Nardugan

Nardugan, her yıl 21 Aralık'ta Türkler arasında kutlanan bir bayramdır.[1] Roma'da Satürnalya, Antik Yunan'da ise Dionysos Şenlikleri adıyla kutlanmaktadır. Türkolog Murad Adji ve Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ, Türklerin nardunganı İslamı kabul etmeden önce de kutladığı iddia etmiştir. Türkolog Abdulhaluk Mehmet Çay ve Ahmet Taşağıl ise İslamiyet öncesi Türklerin böyle bir bayram kutladığı gösteren tarihi belge olmadığını belirtmiştir.[2][3] Nardugan bayramı ile ilişkilendirilen ve kökeni Slav paganizmindeki Ded Moroz'a dayanan Ayaz Ata, Sovyetler döneminde Orta Asya'da yaygınlaştırılmış bir figürdür. Ded Moroz, Noel Baba'nın Rus mitolojisindeki eş değeridir.[4] Nardugan kelimesi günümüzde Orta Asya ülkelerinde kış gündönümünü ifade etmek için kullanılmaktadır.

Etimoloji

Türklerin kutladığı diğer bayramlar olan Paktıgan ve Koçagan bayramlarıyla da uyumlu olan Nardugan'ın, gündönümüne dayalı bayramlarla birlikte üçlü bir yapının parçası olduğu görülmektedir. Nardugan, Moğol dilindeki Nar (Güneş), Türk dilindeki Tuqan (Doğan) sözcüklerinden oluşmuştur. Tatarlar bu bayrama Koyaş Tuğa yani Güneş Doğan günü derler. Başkurtlar, Udmurtlar Nardugan veya Mardugan, Mişer Tatarları Raştua, Çuvaşlar Nartavan ya da Nartukan,[5] Zırizyalar Nardava, Mokşalar Nardvan adını verirler. Bazı kaynaklara göre nargudan kelimesi ile kastedilen bayram aslında nevruzdur.

Kaynakça
  1. "Yılbaşının kökeni Nardugan bayramı". 23 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2020.
  2. Mert İnan (27 Aralık 2019). "'Nardugan ve Ayaz Ata yok'". milliyet.com.tr. 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020.
  3. "Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet Çay: Nardugan Bayramı ve Yılbaşı kutlamalarının tarihi kaynaklarda yeri yok". dha.com.tr. 31 Aralık 2019. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020.
  4. Erica Marat (1 Eylül 2009). "Nation Branding in Central Asia: A New Campaign to Present Ideas about the State and the Nation". researchgate.net. Erişim tarihi: 25 Aralık 2020.
  5. Millî Dəyərlərimizi Araşdırarkən 19 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Güllü Yoloğlu (Azerice)

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.