Jest kitapları
Jest kitapları (İngilizce Jest books) edebiyat tarzında şakalar ve esprili anekdotlar kitap şekline toplanıyor. Yeniçağ dönemin önemli edebiyat türlerinden biridir.[1]
Kökenleri
Bugüne kalan en eski şaka koleksiyonu Bizans döneminden. Philogelos diye bilinen koleksiyon 265 esprili hikâyeden oluşur.[2] Batı Avrupa'da, Ortaçağ Fransiz fabliau edebiyatı [3] ve Arap/İtalyan kısa masalları[4] arasında çok esprili hikâye bulunabilir. Poggio Bracciolini'nın yazdığı Facetiae (1451) bunların bir orneği dir.[5]
Elizabethan Dönemin jest kitapları
Özellikleri
Tudor ve Stuart döneminden kalan jest kitapları genellikle anonim koleksiyonlardır. Latince dili yerine İngiliz dili ile yazılırmış.[6] Richard Tarlton'ın Elizabethan tiyatro sahnesinde okuduğu şiirler Tarlton'ın Jestleri diye yayınlandı.[7]
Jest kitapları genellikle alaycı bir tavır kullanarak[8] 'aptal alim' gibi üst sosyal sınıflar ile dalga geçermiş.[9]
Etkisi
Toplumun alt kesiminde yaşamı anlattan jest kitapların gerçekçi sesi Thomas Nashe ve Thomas Deloney gibi erken İngiliz roman yazarlarını etkilemiş.[10]
Jest kitapların çok beğenilen sahne eğlencelerinede katkısı oldu. Marlowe ve Shakespeare gibi oyun yazarlarıda jest kitaplardan etkilenmiş[11]
Başvurular
- G. Legman, Rationale of the Dirty Joke (1973) Vol 1 p. 27
- G. Legman, Rationale of the Dirty Joke (1973) Vol 1 p. 25
- B. Ford ed., The Age of Shakespeare (1973) p. 126
- G. Legman, Rationale of the Dirty Joke (1973) Vol 1 p. 26
- G. Legman, Rationale of the Dirty Joke (1973) Vol 1 p. 37
- Linda Woodbridge, Vagrancy, Homelessness and English Renaissance Literature (2001) p. 291
- Linda Woodbridge, Vagrancy, Homelessness and English Renaissance Literature (2001) p. 293
- B. Ford ed., The Age of Shakespeare (1973) p. 72
- G. Legman, Rationale of the Dirty Joke (1973) Vol 1 p. 77
- B. Ford ed., The Age of Shakespeare (1973) p. 73 and p. 126
- B. Ford ed., The Age of Shakespeare (1973) p. 57