Kol (akarsu)

Kol, daha büyük bir nehre veya göle akan bir akarsudur.[1] Bir kol doğrudan bir denize veya okyanusa akmaz. Kollar ve ana akım nehirleri, yüzey ve yeraltı sularının çevresindeki drenaj havzasına boşalarak suyu okyanusa doğru yönlendirir.

Yukarı bakıldığında, Shenandoah Nehri (solda) daha büyük Potomac Nehri'nin bir koludur (sağda)

Numaralandırma

Bazı durumlarda kol akarsu, ana akarsu büyüklüğünde olur. Bu durumda havza içinde kollardan hangisinin ana nehrin kabul edileceği zorlaşır. Ana akarsu, suyu fazla olan, doğrultusu daha düzgün olan gibi çeşitli değerlere göre belirlenir[2]:

  • Bazı durumlarda suyu en bol olan ana akarsu sayılır. Alp Dağları'ndan kaynağını alan Rhône Nehri bu duruma örnektir. Rhône, Lyon yakınlarında dik bir açı ile Saône Irmağı ile birleşir, bu ırmağın akış istikametine uyar, kuzey-güney doğrultusunda akışa devam ederek Akdeniz'e dökülür. Akış doğrultusu dikkate alınsaydı Saône ırmağı ana akarsu kabul edilecekken, güçlü kol olan Rhône ana akarsu kabul edilmiştir.
  • Bazı akarsu havzalarında büyük kollardan birisi, akarsuyun genel akım doğrultusunda olduğundan ana kol sayılır. Örneğin; ABD'nin en büyük akarsuyu olan Mississippi Nehri'nin en uzun kolu Missouri Nehri (4720 m), debisi en yüksek olan Ohio Nehri olmasına rağmen akış doğrultusundan dolayı ana kol Mississippi Nehri kabul edilmektedir.

Ana kol dışında akarsu ağında yer alan tüm dere, çay ve ırmaklar kol akarsu kabul edilirler. Ana kol direk katılanlar birinci dereceden kol denilir, bu akarsulara katılanlara ikinci dereceden kol denilir. Bir akarsu ağında birinci, ikinci, üçüncü... dereceden kollar bulunabilir.

Kaynakça
  1. Merriam-Webster
  2. İZBIRAK, Prof. Dr. Reşat (1989). Sular Coğrafyası. İstanbul: MEB. s. 118.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.