Kalandar

Kalandar, Rumi Takvim'in ilk ayıdır. Kalandar'ın birinci günü, Miladi Takvim'e göre Ocak ayının 14. gününe tekabül eder. Karadeniz Bölgesinde, özellikle Trabzon ve Gümüşhane illerinde bu gecenin ayrı bir önemi vardır. Geleneksel olarak bu gecede çocuklar dışarı çıkar ve evleri dolaşmaya başlarlar. Ellerindeki poşetleri evlerin kapısına koyup zile bastıktan sonra ev ahalisinin poşetin içine koyacakları hediyeleri beklerler ve bu sırada da bazı maniler söylerler. Ermeni folkloruna Kağant adıyla geçen gelenek, Ermenilerden Dersim Kürtleri ve bazı Zaza aşiretlerince de "gağant" adıyla benimsenmiş olup benzer eğlence ve törenlerle kutlanmaktadır. Kalandar ayının ilk günü eve giren kişinin uğur getireceğine inanıldığından zengin ve temiz giyimli kişilerin eve girmesi beklenmektedir.[1] Bir mani örneği olarak;

"Kalandar gecesi devlet bacası,
Tasımı dolduran cennet hocası,
Doldurtmayan cehennem hocası,
Üstte erkeği altta dişi."

verilebilir. Geleneğe göre insanlar tanınmayacak şekilde giyinir içlerinde bir kişi dede olarak seçilir yünden yapılan sakal takılır başlarda muhakkak külah olur. Yüzler boyanır ellere gürültü çıkarmak amacıyla kelek gibi zile benzeyen şeyler alınır. Gittiğin evin önünde önce bir halk tiyatrosu tarzında küçük bir şey oynanır dede ortaya alınır sandalyeye oturtulur. Sonrasında ellerdeki çalgılar çalınır dans edilir Ekipte yer alan kişilere goncoloz adı verilir. Bütün bunların sonunda ortaya torba atılır. Ziyaret edilen ev sahibi tarafından torbaya erzak konulur. Böylece ev ev dolaşılır.

Ayrıca bakınız

Notlar
  1. "Trabzon ve civarında yılbaşı (Kalandar) gelenekleri ve seyirlik köy tiyatroları". 8 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2011.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.