Keseli sansargiller
Keseli sansargiller (Dasyuridae) yırtıcı keseliler (Dasyuromorphia) takımına ait bir keseli familyası. 60 türden oluşan bu familya örneğin keseli sansar, tazmanya canavarı ve keseli fare'yi içermektedir.
| Keseli sansargiller | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Tazmanya canavarı (Sarcophilus harrisi) | ||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
|
Metne bakınız | ||||||||||||||
Yayılım
Keseli sansargiller Avustralya, Yeni Gine, Tazmanya ve yakınlarında bulunan adalarda yaşar.
Özellikleri
Yırtıcı keseli türlerinin vücut yapısında birbirlerinden fazla büyük farkları yoktur, ancak vücut ölçüleri gayet farklıdır. Çoğu keseli fareler sadece bir fare büyüklüğüne ulaşır ve en küçük keseliler olarak sayılır. Tazmanya şeytanı ise kuyruğu ile birlikte 1 metre uzunluğa ve 10 kg ağırlığa ulaşır. Ön ve arka ayakları neredeyse aynı uzunluktadır. Ön ayaklarında beş, arka ayaklarında dört veya beş parmakları olur. Ayak parmakları iki ön dişliler'de (Diprotodontia) olduğu gibi birleşmiş değildir. 42 - 46 adet olan keskin dişleri et koparıp yemeğe uygundur.
Yaşam şekli
Keseli sansargillerin çoğu türleri gece aktifdir, ve gündüzleri inlerin veya boş ağaçların içinde yapraklar ve otlar ile yaptıkları yuvada uyurlar. Çoğu türler yerde yaşar. Sadece keseli farelerin bazıları ağaçlarda da yaşar. Her birisi keskin duyulara sahip, yetenekleri avcıdır. Kendi vücut ölçülerine göre, bazıları sırf böcek ve eklembacaklılar ile beslenirken diğerleri kendi büyüklüğünde veya hatta kendinden büyük hayvanları avlayıp yerler. Bazı türler nektar veya leş de yerler.
Üreme
Keseli sansargiller keselilere dahil olsa da hepsinin bir kesesi yoktur. Kesesi olmayan bazı türler yavrularını sadece karnında bulunan deri kırışıklıkları arasında taşır. Bazı diğerlerinde ise ancak gebe olduktan sonra bir kese gelişmeye başlar. Dişilerin altı ila sekiz memesi vardır ve gebelikleri diğer keseliler ile karşılaştırıldığında daha uzun sürer. Bazı türlerin (Genişayaklı keselifare, fırçakuyruklu keseli) diğer bir ilginç özelliği ise, erkeklerin ilk çiftleşmeden sonra derhal ölmesidir. Böylece bu türlerde erkeklerin sadece 10 - 11 aylık bir ömürü olur. Ancak keseli fareler gibi bazı diğer türlerin de 1 - 2 yıl olan ömürü de fazla uzun sayılmaz.
Sınıflandırma
Familyanın en tanınmış türleri tazmanya canavarı ve keseli sansar'dır. Birçok küçük türler keseli fareler adı altında birleştirilir. Ancak bu ad biyolojik bir sınıflandırma değildir, çünkü bazıları birbirlerinden daha çok familyanın büyük türleri ile yakın akraba sayılır.
Keseli sansargiller şu cinslere bölünür:
- Alt familya: Dasyurinae
- Oymak: Dasyurini
- Tarakkuyruklu keselifare veya Mulgara (Dasycercus cristicauda)
- Kızıl kalınayaklı keselifare (Dasykaluta rosamondae)
- Çift taraklı keseli fare veya Kowari (Dasyuroides byrnei)
- Keseli sansar (Dasyurus), 6 tür
- Çizgili keseli sansar (Myoictis), 2 tür
- Keseli sivrisincapcık (Neophascogale lorentzi)
- Benekli keselifare (Parantechinus apicalis)
- Çizgili keselifareler (Phascolosorex), 2 tür
- Tonbulkuyruklu keselifare (Pseudantechinus), 6 tür
- Tazmanya canavarı (Sarcophilus harrisii)
- Oymak: Phascogalini
- Kalınayaklı keselifareler (Antechinus), 10 tür
- Fırçakuyruklu keseliler (Phascogale), 2 tür
- Yeni gine keselifareleri (Micromurexia, Murexechinus, Murexia, Paramurexia, Phascomurexia), toplam 5 tür
- Oymak: Dasyurini
- Alt familya: Sminthopsinae
- Oymak: Sminthopsini
- Zıplayan keselifare veya Kultarr (Antechinomys laniger)
- Ningauiler (Ningaui), 3 tür
- İnceayaklı keselifareler (Sminthopsis), yaklaşık 20 tür
- Oymak: Planigalini
- Yassıkafalı keselifareler (Planigale), 5 tür
- Oymak: Sminthopsini
Kitaplar
- Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999. ISBN 0-8018-5789-9
- D. E. Wilson, D. M. Reeder: Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, Batimore 2005. ISBN 0-8018-8221-4
Dış bağlantılar
 |
Wikimedia Commons'ta Raubbeutler ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |