Kosova Efsanesi

Kosova Efsanesi ( Sırpça: Косовски мит / Kosovski mit ) veya Kosova Kültü (Косовски култ / Kosovski kult ) Sırp ulusalcıların efsanelerinden biridir. Sırp ulusalcılara göre 1389'daki Kosova Savaşı’nda Sırp Prens Lazar'ın mağlubiyete uğramasının nedeni Sırp milletin bilinçli bir şekilde Sırp İmparatorluğunu Hristiyan inancındaki Cennet Krallığına feda etmesiydi.

Kosova Efsanesi'nin temaları intikam, şehitlik, ihanet ve şandır. Kosova Efsanesi kronikler ve özellikle de Sırpların sözlü geleneği yoluyla yavaşça gelişmiş. 19. yüzyılda Avrupa'daki etnik milliyetcilikler arttıkca Kosova Efsanesi Sırp etnik kimliğin temel bir noktası olmuş. Daha sonra diğer Güney Slavların (ya da Yugoslavların) kültürel ve politik homojenleşmesinin önemli bir kurucu unsuru idi ve 20. yüzyılın sonlarına kadar Sırbistan’daki siyasi söyleminin önüne geçmişti.[1]

Kosova Efsanesi'nin edebi, dini ve ideolojik anlatımı siyasi gündemlere bulaştı.[2] Savaş sonrası anlatıların mitolojileştirilmesi 1389'dan kısa bir süre sonra gerçekleşmiştir.[3] Ancak, Kosova Efsanesi'nin çeşitli versiyonları savaştan hemen sonra değil ama farklı kaynaklara dayanarak yaratıldı.[4] Sırpların sözlü geleneğinde yüzyıllarca gelişmiş olan efsane ancak 19. yüzyılda ilk Vuk Karadžić tarafından yazılı hale getirilmiştir. Sonra Balkan Savaşları'nda ve Birinci Dünya Savaşı'nda rol almış[5] ve daha sonra Slobodan Milošević'de 1980'lerde yine Kosova Efsanesini çağrıştırmıştır.[6]

Tarih

Kosova Efsanesine göre Sırp Prensı Lazar savaş sırasında "Cennet Kraliyet" uğruna kendi kraliyetinden vazgeçmiş.[7] Sırbistan'ın 1371'de Maritsa Muharebesi'nde çökmesine rağmen, Kosova Sırbistan'ın manevi batışını ifade eden Sırplar için yeni bir dönemin başlangıcıydı. Kosova muharebesı efsanenin önerdiği kadar belirleyici değildi, çünkü ortaçağ Sırbistan’nın son çöküşü 70 yıl sonra 1459’da Osmanlı’nın Smederevo’yu ele geçirdiğinde gerçekleşti.[8]

Notlar

1. Duijzings, Gerlachlus (Ocak 2000). Religion and the Politics of Identity in Kosovo. C. Hurst & Co. Publishers. s. 206. ISBN 978-1-85065-392-9. Until recently the Kosovo myth has dominated political discourse in Serbia
2. Živković, Marko (2011). Serbian Dreambook: National Imaginary in the Time of Milošević. Indiana University Press. s. 189. ISBN 978-0-253-22306-7. From its very inception the myth of Kosovo and its poetic, literary, religious, and philosophical exegesis was intertwined with political agendas and ideologies....
3. Milica Cimeša (28 Kasım 2012). Marija Wakounig (Ed.). From Collective Memories to Intercultural Exchanges. LIT Verlag Münster. s. 78. ISBN 978-3-643-90287-0. ... the great amount of mythologization that followed shortly after it.
4. Greenawalt 2001
5. Trgovčević 1996
6. Kaufman 2001, s. 205.
7. Kaufman 2001, s. 149.
8. Biljana Vankovska; Haken Wiberg (24 Ekim 2003). Between Past and Future: Civil-Military Relations in Post-Communist Balkan States. I.B.Tauris. s. 227. ISBN 978-1-86064-624-9.

Kaynakça

• Greenawalt, Alexander (2001). "Kosovo Myths: Karadžić, Njegoš, and the Transformation of Serb Memory" (pdf). Spaces of identity. Cilt 3. s. 51. Erişim tarihi: 22 Ekim 2013.
• Trgovčević, Ljubinka (1996), "The Kosovo Myth in the First World War", Konev, Ilija (Ed.), Sveti mesta na Balkanite, Blagoevgrad: UNESCO, ss. 331-338, ISBN 9789548317429, OCLC 52405733
• Kaufman, Stuart J. (2001). Modern Hatreds: The Symbolic Politics of Ethnic War. Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-8736-1. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2019.
• Ramet, Sabrina P. (8 Aralık 2005). Thinking about Yugoslavia: Scholarly Debates about the Yugoslav Breakup and the Wars in Bosnia and Kosovo. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-61690-4.