McDonnell Douglas F/A-18 Hornet
F/A-18 Hornet, (Türkçe: Eşek arısı), McDonnell Douglas ve Northrop şirketleri tarafından müşterek olarak tasarlanan ve 1982 yılında üretilmeye başlanmış olan bir muharebe uçağıdır. 1997'den beri Boeing tarafından üretilmektedir. Rus muadili SU-33 model savaş uçağıdır.
F/A-18 Hornet | |
---|---|
Türü | Çok Amaçlı Avcı |
Ulusal köken | ABD |
Üretici |
McDonnell Douglas / Boeing Northrop |
İlk uçuş | 18 Kasım 1978 |
Hizmete giriş | 7 Ocak 1983 |
Ana kullanıcı | ABD |
Üretim sayısı | F/A-18A/B/C/D: 1,480 |
Program maliyeti | 50.000.000.000$ |
Birim maliyeti | 95.000.000$ |
Gelişimi | Northrop YF-17 |
C, D, E ve F olmak üzere 4 türevi bulunmaktadır. Uçak iki motorludur. Uçakta C ve E modelinde tek, D ve F modelinde iki mürettebat vardır.
F/A-18 Hornet tek ve iki kişilik, iki motorlu, çok görevli bir av/saldırı uçağı olup kara üslerinden veya uçak gemilerinden hareket edebilir. F/A-18 değişik görevleri yerine getirebilir; bunların içinde hava üstünlük, refakat, düşman savunmalarını susturma, keşif, ileri hat hava kontrolü, yakın ve derin hava desteği, gündüz ve gece saldırı söylenebilir. Hornetler F-4 Phantom II av, A-7 Corsair hafif taarruz ve A-6 Intruderların yerini almıştır (bu uçaklar 1990’da emekliye ayrılmıştır).
YF-17’nin konfigürasyonu muhafaza edilmesine rağmen F-18 yepyeni bir uçak olmuştur. Tek kişilik av ve saldırı görev yeteneklerini yerine getirebilmek için dijital bilgisayarlardaki son teknolojik gelişmelerden yararlanılmıştır. Katod tüplü göstergeleri içeren kokpit ekranları, simülatörlerde pilotların tamamen gelişmesini sağlayan uygun kumanda teknikleri ile belirtilen görevleri yerine getirebilecek tek kişilik uygulama gerçekleştirilmiştir.
Tek kişilik F/A-18A ile iki kişilik F/A-18B 1983'te hizmete girmiştir. A ve B modellerinin başarılı 400 uçaklık uygulamasından sonra Donanma gelişmiş modeller olan F/A-18C (tek kişilik) ve F/A-18D (iki kişilik) modelleri 1987’den itibaren teslim almaya başlamıştır. Bu “Hornet”ler AMRAAM orta menzilli havadan havaya gelişmiş füze sistemleri ve havadan karaya Maverick füzelerini taşıyabiliyordu. İki yıl sonra da bu uçakların gece görev yetenekleri geliştirildi.
Çok görevli F/A-18E/F Super Hornet savaş yetenekleri ispatlanmış olan F/A-18C/D’nin geliştirilmiş bir modelidir. Emekliye ayrılmış A-6 ile kıyaslanabilecek tarzda filo komutanına menzil, dayanıklılık ve silah çeşitliliği sunabilmektedir. Yeni modeller öncekilerden 1,28 metre daha uzundur, %25 daha geniş kanat alanına sahiptir ve %33 daha fazla dahili yakıt taşıyabilmektedir. Bu da ona menzilde %41, havada kalmada %50 artma sağlamaktadır. İki adet ilave silah istasyonuna sahiptir. Bu da havadan havaya ve havadan karaya silah yükünde esneklik sağlamaktadır. Ayrıca JDAM ve JSOW gibi akıllı mühimmat da taşıyabilmektedir.
Super Hornet yaklaşık 8.050 kg yükü on bir harici istasyonda taşıyabilmektedir. Her türlü hava şartlarında görev yapabilen “havadan havaya” radara, güdümlü ve klasik silahların hassas sevki için kontrol sistemlerine sahiptir. Uçakta iki kanat ucu istasyonu, yakıt tankları veya havadan karaya füzeler için her kanat altında dört istasyon, Sparrow’lar veya algılayıcılar için gövde altında kenarlarda iki istasyon ve bir de gövde altında ortada yakıt tankı veya havadan karaya silahlar için bir istasyon bulunmaktadır. Gövde içinde, burun kısmında da bir adet 20mm M61A1 Vulcan top vardır.
İki adet general Electric F414 turbofan kullanılarak motor itiş gücü 159,59 kN’dan 195,30 kN’a çıkartılmıştır. F/A-18C/D’lerde düşük görüntülenme teknolojisi uygulanmakla birlikte F/A-18E/F’lerde hayatta kalabilme olanaklarının optimizasyonu ön plana alınarak dizayn edilmiştir. F-18 hizmete girdiğinden bu yana 15 dünya rekoru kırmıştır.
Hughes firmasının “Gelişmiş Hedefleme İleri Bakan Infrared” (ATFLIR) radarı F/A-18E/F’ye ait olmakla beraber daha önceki modellere de uygulanacaktır. ABD Donanması asgari 548, azami 1000 Super Hornet satın almayı planlamaktadır. Bu miktar JSF ’nin başarı oranına bağlı olarak değişebilir.
Şu an ABD Donanması hariç kullanıcısı yoktur. Kesinleşmiş sipariş ise yalnızca Avustralya'dan gelmiştir. Boeing'in potansiyel alıcılarla görüşmeleri sürmektedir ve 10 Mart tarihinden itibaren Yunanistan da potansiyel alıcılar arasına girmiştir.[1]
Teknik Özellikler (F/A-18E Super Hornet)
Boyut Doneleri
- Uzunluk: 18.31 m (60.01 ft)
- Kanat Genişliği: 13.62 m (44.71 ft)
- Yükseklik: 4.82 m (15.79 ft)
- Kanat Alanı: 46.45 m2 (500 ft2)
Ağırlık Doneleri
- Boş Ağırlık: 13.880 kg (30.600 lb)
- Azami Ağırlık: 29.935 kg (66.000 lb)
- Yakıt Kapasitesi :
- Dahili: 6.530 kg (14.400 lb)
- Harici: 4.435 kg (9.780 lb)
- Azami Faydalı Yük: 8.050 kg (17.750 lb)
Güç Kaynağı
- Motor: 2 x General Electric F414-GE-400
- Motor Gücü: 2 x 22.000 lbf (97.6 kN) (afterburner ile)
Performans
- Azami Hız:
- Servis Tavanı: 15.240 m (50.000 ft)
- Menzil:
- Yüksüz ve azami yakıt ile 3.055 km (1.660 nm)
- Tipik yükleme ile 2.225 km (1.200 nm)
Personel
- F/A-18A/C/E: 1 Pilot
- F/A-18B/D/F: 1 Pilot + 1 Silah/Radar Sistem Subayı
Silah Sistemleri
Top:
Havadan Havaya Muharebe Füzeleri AAM
- AIM-9 Sidewinder
- AIM-7 Sparrow
- AIM-120 AMRAAM
- AIM-132 ASRAAM
- IRIS-T
Havadan Karaya Taarruz Füzeler AGM
- AGM-62 Walleye
- AGM-65 Maverick
- AGM-88 HARM
- AGM-154 JSOW
- AGM-84H/K SLAM-ER
Gemi Taarruz Füzeleri
- AGM-84 Harpoon
- AGM-84H/K SLAM-ER
Bombalar
- GBU-10 Paveway II, GBU-12 Paveway II, GBU-24 Paveway III Lazer güdümlü bombalar
- Mk-20 Rockeye, CBU-52/58/71/87/89/97 Demet bombaları
- CBU-103, CBU-105 WCMD
- MK-81, MK-82, MK-83, MK-84 Genel maksat bombaları
- GBU-31/35/38 JDAM
Nükleer Bomba
- B57
- B61
Kullanıcı Ülkeler
- ABD Deniz Kuvvetleri, ABD Deniz Piyadeleri
- Kanada Kraliyet Hava Kuvvetleri: 123 adet
- İspanya Hava Kuvvetleri: 90 adet
- Avustralya Kraliyet Hava Kuvvetleri: 71 adet
- Finlandiya Hava Kuvvetleri: 62 adet
- Kuveyt Kraliyet Hava Kuvvetleri : 40 adet
- İsviçre Hava Kuvvetleri: 33 adet
- Malezya Kraliyet Hava Kuvvetleri : 9 adet
Kaynakça
- "Savunma Sanayi.NET Haftalık Çevrimiçi Haber Gazetesi: Boeing'den Yunanistan'a Super Hornet Teklifi". 23 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2009.
Wikimedia Commons'ta McDonnell Douglas F/A-18 Hornet ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.