Mahamudra
Mahamudra, “büyük mühür” ya da “büyük sembol” anlamlarına gelmekle birlikte Tibet Budizmi'ndeki Sarma adı verilen “yeni çevirilerden” oluşan okulların içindeki temel bir kavramdır.
Mahamudra'nın temelleri, yolu ve meyvesi
Mahamudra bu okullarda (Kagyü-, Sakya- ve Gelug okulları bunlara dâhildir) en yüce Budist öğretisini birkaç başlık altında tanımlamıştır. Bu başlıkları “temel”, “yol” ve “meyve” olarak adlandırabiliriz. “Temel” meditasyon uygulamalarına dayanırken, kişisel deneyimlere dayanan bu öğretiler “yol” olarak belirlenmiştir. Son olarak da bu uygulamalar sayesinde aydınlanma deneyimini kazanmayla da “meyve”ye ulaşılmış olur. Buradan çıkışla Temel Mahamudra, Yol Mahamudra ve Meyve Mahamudra da denir.
Buda öğretilerinin özü
Mahamudra yaklaşımı daha çok Buda öğretilerinin özü (Dharma) olarak tanımlanır. Ayrıca bu yaklaşım kişinin yaşamı boyunca uygun şartlar altında Mahamudra’nın üç önemli aşamasında aydınlanmaya götürülmesini amaçlar. Bununla ortaya çıkan anlayış, aynı zamanda “yüce hakikati bilme” olarak da tanımlanmıştır. Bu mükemmel durumda bütün zihinsel, düalist tasarımların üstesinden gelinilir. Bu zihinsel tasarımlar, “mutlak gerçekliğin” kalıcı deneyimleri olarak aynı anlamdaki “yüce bilgelik” ile birlikte meydana gelmiştir.
Buradan çıkışla Klasik Tibet edebiyatında yeni yazılarla karşılaşırız, buna göre de “Mahamadura’ya ulaşırken her şey mutlak doğanın mührünü taşır” veya “tüm olgular ruhun bilgelik “mandala”sının unsuru olarak ortaya çıkar”.
Bu anlayış, Mahayana Budizm’inin “kalp Sutra’sında” yer alan Prajnaparamita olarak tanımlayan anlayıştan farklı değildir. Bu Prajnaparamita anlayışı bütün Buda’ların en yüce anlayışıdır ve “mükemmel bilgelik” olarak da adlandırılır.
Mahamudra'nın dört yogası
Mahamudra öğretisi içe dönük düşündürücü uygulamaların farklı basamaklarını temel alır. Bunlara da Mahamudra’nın dört yogası denir.
- Ayarlanmış bir zihnin gelişimi,
- Tasarımsal düşüncelerin uygulanabilirliği,
- Kaynağını bir tek doğadan alan bütün olayların tadı kıvamındaki görüş açısının geliştirilmesi,
- Meditasyonun gizli çabalarının dışında gelişen yolun meyvesi.
Uygulayıcıların Mahamudra anlayışının tam olarak gerçekleştirmesi bu dört basamak ile sağladıkları söylenmektedir.