Karnatik Savaşları
Karnatik Savaşları 18. yüzyıl ortalarında Hint altkıtasında yaşanan savaşlar. Savaş esas olarak Fransızlar ve İngilizler arasında Hindistan'ın ticaret limanlarının ele geçirilmesi amacıyla başlamış, Hindistan'daki çeşitli devletlerin ve prensliklerinde müdahil olmasıyla genişlemiştir. Savaşlar esas olarak Haydarabad civarında ve Godavari deltasında gerçekleşmiştir. Savaşların sonucunda İngilizler galip gelmiş ve Fransız Doğu Hindistan Şirketi, Hindistan'daki etkinliğini kaybetmiştir.
Karnatik Savaşları | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||
Taraflar | ||||||||
Babür İmparatorluğu | Fransa Krallığı | Britanya İmparatorluğu | ||||||
Komutanlar ve liderler | ||||||||
Alemgir II Envereddin Nasir Jung |
Joseph François Dupleix De Bussy Kont de Lally |
Robert Clive Stringer Lawrence |
Öncesi
Avrupalılar 16. yüzyıldan itibaren Hindistan'a gelmeye ve bölgede üsler edinmeye başladılar. Britanyalılar ve Fransızlar; Babür İmparatorluğu'nun zayıflamasıyla birlikte bölgedeki etki alanlarını genişletmeye başladılar. İki ülke arasındaki bu rekabet 18. yüzyılda artarak devam etti.
Birinci Karnatik Savaşı
1744'te Britanya İmparatorluğu'nun; Fransa'nın düşmanı olan Avusturya'nın müttefiki olarak Avusturya Veraset Savaşı'na müdahil olması sonucu iki ülke savaşa başladılar. Avrupa'da başlayan bu savaş iki ülkenin Hindistan'da bulunan güçlerine de sıçradı. 1746 ve 1748 yılları arasında 2 yıl süren bu savaşta iki tarafta birbirine üstünlük sağlayamadı. 1748'de yapılan barış anlaşması sonucu savaş öncesindeki statükoya geri dönüldü.
İkinci Karnatik Savaşı
Fransız ve Britanyalıların Haydarabad Prensliğinde yaşanan bir iç savaşa müdahil olması sonucu 1749'da başlayan savaş 1754'te Büyük Britanya'nın kısmi üstünlüğü ile sona erdi.
Üçüncü Karnatik Savaşı
Avrupa'da başlayan Yedi Yıl Savaşları ile birlikte iki ülke yeniden karşı karşıya geldi. 1760 yılında yapılan Wandiwash savaşından galibiyetle ayrılan Britanyalılar[1], Fransızların Hindistan ve Bengal'de bulunan üslerini ele geçirdiler. Savaş 1763'de yapılan Paris Antlaşması ile son buldu.
Sonucu
Fransızlar anlaşma sonucu anklavlarını geri almış olsalar da, Hindistan'daki etkinliklerini kaybettiler.[2] Fransızların mücadeleden çekilmesi ve Babür İmparatorluğu'nun güçten düşmesi sonucu rakipsiz kalan Doğu Hindistan Kumpanyası, Hindistan'ı sömürgeleştirmeye başladı.[3][4]
Kaynakça
- Heritage History - List of Battles 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., retrieved 30 September 2008
- "Wars and Battles: Treaty of Paris (1763)". www.u-s-history.com. 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
In a nutshell, Britain emerged as the world’s leading colonial empire.
- Harrington, pp. 85–88
- Mahon, pp. 353–363
Dış bağlantılar
- Thomas J. Mullen, Jr. Seven Years’ War: Battle of Wandiwash February 1994 issue of Military History magazine18 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- East India Company – The World's First Multinational, New Statesman Cover Story Dec. 20044 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.