Kısa süreli bellek

Kısa süreli bellek (veya " birincil " veya " aktif bellek "), kısa bir süre için aktif, hazır bir durumda az miktarda bilgiyi işlemeden akılda tutma yetisidir. Örneğin, kısa süreli bellek, kısa bir süre önce söylenen bir telefon numarasını hatırlamak için kullanılabilir. Kısa süreli hafızanın süresinin (tekrarlama veya etkin koruma önlendiğinde) saniyeler düzeyinde olduğuna inanılmaktadır. En çok bahsedilen kapasite, Miller'ın kendisinin figürün "bir şakadan biraz daha fazlası" olarak tasarlandığını belirtmesine rağmen, Büyülü Sayı Yedi, Artı veya Eksi İki' dir (ki bu çoğunlukla Miller Yasası olarak adlandırılır) (Miller, 1989, sayfa 401) ve Cowan'ın (2001) daha gerçekçi bir figürün 4 ± 1 birim olduğuna dair kanıt sağlamıştır. Buna karşılık, uzun süreli bellek bilgileri süresiz olarak tutabilir.

Kısa süreli bellek işler bellekten ayırt edilmelidir. İşler bellek bilgileri geçici olarak saklamak ve işlemek için kullanılır. (aşağıdaki ayrıntılara bakın).

Ayrı bir hafızanın varlığı

Hafızanın kısa ve uzun süreli olarak bölünmesi fikri 19. yüzyıla kadar uzanmaktadır. 1960'larda geliştirilen klasik bir bellek modeli, tüm anıların kısa bir süre sonra kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe geçtiğini varsayıyordu. Bu modele "şekilsel model" denir ve en bilindik olarak Shiffrin tarafından detaylandırılmıştır.[1] Model, belleğin önce çok büyük bir kapasiteye sahip olan ancak yalnızca milisaniye boyunca bilgileri koruyabilen duyusal bellekte saklandığını belirtir.[2] Hızla eksilen belleğin kısmi bir içeriği kısa süreli belleğe taşınır. Kısa süreli bellek, duyusal bellek gibi büyük bir kapasiteye sahip değildir, ancak bilgileri birkaç saniye veya dakika daha uzun süre tutar. Sonuncu bellek, çok büyük bir kapasiteye sahip ve kişinin ömrü boyunca bilgi tutabilen uzun süreli bellektir.

Bu aktarımın gerçekleştiği mekanizmalar, anıların tümünün veya sadece bazılarının kalıcı olarak korunup korunmadığı ve aslında iki bellek arasında gerçek bir ayrımın varlığı uzmanlar arasında tartışmalı konular olmaya devam etmektedir.

İleriye dönük amnezi

Kısa süreli belleğin ayrı olarak varlığını destekleyen bir kanıt türü, ileriye dönük amneziden, yeni gerçekleri ve olayları öğrenememekten gelir. Bu amnezi formuna sahip hastalar, kısa süreliğine (30 saniyeye kadar) küçük miktarlarda bilgi tutabilmek için sağlam bir yeteneğe sahiptir, ancak daha uzun süreli anılar oluşturma yetenekleri önemli ölçüde bozulmuştur (ünlü bir örnek hasta HM'dir). Bu, amnezi ve diğer beyin hastalıklarının kısa süreli belleğe zarar vermediğini gösterir.[3]

Dikkat dağıtma görevleri

Deneysel çalışmalardan gelen diğer kanıtlar, bazı uygulamaların (örneğin, öğrenmeyi takiben tek haneli bir sayıyı tekrar tekrar daha büyük bir sayıdan çıkarmak gibi bir dikkat dağıtıcı görev; cf Brown-Peterson prosedürü) en son öğrenilen 3 ila 5 kelimelik listelerde (hala kısa süreli bellekte tutulduğu varsayılır) hafızayı zayıflattığını gösterir. Daha önceden bu listede olan kelimeleri (uzun süreli bellekte tutulduğu varsayılır) hatırlamayı bırakmak etkisiz iken, diğer uygulamalar (örneğin, kelimelerin anlamsal benzerliği) belleği yalnızca listedeki eski sözcükler açısından etkiler; son birkaç kelime açısından değil.[4] Bu sonuçlar, farklı faktörlerin kısa süreli hatırlamayı (tekrarlamanın kesilmesi) ve uzun süreli hatırlamayı (anlamsal benzerlik) etkilediğini göstermektedir. Bu bulgular birlikte düşünüldüğünde, uzun süreli belleğin ve kısa süreli belleğin birbirinden bağımsız olarak değişebileceğini göstermektedir.

Üniter model

Tüm araştırmacılar kısa ve uzun süreli belleğin ayrı sistemler olduğu konusunda hemfikir değiller. Üniter Model, kısa süreli hafızanın uzun süreli temsillerin geçici aktivasyonlarından oluştuğunu ileri sürmektedir. Bazı teoristler hafızanın milisaniyeden yıllara kadar tüm zaman ölçeklerinde üniter olduğunu öne sürüyor.[5] Kısa süreli ve uzun süreli bellek arasında açık bir sınır çizmenin zor olması, üniter hafıza hipotezine destek olmaktadır. Örneğin Tarnow, anımsama olasılığının gecikme eğrisine karşı 6 ila 600 saniye (on dakika) arasında düz bir çizgi olduğunu ve hatırlama başarısızlığının yalnızca 600 saniye sonra doygunluğa ulaştığını göstermektedir.[6] Bu zaman çerçevesinde gerçekten iki farklı bellek deposu olsaydı, bu eğride bir süreksizlik beklenebilirdi. Diğer araştırmalar, hatırlama hatalarının ayrıntılı modelinin, öğrenimden hemen sonra (kısa süreli bellekten olduğu varsayılır) bir listenin hatırlanması için önemli ölçüde benzer göründüğünü ve 24 saat sonra (mutlaka uzun süreli bellekten) hatırlandığını göstermiştir.[7]

Sürekli dikkat dağıtıcı görevler içeren deneylerden kısa süreli bir hafıza deposunun varlığına karşı daha fazla kanıt gelmektedir. 1974'te Robert Bjork ve William B.Whitten, hatırlanması gereken kelime çiftleri deneklere sundular; ancak, her kelime çiftinden önce ve sonra, denekler 12 saniye boyunca basit bir çarpma görevi yapmaları istendi. Son kelime çiftinden sonra, denekler 20 saniye boyunca çarpma işlemi olan dikkat dağıtıcı görevini yaptılar. Bjork ve Whitten, sonuçlarında, sonralık etkisinin (incelenen son öğelerin hatırlanma olasılığının artması) ve öncelik etkisinin (ilk birkaç öğenin hatırlama olasılığının artması) hala devam ettiğini buldular. Çeldirici ögeler tampondaki bazı kelime çiftlerinin yerini alacak ve böylece uzun süreli bellekteki ögelerin bağlantılı gücünü zayıflatacağından, bu sonuçlar kısa süreli bellek fikriyle tutarsız görünecekti. Bjork ve Whitten, bu sonuçların kısa süreli bellek erişimi ile uzun süreli bellek erişimi için çalışır durumdaki bellek işlemleriyle ilişkilendirilebileceğini öne sürdüler.[8]

Ayrıca, Ovid J. L. Tzeng (1973), serbest hatırlamadaki sonluk etkisinin kısa süreli bellek deposundaki faaliyetten kaynaklanmadığına dair bir örnek buldu. Deneklere sürekli dikkat dağıtıcı görevler (20 saniye boyunca geriye doğru sayma) eşliğinde dört tane 10 kelimelik listelerden oluşan çalışma-test etme aşamaları sunuldu. Her listenin sonunda, katılımcılar listedeki mümkün olduğunca çok sözcüğü hatırlamalılardı. Dördüncü listenin serbest hatırlanmasından sonra, katılımcılardan dört listenin tamamındaki ögeleri hatırlamaları istendi. İlk serbest hatırlama ve son serbest hatırlama sonluk etkisi gösterdi. Bu sonuçlar, sonluk etkisinin ilk ve son serbest hatırlamada görülmeyeceğini ileri süren kısa süreli bellek modeli tahminlerine karşı çıktı.[9]

Koppenaal ve Glanzer (1990) deneklerin dikkat dağıtıcı göreve adapte olmasının bir sonucu olarak bu fenomeni açıklamaya çalışmışlar, bu da kısa süreli bellek deposunun işlevlerinden en azından bazılarını korumalarına izin vermiştir. Kanıt olarak, son öğeden sonraki dikkat dağıtıcı diğer tüm öğelerden önce gelen ve takip eden dikkat dağıtıcılardan (ör. Aritmetik dikkat dağıtıcı görev ve kelime okuma dikkat dağıtıcı görev) farklı olduğunda uzun vadeli sonluk etkisinin ortadan kalktığını buldular. Thapar ve Greene bu teoriye karşı çıktı. Deneylerinden birinde, incelenecek her maddeden sonra katılımcılara farklı bir dikkat dağıtıcı görev verildi. Koppenaal ve Glanzer'in teorisine göre, deneklerin dikkat dağıtıcıya uyum sağlamak için zamanları olmayacağından bir sonluk etkisi olmamalıydı; yine de deneyde böyle bir sonluk etkisi devam etti.[10]

Başka bir açıklama

Sonluk etkisinin sürekli dikkat dağıtıcı koşulunda görülmesi ve sadece sonda verilen dikkat dağıtıcı koşulunda görülmemesi bağlamsal ve ayırt edici süreçlerin etkisidir.[11] Bu modele göre, sonluk etkisi sondaki ögelerin beyindeki işlenme durumunun diğer ögelerin işlenme durumuna benzemesi ve ortadaki ögelerden farklılaşmasının bir sonucudur. Eğer dikkat dağıtıcı yapılan görevin sonunda verilirse sondaki ögelerin işlenme biçimi diğer ögelerin işlenme biçimine benzemez. Aynı zamanda, bu ögeleri hatırlama sırası artık dikkat dağıtıcı olmadığı zamanki kadar etkili değildir. Bu nedenle, sonluk etkisi azalır veya kaybolur. Ancak, dikkat dağıtıcı görevler her ögeden önce ve sonra yerleştirildiğinde, listedeki tüm ögeler benzer şekilde işleneceğinden sonluk etkisi geri döner.

Biyolojik temelleri

Sinaptik teori

Çeşitli araştırmacılar, uyaranların transmitter boşalmasıyla kısa süreli bellekte kodlandığını söylemektedir.[12][13] Bu hipoteze göre, uyarıcı beyindeki nöronlar arasında mekansal faaliyet modelini aktifleştirir. Bu nöronlar ateşlendikçe, depolarındaki mevcut nörotransmitterler boşalır ve bu da bellek izi olarak işlev görür. Nörotransmitterler tekrar depolandıkça bellek izi de düşer.

İşler bellek ile ilişkisi

Kısa süreli bellek ile işler bellek arasındaki ilişki çeşitli teorilerle farklı şekilde açıklanmaktadır, ancak genellikle iki kavramın farklı olduğu kabul edilmektedir. Her ikisi de çok uzun süre bilgi tutmazlar, ancak kısa süreli bellek bilgileri kısa bir süre için saklar, işler bellek ise bilgileri manipüle etmek için tutar.[14] Kısa süreli bellek, işler belleğin bir parçasıdır, ancak bu kısa süreli belleği işler bellek ile aynı şey yapmaz.

İşler bellek bilgiyi geçici olarak saklamak ve manipüle etmek amacıyla kullanılan yapı ve işlemler için kullanılan bir sistemdir. İşler belleğe aynı zamanda işler dikkat (working attention) de denilmektedir. İşler bellek ve dikkat, düşünme işleminde büyük bir rol oynar. Kısa süreli bellek genelde bilginin kısa süreli tutulmasına atfederken, bilginin düzenlenmesini veya manipülasyonunu gerektirmez. Bu yüzden işler bellekte kısa süreli bellek bileşenleri olsa da kısa süreli bellek bu kuramsal kavramlardan ayrılır.

Baddeley'in 1986 çalışma belleği modeli içinde iki kısa süreli depolama mekanizması vardır: fonolojik döngü ve görsel mekansal kopyalama. Burada atıfta bulunulan araştırmaların çoğu fonolojik döngüyü içermektedir, çünkü kısa süreli bellekte yapılan çalışmaların çoğunda sözel materyal kullanmıştır. Bununla birlikte, 1990'lardan bu yana, görsel kısa süreli bellek,[15] ve aynı zamanda mekansal kısa süreli bellek üzerindeki çalışmalar artmıştır.[16]

Kısa süreli bellek süresi

Kısa süreli hafızanın sınırlı süresi (hafıza tekrarı olmadan yaklaşık 18 saniye [17]) hafızanın içeriğinin zaman içinde kendiliğinden azaldığını gösterir. Azalma varsayımı birçok kısa süreli bellek teorisinin bir parçasıdır, en önemlisi Baddeley'in işler bellek modelidir. Azalma varsayımı genellikle hızlı gizli tekrar fikri ile eşleştirilir: Kısa süreli bellek sınırlamasının üstesinden gelmek ve bilgileri daha uzun süre saklamak için, bilgilerin yüksek sesle ifade edilmesi veya bunları zihinde düşünülerek tekrarlanması veya prova edilmesi gerekir. Ayrıca kısa süreli hafızayı geliştirmek için kullanılabilecek başka bir tekrar türü de dikkate dayalı tekrardır. Bilgiler zihinsel olarak belirli bir sıra veya listede aranır.[14] Bilgilerin kısa süreli bellek deposuna tekrar girmesi ve bu yöntemlerden herhangi birini kullanarak bir süre daha saklanması mümkündür.

Birkaç araştırmacı; kendiliğinden azalmanın kısa süreli bellektekilerin unutulmasında önemli bir rol oynadığını savunsa da [18][19] kanıtlar kesin olmaktan uzaktır.[20]

Billgilerin azalmasının kısa süreli bellekten unutulmasına neden olduğundan şüphe eden yazarlar genellikle alternatif olarak bir tür çıkarım yapar: Birkaç öge (rakamlar, kelimeler, resimler veya logolar gibi) aynı anda kısa süreli bellekte tutulduğunda, ögelerin temsilleri hatırlamak için birbiriyle yarışır ya da birbirini bozar. Eğer eski içerik ona dikkat ederek veya hatırlayarak korunmazsa yeni gelen içerik eski içeriği zihinden atar.

Kapasite

Kısa vadede unutmanın nedeni ne olursa olsun, unutmanın kısa süreli belleğimizin kapasitesini sınırladığı konusunda fikir birliğine varılmıştır. Bu sınıra kısa süreli belleğin sonlu kapasitesi denir. Kısa süreli belleğin kapasitesine, genellikle yaygın bir ölçüm biçiminden gelen hafıza uzamı denir. Bir bellek süresi testinde, deneyci artan uzunlukta ögeler (örn. rakamlar veya kelimeler) sunar. Bireyin hafıza süresi, tüm denemelerin en az yarısında verilen sırayla doğru şekilde hatırlayabileceği en fazla kelime sayısı olarak belirlenir.

Erken ve son derece etkili yazılarında, Sihirli Sayı Yedi, Artı veya Eksi İki,[21] psikolog George Miller insanın kısa süreli hafızasının geleceğe dönük yaklaşık yedi öğelik (artı-eksi iki) hafıza süresi olduğunu söyledi. Daha yakın tarihli araştırmalar, bu "büyülü sayı yedi" nin üniversite öğrencilerinin rakamları hatırlama testi için kabaca doğru olduğunu, ancak hafıza süresinin test edilen popülasyonlara ve kullanılan malzemeye göre büyük ölçüde değiştiğini göstermiştir. Örneğin, kelimeleri sırayla hatırlama yeteneği, bu kelimelerin bir takım özelliklerine bağlıdır: kelimeler daha uzun konuşma süresine sahip olduğunda daha az kelime hatırlanabilir; bu kelime uzunluğu efekti olarak bilinir,[22] veya konuşma sesleri birbirine benzediğinde de daha az kelime hatırlanır; buna fonolojik benzerlik etkisi denir.[23] Sözcükler çok tanıdık olduğunda veya dilde sık sık ortaya çıktığında daha fazla kelime hatırlanabilir.[24] Hatırlama performansı, listedeki tüm kelimeler tek bir anlamsal kategoriden (oyunlar gibi) olduğunda, kelimelerin farklı kategorilerden alınmasında gerçekleşecek hatırlama performansından daha iyidir.[25] Kısa süreli bellek kapasitesinin daha güncel bir tahmini, yaklaşık dört parçadır [26] .Ancak kısa süreli bellek kapasitesinin diğer önemli teorileri, sabit sayıda elemanlarla kapasitenin ölçülmesine karşı çıkarlar.[27][28][29]

Tekrarlama

Tekrarlama (rehearsal), bilginin zihinsel olarak tekrarlanmasıyla kısa süreli bellekte tutulduğu süreçtir. Bilgiler her tekrarlandığında, bu bilgiler kısa süreli belleğe tekrar girilir, böylece bu bilgiler 10 ila 20 saniye daha tutulur (kısa süreli bellek için ortalama saklama süresi).[30]

Gruplama (chunking)

Gruplama, kısa vadede bir şeyi hatırlama yeteneğinin artabileceği bir işlemdir. Gruplama sırasında kişi materyalleri anlamlı gruplar halinde organize eder. Ortalama bir insan kısa süreli bellekte sadece dört farklı birimi tutabilmesine rağmen, gruplama bir kişinin hatırlama kapasitesini büyük ölçüde artırabilir. Örneğin, bir telefon numarasını hatırlarken, kişi rakamları üç gruba ayırabilir: ilk önce alan kodu (123 gibi), sonra üç basamaklı bir grup (456) ve son olarak dört basamaklı bir grup (7890). Telefon numaralarını hatırlamanın bu yöntemi 10 basamaklı bir dizeyi hatırlamaya çalışmaktan çok daha etkilidir.

Pratik ve mevcut bilginin uzun süreli bellekte kullanılması, kişinin gruplamayı kullanma yeteneğinde gelişmelere yol açabilir. Bir test oturumunda, bir Amerikalı, 79 basamaklı bir dizeyi, sadece bir kez farklı çalışma sürelerini gruplayarak duyduktan sonra hatırlayabildi (örneğin, ilk dört sayı, üç millik bir süre olan 1518 idi).[31]

Etkileyen faktörler

Kısa süreli belleğin (KSB) tam kapasitesini göstermek çok zordur, çünkü geri çağrılacak malzemenin doğasına bağlı olarak değişecektir. Şu anda KSB deposunda saklanacak temel bilgi birimini tanımlamanın bir yolu yoktur. KSB'in Atkinson ve Shiffrin tarafından tanımlandığı gibi bir depo olmaması da mümkündür. Bu durumda, KSB'in görevini tanımlama işi daha da zorlaşır.

Bununla birlikte, KSB'in kapasitesi aşağıdakilerden etkilenebilir: Uyku yoksunluğu, kısa süreli bellek performansı üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Araştırmalar kronik olarak uykudan mahrum bırakılan kişilerin, çalışma belleği gerektiren bir görevde uykudan yoksun olmayan katılımcılardan daha kötü performans gösterdiğini göstermiştir.

Araştırmalar, kısa süreli bellek kapasitesinin yaşla birlikte azalma eğiliminde olduğunu göstermiştir. Kısa süreli hafıza, ergenlik döneminde artma eğilimindedir ve yirmili yaşların başlangıcından yaşlılığa kadar kademeli olarak sürekli bir düşüş görülmektedir.

Araştırmaların gösterdiği gibi, duyguların kısa süreli hafıza üzerinde küçük bir etkisi olabilir. Dahası, kendi başına duygu bilişe zarar verir ve bu nedenle işler belleğin performansını etkiler.

Alzheimer hastalığı gibi nörodejenerasyona neden olan hastalıklar, bir kişinin kısa süreli ve dolayısıyla uzun süreli hafızasında bir faktör olabilir. Kısa süreli bellek performansı, kişinin uyguladığı diyetin doğasından büyük ölçüde etkilenir. Mavi meyvelerin daha fazla alımının, sürekli kullanımdan sonra kısa süreli belleği geliştirdiği, alkolün ise kısa süreli bellek performansını azalttığı gösterilmiştir.[32] Bu hastalığa bağlı olarak beynin belirli bölümlerinde oluşan hasar serebral kortekste anıları düşünme ve hatırlama yeteneğini devre dışı bırakan bir daralmaya neden olur.[33]

Koşullar

Bellek kaybı yaşlanmada doğal bir süreçtir. Araştırmalar, kısa süreli bellek kapasitesinin yaşla birlikte azalma eğiliminde olduğunu göstermiştir. Kısa süreli bellek ergenlik döneminde artma eğilimindedir ve yirmili yaşların başlangıcında yaşlılığa kadar kademeli olarak sürekli ve sürekli bir düşüş görülmektedir.

Bir çalışma, yaşlı erişkinlerde kısa süreli hafızada eksiklik olup olmadığını araştırdı. Bu, kısa süreli üç bellek görevi (Sözel, görsel ve mekansal) için normatif Fransızca verilerini derleyen eski bir çalışmaydı. 55-85 yaş arası katılımcılarda bozukluk tespit edildi.[34]

Alzheimer hastalığı

Alzheimer hastalığında hafıza bozulması, yaşlı erişkinlerde görülen çok yaygın bir hastalıktır. Hafif ila orta şiddette Alzheimer hastalığı olan hastaların performansı, aynı yaştaki sağlıklı yetişkinlerin performansıyla karşılaştırıldı.[35] Araştırmacılar, çalışmayı Alzheimer hastaları için kısa süreli hafıza hatırlanmasının azaldığını gösteren bulgularla sonlandırdı. Anısal bellek ve anlamsal yetenekler Alzheimer hastalığının erken evrelerinde bozulur. Bilişsel sistem birbirine bağlı ve karşılıklı olarak etkilenen nöronal ağları içerdiğinden, bir çalışma, sözcüksel-semantik yeteneklerin uyarılmasının semantik olarak yapılandırılmış anısal belleğe fayda sağlayabileceğini varsaymıştır.[36] Lexical-Semantic uyaran tedavisi ile Alzheimer Hastalığı'nda anısal belleği iyileştirebileceğini bulmuşlardır. Ayrıca, bu tedavi hastalığın tipik bilişsel gerilemesine karşı koymak için klinik bir seçenek olarak da düşünülebilir.

Afazi

Afazi ayrıca birçok yaşlı yetişkinde görülür. Semantik afazi kelimeleri ve nesneleri esnek bir şekilde algılamaktan yoksun olan inme hastaları arasında yaygın olarak görünür.[37]

Birçok dil bozukluğu olan hasta, kısa süreli hafıza sorunu hakkında birkaç şikayette bulunurken, birkaç aile üyesi hastaların daha önce bilinen isimleri ve olayları hatırlamakta zorlandığını doğrulamaktadır. Bu durum, birçok afazinin görsel bellek gerektiren görevlerle de sorun yaşadığını göstermekte olan birçok çalışma tarafından desteklenmektedir.[38]

Şizofreni

Şizofreni hastalarının çekirdek semptomları bilişsel bozukluklarla ilişkilendirilmiştir. Bu bozukluklara katkıda bulunan ve göz ardı edilen bir etken de zamanın algılanmasıdır.[39] Bu çalışmada sonuçlar, şizofreni hastalarında bilişsel işlev bozukluklarında büyük bir eksiklik olduğunu doğrulamaktadır. Çalışma, şizofreni hastalarının zamansal bilgileri verimsiz kullandıklarını kanıtlamıştır.

Yaşlılık

İleri yaş, anısal bellekteki azalmalarla ilişkilidir. İlişkisel eksiklik, tanıma belleğindeki yaş farklılıklarının bir bellek bölümünün ve bağlı birimlerin bağlanma bileşenlerindeki zorluğu yansıttığıdır.[40] Önceki bir çalışmada, yaşlı yetişkinlerin kısa süreli hafızasındaki eksiklikleri incelemek için karışık ve bloke edilmiş test tasarımları kullanılmış ve yaşlı yetişkinler için ilişkisel bir açık olduğu bulunmuştur.[41] Bu çalışma, daha önceki birçok çalışma ile birlikte, yaşlı yetişkinlerde kısa süreli hafızada bulunan sorunlara dair kanıtlar oluşturmaya devam etmektedir.

Nörolojik hastalıklar ve bozukluklar olmasa bile, ilerleyen yıllarda belirgin hale gelerek, bazı entelektüel fonksiyonların ilerici ve kademeli olarak kaybı vardır. Yaşlıların psikofiziksel özelliklerini incelemek için kullanılan birkaç test vardır ve bunlardan uygun bir test fonksiyonel uzanma (FU) testi ve mini - mental durum muayenesi (MMDM) olacaktır. FU testi dengeyi dik konumda tutma yeteneğinin bir endeksidir ve MMDM testi küresel bir bilişsel yetenek endeksidir. Bu testlerin her ikisi de Costarella ve ark.[42] tarafından yaşlı erişkinlerin psikofiziksel özelliklerini değerlendirmek için kullanıldı. Araştırmanın sonucunda fiziksel performans kaybı (FU, boy ile ilgili) ve bilişsel yetenek kaybı (MMDM) buldular.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu

Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), travmayla ilişkili uyarıcılara karşı güçlü dikkatsel ön yargılarla birlikte duyusal malzemelerin işlenmesindeki değişikliklerle ilişkilidir ve bilişsel işlemeye müdahale eder. Travma işleme özgüllüklerinin yanı sıra, TSSB durumu ile baskın dikkat ve sözel bellek bozukluklarıyla birlikte birçok bilişsel bozukluk ilişkilendirilmiştir.[43]

Zeka

Kısa süreli bellek ile zekanın TSSB içindeki ilişkisini inceleyen çok az çalışma yapılmıştır. Bununla birlikte,[44] TSSB'si olan kişilerin Benton Görsel Tutma Testi'nde (BGTT) eşdeğer düzeyde kısa süreli, sözel olmayan belleğe sahip olup olmadıklarını ve Raven Standart Progresif Matrisler (RSPM) üzerinde eşdeğer zeka seviyelerine sahip olup olmadıklarını incelemişlerdir. TSSB'si olanların RSPM'de karşılaştırılabilir zeka seviyelerine sahip olmalarına rağmen, BGTT'de en kötü kısa süreli ve sözel olmayan hafızaya sahip olduklarını bulmuşlardır ve hafızadaki bozukluğun katılımcıların zeka seviyesinin değerlendirilmesini etkilediği sonucuna varmışlardır.

Akılda tutulan rakam sayısı ve kısa süreli belleği ölçme

Akılda tutulabilen rakam sayısı ve kısa süreli görsel belleği ölçmek için birçok test (bazıları kağıt bazılarıysa bilgisayar üzerinde) yapılmıştır. Bunlardan bazıları aşağıdadır;

  1. Cambridge Beyin Bilimleri tarafından oluşturulmuş Akılda Tutulan Rakam Sayısı testi.
  2. Wechsler Adult Intelligence Scale'de uygulanan Akılda Tutulan Rakam Sayısı ve Akılda Tersten Tutulan Rakam Sayısı .
  3. Mental Attributes Profiling System'de uygulanan Hafıza Oyunu.
  4. UCDavis Bebek Bilişim Laboratuvarında uygulanan Bebek Hafıza Gelişimi: Bebekler farklı renkten karelerin gösterildiği bir ekranın karşısına oturtuldular. Bebeklerin dikkatini çekmek için kareler renk değiştirdi. Eğer bebekler ekrana daha uzun baktılarsa, araştırmacılar bebeklerin karelerin hala aynı nesne olduklarını ve değişenin sadece renkler olduğunu anladıkları kanısına vardı. Araştırmacılar 4-6 aylık bebeklerin aynı anda sadece tek bir şey hatırlayabildiklerini, 10 aylık bebeklerinse aynı anda birden çok şey hatırlayabildikleri sonucuna vardılar. Bu sonuçlar gösteriyor ki, yaşamın ilk bir senesinden kısa süreli hafıza oldukça hızlı gelişiyor.[45]

Edebiyat ve popüler kültürde kısa süreli bellek

Ayrıca bakınız
  • Clive Wearing
  • Contrast long-term memory and intermediate-term memory
  • Iconic memory
  • Prefrontal cortex § Attention and memory
  • Random access memory, the analogy in computers

Kaynakça
  1. Atkinson and Shiffrin, 1968
  2. Öğmen (9 Haziran 2016). "A New Conceptualization of Human Visual Sensory-Memory". Frontiers in Psychology. 7: 830.
  3. Smith (2013). "The nature of anterograde and retrograde memory impairment after damage to the medial temporal lobe". Neuropsychologia (İngilizce). 51 (13): 2709-2714.
  4. Davelaar (2005). "The demise of short-term memory revisited: empirical and computational investigation of recency effects". Psychological Review. 112 (1): 3-42.
  5. Brown (2007). "A ratio model of scale-invariant memory and identification". Psychological Review. 114 (3): 539-576.
  6. Tarnow, Eugen (2007). Properties of the Short Term Memory Structure 8 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. Nairne (1992). "Spatial and temporal uncertainty in long-term memory". Journal of Memory and Language. 31 (3): 396-407.
  8. Bjork (1974). "Recency-sensitive retrieval processes in long-term free recall" (PDF). Cognitive Psychology. 6 (2): 173-189. 11 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2020.
  9. Tzeng, O.J.L. (1973). "Positive recency in delayed free recall". Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior. 12 (4): 436–439. doi:10.1016/s0022-5371(73)80023-4.
  10. Koppenaal (1990). "An examination of the continuous distractor task and the long-term recency effect". Memory & Cognition. 18 (2): 183-195.
  11. Neath (1993a). "Contextual and distinctive processes and the serial position function". Journal of Memory and Language. 32 (6): 820-840.
  12. Grossberg (1971). "Pavlovian pattern learning by nonlinear neural networks". Proceedings of the National Academy of Sciences. 68 (4): 828-31.
  13. Mongillo (2008). "Synaptic theory of working memory". Science. 319 (5869): 1543-6.
  14. Jonides (Ocak 2008). "The Mind and Brain of Short-Term Memory". Annual Review of Psychology. 59 (1): 193-224.
  15. Luck (1997). "The capacity of visual working memory for features and conjunctions". Nature. 390 (6657): 279-281.
  16. Parmentier (2005). "Transitional information in spatial serial memory: path characteristics affect recall performance". Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition. 31 (3): 412-427.
  17. Cognition: Theory and Practice. Worth Publishers. 24 Şubat 2012. ISBN 978-0-7167-5667-5.
  18. Lewandowsky (2004). "Time does not cause forgetting in short-term serial recall". Psychonomic Bulletin & Review. 11 (5): 771-790.
  19. Nairne (2002). "Remembering over the short-term: The case against the standard model". Annual Review of Psychology. 53: 53-81.
  20. Jonides (2008). "The mind and brain of short-term memory". Annual Review of Psychology. 59: 193-224.
  21. Miller, G. A. (1956). The magical number seven, plus or minus two: Some limits on our capacity for processing information. 28 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Psychological Review, 63, 81–97.
  22. Baddeley, Thomson & Buchanan, 1975
  23. Conrad & Hull, 1964
  24. Poirier & Saint-Aubin, 1996
  25. Poirier & Saint-Aubin, 1995
  26. Cowan (2001). "The magical number 4 in short-term memory: A reconsideration of mental storage capacity". Behavioral and Brain Sciences. 24 (1): 97-185.
  27. Bays (2008). "Dynamic shifts of limited working memory resources in human vision". Science. 321 (5890): 851-854.
  28. Ma (2014). "Changing concepts of working memory". Nature Neuroscience. 17 (3): 347-356.
  29. Tarnow, (2010). There is no capacity limited buffer in the Murdock (1962) free recall data. Cognitive Neurodynamics
  30. "Human Information Processing". Human Performance and Limitations in Aviation. John Wiley & Sons, 2008. s. 107.
  31. Ericsson, Chase & Faloon, 1980
  32. Gómez-Pinilla (Temmuz 2008). "Brain foods: the effects of nutrients on brain function". Nature Reviews. Neuroscience. 9 (7): 568-578.
  33. Pharmacology for Pharmacy Technicians. Mosby Elsevier. 2009. ss. 165-167. ISBN 978-0-323-04720-3.
  34. Fournet (2012). "Evaluating short-term and working memory in order adults: french normative data". Aging & Mental Health. 16 (7): 922-930.
  35. MaDuffie (2012). "Memory distortion in alzheimer's disease: deficient monitoring of short-term and long-term memory". Neuropsychology. 26 (4): 509-516.
  36. Jelicic (2012). "Effects of Lexical-Semantic treatments on memory in early alzheimers disease". Neurorehabilitation and Neural Repair. 26 (8): 949-956.
  37. Tippett (2014). "Aphasia: Current Concepts in Theory and Practice". Journal of Neurology & Translational Neuroscience. 2 (1): 1042.
  38. KRZYSZTOF JODZIO, WIOLETA TARASZKIEWICZ,"SHORT-TERM MEMORY IMPAIRMENT: EVIDENCE FROM APHASIA", Psychology of Language and Communication 1999, Vol. 3. No. 2, 1999
  39. Landgraf (2011). "Temporal information processing in short-and long-term memory of patients with schitzophrenia". PLOS ONE. 6 (10): e26140.
  40. Bender (2010). "Associative deficit in recognition memory in a lifespan sample of Healthy Adults". Psychology and Aging. 25 (4): 940-948.
  41. Chen (2012). "Assessing the Associative Deficit of Older adults in long-term and Short-term/working Memory" (PDF). Psychology and Aging. 27 (3): 666-682.
  42. Costarella (2010). "Decline of physical and cognitive conditions in the elderly measured through the functional reach test and the mini-mental state examination". Archives of Gerontology and Geriatrics. 50 (3): 332-337.
  43. Landré (Şubat 2012). "Working memory processing of traumatic material in women with post traumatic stress disorder". J Psychiatry Neurosci. 37 (2): 87-94.
  44. Emdad (2006). "General intelligence and short-term memory impairments in post traumatic stress disorder patients". Journal of Mental Health. 09638230600608966.
  45. "Infant Memory Development". Infant Cognition Lab. 21 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2019.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.