Maximilien Robespierre
Maximilien-François-Marie-Isidore de Robespierre (Fransızca telaffuz: [mak.si.mi.ljɛ̃ fʁɑ̃.swa ma.ʁi i.zi.dɔʁ də ʁɔ.bɛs.pjɛʁ]; d. 6 Mayıs 1758, Arras – ö. 28 Temmuz 1794, Paris), Jakoben kökenli Fransız devlet adamı, hukukçu ve Fransız Devrimi'nin önde gelen isimlerinden biri.[1][2] 1793'ün sonlarında, Terör Dönemi sırasında Devrimci Hükûmet'in ana organı olan Kamu Güvenliği Komitesi'ne (Comité de salut public) hâkim oldu ancak 1794'te başlayan isyanlar (Réaction thermidorienne) sonucunda düşürüldü ve idam edildi.[3][4][5]
Maximilien Robespierre | |
---|---|
Maximilien Robespierre (1790'larda) | |
Doğum |
Maximilien François Marie Isidore de Robespierre 6 Mayıs 1758 Arras, Artois, Fransa |
Ölüm |
28 Temmuz 1794 (36 yaşında) Place de la Révolution, Paris, Fransa |
Din | Deist |
İmza | |
|
Robespierre ailesinin İrlanda asıllı olduğu söylenir. Robespierre, Arras'da bir süre okula gittikten sonra, Paris'te Louis Le Grand Koleji'nde okudu. 1781'de baba mesleğini seçerek avukat oldu ve Arras'da çalışmaya başladı. 1788'de États généraux Meclisi'nin seçilmesi ve toplanmasıyla ilgili tartışmalara katıldı. Bu meclise girmek için Artois'dan Tiers-État temsilcisi seçildi. Sadık bir Rousseaucu olması sebebiyle aşırı solda sayılıyordu, nitekim hemen Jakoben kulübüne üye oldu. Zengin burjuvazi yerine, Paris halkını tutuyor, onlara dayanıyordu. Bütün söylevlerinde demokrasiyi savundu, ve genel oydan yana çıktı. Halk onu "Incorruptible" (Bozulmaz, satın alınamaz, yıkılmaz) olarak adlandırıyordu. Robespierre, katıksız bir demokrasi adına Jirondenler'le çatışıyordu. Avusturya'yla savaşmak söz konusu olunca buna karşı çıktı. Cumhuriyet ilan edildikten sonra, geri dönülmesini kesinlikle önlemek için Saint-Just, Marat ve Danton'la birlikte 21 Ocak 1793'te kralın idam edilmesini sağladı. Rousseau gibi Robespierre de siyasal yönetimin eskiden beri büyük çoğunluğun bir azınlıkça sömürülmesi ve ona boyun eğdirilmesi için kullanıldığına inanmaktaydı. Ona göre yasa dediğimiz şeyler, bu çabaları sistemleştirmek içindi. Yasamacılar, halkın güçlerini serbest bırakmak ve özgürlük, onur, mutluluk, kendi kendini yönetme özlemlerini doyurmayı düşünmüşlerdir. Oysa bu yapay zorlama bir kez ortadan kalksa, hemen uyumlu bir toplum doğacak ve aralıksız sürüp gidecektir. Robespierre ve öteki Jakobenlerin terörden umdukları, geçici bir diktatörlükten sonra Aydınlanma Çağı felsefecilerinin öngördükleri bu doğal düzene ulaşmaktı. Fakat, Robespierre'in kendisi de bu tutumunun bir kurbanı olarak 28 Temmuz 1794'te giyotinle idam edildi.
Ayrıca bakınız
Vikisöz'de Maximilien Robespierre ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Louis de Saint-Just
- Jean-Paul Marat
- Robespierre Anıtı
- Danton - Sinemalar.com30 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- "French Revolution | History, Summary, Timeline, Causes, & Facts". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
- Editors, History com. "French Revolution". HISTORY (İngilizce). 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
- "Maximilien Robespierre | Biography, French Revolution, Reign of Terror, Facts, & Death". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
- "BBC - History - Historic Figures: Maximilien Robespierre (1758-1794)". www.bbc.co.uk (İngilizce). 13 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
- Editors, History com. "Robespierre overthrown in France". HISTORY (İngilizce). 7 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.