Karpiç Lokantası
Karpiç Lokantası (Ankara Şehir Lokantası), Ankara'nın Altındağ ilçesine bağlı Ulus semtinde 1928 yılında şehrin ilk modern lokantası olarak hizmete giren ve 1953'te kapanmasına kadar şehrin sosyal yaşamında çok etkili olan lokantadır.
1917'deki Bolşevik İhtilali'nden kaçarak geldiği İstanbul'da lokantacılık yapmakta iken Ankara'daki Taşhan’ın sahibi Cemal Taşhan’ın önerisi ile[1] Ankara’ya giden Juri Georges Karpovitch (Karpiç Baba) tarafından açıldı. İlk olarak Ulus Meydanı'nda (o zamanki adı “Taşhan Meydanı” idi) bulunan ve otel olarak hizmet veren Taşhan’ın alt katında hizmet verdi. Taşhan'ın 1933’te istimlak edilip yıktırılmasından sonra lokanta aynı meydandaki Belediye Dükkanları Sitesi'nde (sonraki adı 100. Yıl Çarşısı) hizmete devam etti. Personelinin büyük bölümü Hemşinli idi.[1]
Başlangıçta “Şölen” adında hizmet veren lokanta, yeni mekanına taşındığında resmi olarak “Şehir Lokantası” adını aldı[2] ancak sık gelen bir müşteri olan devrin cumhurbaşkanı Mustafa Kemal’in lokanta sahibi Karpovitch'e “Karpiç” demesinden sonra lokanta Karpiç olarak anılmaya başladı.[3]
İlk açıldığı sırada aileleri Ankara dışında olan milletvekilleri ve yüksek bürokratların zorunlu karın doyurma mekanı olan Karpiç; zamanla bir prestij mekanı ve yarı-resmi bir buluşma mekanı haline geldi[4]
Batılı tarzda yeme içme alışkanlıkları ve sofra adabını Ankara'ya yerleştirmek misyonunu üstlenen[5] lokanta, kravatsız müşterinin kabul edilmediği; müzikli ve danslı yemek alışkanlığının yerleştirildiği, alaturka damak tadında ve sofra adabında değişim yaratan bir tesisti. Menüsünde Osmanlı mutfağı yer almaz, müşterilere Rus ve Fransız mutfağı yemekleri sunulurdu.[4]
Devlet erkânı ve diplomatlar dışında aydınlara da hizmet veren Karpiç’te aydınlar/yazarlar için ayrılmış, yalnız onların oturduğu masalar vardı. Tarihte iz bırakmış edebi tartışmaların bir kısmı bu masalarda yapıldı[4].
Lokanta, 1950’den sonra şehir merkezinin Kızılay'a kayması ve siyasetinin el değiştirmesinin etkisiyle önemini yitirdi ve kapandı[4].
Kaynakça
- Mehveş Evin, Washinton Restoran’dan Pokut'a, Milliyet Gazetesi Cadde Eki, 18 Nisan 2012
- "Hulusi Alkan, Poülüler kültür ve eğelnce hayatı, Ankara'nın eğlence hayatı üzerine sosyo-kültürel bir inceleme, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2008". 10 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2012.
- Filiz Aygündüz, Stalin'den Karpiç'e Türkiye'ye güvenenler, Milliyet gazetesi Pazar Eki, 10.09.2006
- "Şeyma Balcı, Modernleşme bağlamında cumhuriyetten günümüze değişen Ankara lokantaları, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2008". 24 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2012.
- Yavuz İşçen, Eski Ankara Meyhanelerinde Devr-i Alem, Şubat 2011, Ankara