Köy Falcısı
Köy Falcısı (Orijinal Fransızca adı: Le devin du village) bestesi ve librettosu Jean-Jacques Rousseau tarafından Fransizca olarak hazırlanmış bir perdeden oluşan, intermezzo buffo janrında bir kısa opera eseri.[1]
 "Le devin du village/Köy Falcısı" partitür notalarının 1753 tarihli ilk baskısı başsayfası | |
| Özgün isim | Le devin du village |
|---|---|
| Müzik | Jean-Jacques Rousseau |
| Libretto | Jean-Jacques Rousseau |
| Gala | Le_Devin_ du_village |
| İlk gösterim yeri |
18 Ekim 1752 Fontainebleau Sarayı 1 Mart 1753 "Academie Royale de Musique" tiyatrosu |
| Oyuncular |
|
Jean-Jacques Rousseau'nun bu "intermezzo buffo" eseri prömiyer temsilleri 18 Ekim 1752'de Fransa Kralı XV. Louis huzurunda saray erkanı için Fontainebleau Sarayı'nda ve Paris'te halka açık olarak 1 Mart 1753'de "Academie Royale de Musique" tiyatrosunda yapılmıştır.
Hazırlanma ve yapımlamalar
"Köy Falcısı" hem librettosu hem de müzik bestesi aynı kişi (Jean-Jacques Rousseau) tarafından hazırlanan ilk operadır. Bu eser Jean-Jacques Rousseau'nun entelektüel hayatı ve çalışmalarında bulunan birçok tezatın bir diğerini de ortaya çıkartmaktadır. Çünkü Jean-Jacques Rousseau bu eserinin sahneye konulmasından gayet kısa bir zaman sonra yazdığı "Fransız Müziği Hakkında bir Mektup" denemesinde [2] Fransızca ve Fransa müziğini şöyle tenkit etmiştir:
İtalyanların derin müziksel ruhsal karakterinden ortaya çıkmış olan İtalyan müzikisi, özellikle İtalyan operası, gayet üstün kalitelidir. Fransız müziğinin ne melodisi ile ne de Fransızca güfteleri ile bu üstün kaliteli müziğe erişmesi imkansızdır. Özellikle Fransızca dilinden dolayı Fransızca sözlü şarkılar devamlı köpek havlamasına benzemektedir ve taraflı olmayan kişilerin kulağına dayanılmayacak kadar kötü sesler getirmektedir. Fransız müziğinde harmonileri gayet köhne ve ifadesiz olup ancak yeni okula giden bir çocuğa hitap eder gibidir; Fransızca aryalar gerçek arya kalitesinden uzaktır ve Fransızca resitatifler opera janrı resitatiflerine benzemez. Bütün bunlardan çıkartılacak sonuç Fransızların müziğinin günümüze kadar bulunmadığıdır; ileride de bulunamayacağıdır ve bir müzik ortaya çıkartma girişimine kalkarlarsa ortaya çıkacak müzik gayet kötü olacaktır.
Fakat 1774'te besteci Gluck'in Fransızca olarak hazırladığı İphingia in Aulis operasını seyrettikten sonra Jean-Jacques Rousseau bu fikrini değiştirmiştir ve Gluck'a yazdığı bir mektupta [3]
Hazırladığın İphingia adlı opera temsilinden ayrılalı çok olmadı. Bu eserinden büyük zevk aldım. Bu eserinde güne kadar yapılması imkansız olduğunu düşündüğümü (yani güzel bir Fransızca müziği olan opera eserini) gerçekten başarmışsın.
Kral XV. Louis 18 Ekim 1752'de Fontainebleau Sarayı'nde Rouseau'nun bu eserin ilk temsilinden o kadar hoşlanmıştı ki Rousseau'yu şereflendirmek için ona hayat boyu emeklilik maaşı bağlamak istedi. Ama Rousseau bu şerefi redetti. Buna rağmen bu opera eser Fransa sarayında ve genel olarak Fransa müziksever opera seyircileri arasından o kadar popüler oldu ki ve Fransa'nın o dönemde en sevilen opera eseri olmaya yol açtı. Böylece bu eser Rousseau'ya hem yüklüce bir servet ve hem de bir besteci/müzisyen olarak büyük ün getirdi. Bu eser ileride XV. Louis adı ile kral olacak kral oğlu ile kraliçe olacak Marie Antoinette'in evlilik etkinliklerinde temsil edildi.
Rousseau'nun bu kısa intermezzo eseri (daha 12 yaşında Avusturyalı müzik harika çocuğu olan) Wolfgang Amadeus Mozart'ın tenkitçi ve hicivci bir parodi eseri olan Bastien ve Bastienne opera eserinin hazırlamasına temel sağlamıştır.
Roller
| Rol | Ses tipi | Prömiyerde roller, 18 Ekim 1752 (Orkestra şefi: ) |
|---|---|---|
| Colin | tiz-kontr | Pierre Jélyotte |
| Colette | soprano | Marie Fel |
| Köy Falcısı | bas-taille (bas-bariton) | Cuvillier oğul[4] |
Konu özeti
Colin ve Colette birbirine aşık olmuşlardır. Ama her ikisi de karşı tarafın (Colin'in malikane sahibi kadınla ve Colette bir saraylı ile) kendini aldatıp ihanet etmekte olduğunu düşünmektedir. Her ikisi de ayrı ayrı köyün falcısına gidip onunla görüşerek onun nasihatını ve desteğini alarak birbirine aşklarını güçlendirmeye çalışırlar. Bir seri aldatıcı maceradan sonra ikisi de birbiriyle anlaşıp kıskançlıklarını geriye bırakırlar ve mesut bir evlilik hayatına başlarlar.
Seçilmiş ses kayıtları
| Yıl | Roller: (Colette, Colin, Köy Falcısı) |
Orkestra Şefi Orkestra, Koro |
Marka |
|---|---|---|---|
| 1956 | Janine Micheau, Nicolai Gedda, Michel Roux |
Louis de Froment Chambre de Froment Orkestrası, Raymond Saint-Paul Korosu |
1 CD, cpo 999 559-2 |
| 1991 | Eva Kirchner, Dongkyu Choy, Thomas Müller De Vries |
René Clemencic Alpe Adria Ensemble, Coro Gottardo Tomat di Spilimbergo |
1CD Nuova Era Records |
| 2006 | Gabriela Bürgler, Michael Feyfar, Dominik Wörner] |
Andreas Reize Cantus Firmus Consort |
CD, cpo 777 260-2 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- İngilizce Wikipedia "Le Devin du village" maddesi du_village (İngilizce).
- Fransizca Wikipedia "Le Devin du village" maddesi du_village (Fransızca).
- "İntermezzo" tipi operalar sahnelenmekte olan daha uzun opera eserlerinin perdeleri arasında sahne değiştirme yapılırken küçük sayıda şarkıcı ihtiva eden ve kısa konu içerikli "perde-arası küçük opera" eseridir. Geleneksel olarak "intermezzo" eserler ("buffo" olup) komedi içermektedir.
- Lettre sur la musique française adlı denemenin Fransızca metni (Fransızca)
- Prunières, Henry, (1934) La Revue musicale, cilt 15, Paris, Éditions de la Nouvelle revue française, sayfa:167 (Fransızca)
- Bu rolün baba Louis-Antoine Cuvelier tarafından oynandığı otoriteli bir Fransa opera kritiğinin kitabında bildirilmektedir; 17 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Bu iddianın hatalı olduğu ve baba Cuvilier'in bas-bariton değil de bir tenor şarkıcı olduğu ve 1750'de emekli olduğu ortaya çıkmıştır.
Dış kaynaklar
 |
Wikimedia Commons'ta Köy Falcısı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Gregory Gregoriou, (2001) "Le Village du Devin, une communauté de gens de la nature", ed.. Robert Thiéry, Jean-Jacques Rousseau, politique et nation, Paris: Champion,. XXIV, say. 519-24 (Fransızca)
Dış bağlantılar
- "Le Village du Devin", Gallica websitesinde Fransizca Libretto metni (Fransızca)
- "Le Village du Devin", www.library.unt.edu websitesinde Libretto ve partitür notaları
- You-Tube"'de "Le Devin du Village (intermède, 1752)" maddesi. Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)'nın "Le Devin du Village" operasının tümünün ses kaydı. (Fransızca)