışlarıyla kişinin karşı karşıya kaldığı sorunların önce açığa çıkarılması sonra giderilmesi amaçlanmaktadır. Film veya kliplerini, depresyon, huzursuzluk, öfke, sinirlilik ve korku faktörlerinin iyileşmesinde yardımcı metot olarak kullanılmaktadır.
Film terapisinde psikiyatristler, psikologlar, terapistler, akademisyenler, eğitimciler 8-12 kişilik hasta gruplarına onların ihtiyaçlarına göre örneğin ilişkilerindeki sorunları, bağımlılıkları veya yaşadıkları travmalarına yönelik temaları içeren filmleri seyrettirirler. Haftada bir gerçekleştirilen seanslarda katılımcıların gösterdikleri gelişmeler uzman tarafından kayıt altına alınır.
Film terapisi, bilişsel ve davranışsal yaklaşımlar için destekleyici, tedaviyi destekleyici, hızlandırıcı bir araç olarak da kullanılmaktadır. Terapide hikâyeler, mitler, espriler ve rüyalara benzer şekilde kullanılabilen metaforlar olan filmler hastanın bilişsel yapısını anlamayı kolaylaştırmakta ve aynı zamanda izlediği filmdeki davranışa öykünerek tedaviye daha açık olmaktadır.
Konu hakkında bir de kitabı bulunan psikiyatrist Fuat Ulus'a göre filmi seyrederken düşünce, his ve inançlarımızın projeksiyon denilen bir yansıtma mekanizmasıyla filmdeki olay ve karakterlere ulaşmakta, karakterlerle özdeşleşerek (identifikasyon) ya algılamakta ya da reddetmekte ve farkında olmadan karakterlerin yerine geçmekte, daha sonra introjeksiyon denilen bir başka bilinçaltı akım ile olayları kendi dünyamıza çekmekteyiz. Film bittiğinde ise öğrendiklerimizle öfke, huzursuzluğumuz ve depresyonumuz da hafiflemeye başlamaktadır. Ulus kaliteli bir psikolog elinde filmlerin bir ilaç kadar tesir edebileceğini de öne sürmektedir.
Sinemada Psikoterapi Tedavisi adına Maramra Üniversitesinden 2019 yılında bir araştırma bulunmaktadır. Cherif'e göre tezin gidişatında bireyin içsel deneyimlerinin dışavurumunu çarpıcı bir sanatsal duyarlıkla yansıtan sinema sanatının psikoterapi sürecindeki serüveni yorumsamacı okul yöntemiyle incelenecektir. Bu inceleme "Sinema psikoterapinin neresindedir?" biçimindeki sorudan hareketle sinema sanatının tanımı, kapsamı ve eleştirisine dayandırılacaktır. Sinema filmiyle psikoterapi, terapiden yararlanma amacındaki yönetmen ve izleyicilerin gereksinmelerini sanatsal bir yolla karşılanmasıdır.[1]
Eleştiriler
İtalyan psikiyatr Massimo Fagioli gibi bazı uzmanlar sinemanın gündelik hayattan uzaklaşmayı sağlamakla birlikte depresyon gibi ciddi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılamayacağını belirtmektedirler.
Konu hakkındaki yayınlar
Kitaplar
- Gary Solomon, 'Motion Picture Prescription: Watch This Movie and Call Me in the Morning, Aslan Publishing, Santa Rosa Claifornia, 1995
- John ve Jan Hesley, Rent Two Films and Let's Talk in the Morning: Using Popular Movies in Psycotherapy, New York: John Wiley & Sons, 1998
- Glen ve Krin Gabbard, Psychiatry and The Cinema, London, England: American Psychiatric Press, 1999
- Nancy Peske ve Beverly West, Cinematherapy: The Girl's Guide to Movies for Every Mood, New York: Dell, 1999
- Glenn Gabbard, Psychoanalysis & Film. London, England: H. Karnac, 2001
- Fuat Ulus, Movie Therapy, Moving Therapy, Not Avail, 2003
- Michael A. Kalm, The Healing Movie Book - Precious Images: The Healing Use of Cinema in Psychotherapy. Lulu Press, 2004
- Danny Wedding ve Mary Ann Boyd, Movies & Mental Illness: Using Films to Understand Psychopathology, Ashland, OH: Hogrefe & Huber, 2005
- Birgit Wolz, E-Motion Picture Magic: A Movie Lover's Guide to Healing and Transformation. Centennial, Colorado: Glenbridge, 2005
- David Robinson, Reel Psychiatry: Movie Portrayals of Psychiatric Conditions . Port Huron, Michigan: Rapid Psychler Press, 2005
- Faruk Gençöz (editör), Psinema: Sinemada Psikolojik Bozukluklar ve Sinematerapi. Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 2007
Makaleler
- Gençöz, F., Aka, B.T. (2007) Sinema tadında psikoterapi: Sinematerapi. Bilim ve Teknik Dergisi, 40 (473), 58-61.
- Gençöz, F. (2006) Sinemada psikolojik bozukluklar: Psinema. Bilim ve Teknik Dergisi, 39 (458), 82-86.
- Aka, B. T. & Gençöz, F.(Baskıda) Sinematerapinin Mükemmeliyetçilik ve Mükemmeliyetçilikle İlgili Şemalar Üzerindeki Etkisi. Türk Psikoloji Dergisi.
- Gençöz, F. (2008). Sinema Filmlerinde İntihar: Araştırma, Eğitim ve Sinematerapi. Kriz Dergisi, 16(2), 1-9.
- Gençöz F. (2007). Sinema Filmlerinden Psikolojik Fayda Sağlamak. Güncel Psikoloji ve Psikiyatri Dergisi, 3(Yaz), 52-56.
- Gençöz, F. (2007). Sinema, Duygular ve Sinematerapi. Popüler Bilim Dergisi, 163, 20-24.
- Gençöz, F. (2007). Psikoloji, Psikiyatri, Psikoterapi, Sinema: Psinema. Güncel Psikoloji ve Psikiyatri Dergisi, 2(Bahar), 52-55.
Yararlanılan Kaynaklar
- Slim Cherif, Sinemada Psikoterapi Tedavisi, Marmara Üniversitesi Tez Koleksiyonu, 2019 8 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Cherif, Slim (2019). "Sinemada psikoterapi tedavisi".
Cinema Therapy-Elif Demir 17 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Fuat Ulus Filmler ile İyileşim Olasılığı Var mıdır?
- Film indeksi 12 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Sinema Terapi 20 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sine-terapi
- Fuat Ulus Filmler ile İyileşim Olasılığı Var mıdır?
- Cinematherapy - Using the Power of Movies for the Therapeutic Process 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Gary Solomon'un sitesi 5 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Cinema therapy 10 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Film indeksi 12 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Cinema Therapy-Elif Demir 17 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Psinema: Filmlerin psikoterapi ve eğitimde kullanılabileceği yolları içeren site 15 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.