Gemi adamı
Gemi adamı bir gemide görev yapan tüm zabit, yardımcı zabit, stajyer, tayfa ve yardımcı hizmet personeline denir.
Her gemi adamının görevi gereği sahip olduğu resmi unvana yeterlilik denir. Her geminin bayrağına, sınıfına ve büyüklüğüne göre belirli sayıda yeterlilikte personel ile donatılması zorunludur.
Zabitler
Zabitler, aldıkları eğitimin kapsamına göre belirlenmiş olan gemilerde güverte zabitleri için tonaj, makine zabitleri için toplam ana makine gücüne göre görev alabilirler.
Tablolarda belirtilen yeterlilikler ilgili idare tarafından belirlenen yönergelere göre düzenlenen eğitim, sınav ve deniz hizmetinin ardından bir üst satırdaki yeterliliğe terfi eder. Her yeterlilik sahibi personel belirlenmiş olan görevleri gemi üzerinde kurallara uygun olarak yürütmek ile sorumludur.
Güverte sınıfı zabitler
| Tonaj sınırı olmayan | 500 - 3000 GT | 500 GT altı |
|---|---|---|
| Uzakyol kaptan | Kaptan | Sınırlı kaptan |
| Uzakyol birinci zabit | Birinci zabit | Sınırlı vardiya zabiti |
| Uzakyol vardiya zabiti | Vardiya zabiti |
Makine sınıfı zabitler
| Makine gücü sınırı olmayan | 750 - 3000 kW | 750 kW altı |
|---|---|---|
| Uzakyol başmühendis | Başmakinist | Sınırlı başmakinist |
| Uzakyol ikinci mühendis | İkinci makinist | Sınırlı makine zabiti |
| Uzakyol vardiya mühendisi | Makine zabiti |
Yardımcı Zabitler
- Telsiz Zabiti
- Elektrik Zabiti
- Doktor
Stajyerler
Güverte ya da makine zabiti olabilmek için gerekli olan uygulamalı eğitimi gören personeldir.
- Güverte Stajyeri
- Makine Stajyeri
Tayfalar
Güverte sınıfı tayfalar
- Güverte lostromosu (reis, bosun)
- Usta gemici
- Gemici
- Miço: Küçük yaştaki tayfa yamağıdır. (Miço için gemi adamı yeterliliği artık düzenlenmemektedir, kaldırılmıştır.)
Makine sınıfı tayfalar
- Makine lostromosu
- Yağcı
- Silici (Silici için gemi adamı yeterliliği artık düzenlenmemektedir, kaldırılmıştır.)
Yardımcı hizmet personeli
- Aşçı
- Kamarot
Türk denizciliğinde gemi adamları
Kaptana gemi üzerinde Süvari bey şeklinde hitap edilmektedir. Her ne kadar gemide kaptan unvanını taşıyan bir kişi olsa da güverte sınıfı zabitler de derecesine göre 2. kaptan, 3. kaptan olarak bilinmekte, efendi kaptan biçiminde hitap edilmektedir.
Mühendis - makinist ayrımı ise mühendislik eğitimi verilen üniversite bölümü mezunları ile meslek lisesi/yüksek okulu mezunu olanlar hatta tayfalıktan yetişen personeli belirtmek için yapılır. Başmühendis / başmakinist'e, gemi üzerinde çarkçıbaşı olarak hitap edilmektedir. Diğer makine zabitlerine ise çarkçı olarak hitap edilir.
Güverte lostromosu, güverte tayfasının başı olarak görev yapar ve reis olarak çağrılır.
Dış bağlantılar
- Gemi Adamları Yönetmeliği
- STCW 27 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.