Kitabü'l-İdrak li-Lisani'l-Etrak

Kitabü'l-İdrak li-Lisani'l-Etrak (Türklerin Dilini Anlama Kitabı), 1312 yılında Esirü'd-din Ebû Hayyân tarafından Araplara Türkçe öğretmek için yazılmış Kıpçakça dilbilgisi kitabı ve sözlük.[1]

Sözcük ve ekler konusunu ele alan bir dilbilgisi bölümü ve Arap alfabesine göre düzenlenmiş alfabetik Kıpçakça-Arapça bir sözlükten oluşan eser, Kahire'de Gırnatalı Esirü'd-din Ebu Hayyan tarafından yazılmıştır. Dil bilgisi bölümünde Kıpçakçanın ses ve biçim bilgisi ele alınır. Sözlük bölümü yaklaşık 3500 sözcük içerir.[1]

Eserin öğretim yöntemi tümevarımdır. Yabancı dil öğretim yöntemlerinden dilbilgisi çeviri yöntemi, yapısalcı yaklaşımla kullanılmıştır. Pratik Türkçe öğretimini amaçlayan eserde ticarî Türkçenin öğretiminin hedeflendiği bölümlere de rastlanır.[1]

Kitaptan örnekler
  • Altaġu alķsa altındaķın altuzur / Dördewe düzelse depedekin indürür[1] [sic]

Modern çeviri: Altı kişilik topluluk arasında düşünce farklılığı baş gösterirse altlarındaki (üzerinde oturdukları şeyi) aldırırlar (kaybederler). Dört kişi düşünce birliği ederlerse tepedekini indirirler.

  • Bir erni kördüm urulmış ķulı ve kördüm bir erni urulmış ķulı demek câizdir / urulmış ķulı bir erni kördüm ve bir erni urulmış ķulı kördüm câiz değildir[1] [sic]

Kaynakça
  1. Bayraktar, Nesrin. "Yabancılara Türkçe Öğretiminin Tarihsel Gelişimi." Turkoloji.cu.edu.tr. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi, Erişim: 19 Eylül 2011. <http://turkoloji.cu.edu.tr/DILBILIM/bayraktar_01.php 10 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.>. (Arşiv WebCite® http://www.webcitation.org/61pG1170r 12 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.