Harç (mimarlık)
Harç, yapıda tuğla veya taşların örgüsünü sağlamlaştırmak, duvarları sıvamak için kullanılan, toprak, saman, kum, kireç, çimento gibi şeyleri su ile kararak yapılan karışımına denir.[1]
Çimentonun bulunmasına kadar geçen zamanda yapıların inşasında kireç harç ve sıvaları kullanılmıştır.
Harç ve sıvaların mukavemeti içerdikleri dolgu maddelerinin boyutları, miktarı ve kalitesiyle değişim gösterir. Dolayısıyla en uygun ve iyi harcı oluşturmak yapının genel mukavemeti açısından çok önemlidir.
Türleri
Kireç harçları
Bu tip kireç harçlarında iki tip dolgu agregası (katışmaç) kullanılır.
- Hidrolik harçlar; dolgu maddeleri olan kum, pozzolona, kırılmış taş, mermer ve tuğla parçacıkları ile hazırlanan ve su ile kimyasal tepkimeye girerek sertleşen harçlardır.
- Hidrolik olmayan harçlar; taş ocakları ya da dere yatakları gibi kaynaklardan toplanmış olan agregaların kullanılmasıyla yapılır ve kirecin hava bulunan serbest karbondioksit ile sertleşmesi sonucu oluşan harçlardır.
Horasan harcı
Horasan öğütülmüş (ufalanmış) ya da kırılmış olan pişmiş toprak ürünlerinin genel ismidir. Horasan harcı ise tuğla, kiremit gibi maddelerin kireç ile karıştırılması ile yapılır. Bazen içine kum da katılması da olasıdır.
Kaynakça
- "TDK Sözlüğü". 1 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2008.
Dış bağlantılar
- Doç. Dr. Hasan Böke, Yrd. Doç.Dr. Sedat Akkurt, Doç. Dr. Başak İpekoğlu'nun Tarihi Yapılarda Kullanılan Horasan Harcı ve Sıvalarının Özellikleri adlı çalışması, Yapı dergisi, Sayı 269, Nisan 2004.