Kambar Ata
Kambar Ata (Tatarca: Гамбәр) - Sibirya Türklerinin, özellikle Yakutların ve Altayların Tengricilik inancında, atları koruyan ruhtur.
Özellikleri
Türk mitolojisinde At Tanrısı olarak görünür. Atları korur, eğlenceyi sever.[1] Yılkıcı/Yılkışı (At Sürüsü Sahibi) Kambar Ata olarak söylenir. İslam'dan sonra Kamber motifi ile özdeşleşmiştir. İskitlerden bu yana Türklerle iç içe bir etkileşim halinde bulunan Taciklerde Yağmur ve Yıldırım Tanrısı olarak görünür.[2] At, Türklerde daima yıldırım ile ilişkilendirilmiştir. Bu açıdan akla yatkın görünmektedir. Yunancada damat demektir. “Kambersiz düğün olmaz,” sözcüğü bu anlamda kullanılır. Çalgıcıların koruyucusu olarak tanımlandığı da görülür. Aslında var olan ve atların koruyucu ruhu olarak görülen bir Tanrıya çeşitli sözcük benzerlikleri nedeniyle farklı anlamlar yüklenerek özelliklerinin genişletildiği anlaşılmaktadır. Ali’nin atlarından sorumlu kölesinin (veya gönüllü hizmetkarının) adının Kamber olduğu ve birlikte yolculuklar yaptıkları anlatılır. Toprak yarılarak içine girip kaybolduğuna inanılır.
Etimoloji
(Kam) kökünden türemiştir. Kam (şaman) sözcüğü ile bağlantılıdır. Kamçı sözcüğü atları hareket ettirmek için kullanılan kırbaç demektir ve aynı kelime kökünden türemişlerdir.
Kaynakça
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi (Sayfa - 289)
Dış bağlantılar
- Türk Mitoloji Sözlüğü, Pınar Karaca (Kamber Ata)
- Türk Mitolojisinde Tanrı ve Tanrıça İsimleri, Murat Uraz 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.