Nur Cemaati

Nur Cemaati, Nurcular veya Risale-i Nur hareketi, Said Nursi tarafından telif edilen Risale-i Nur adlı eserlerin bilgileri istikametinde teşekkül eden[1][2][3][4] 20. yüzyıl başlarında doğan İslâmî harekettir.[5][6][7] İtikâdi ve fıkhi bakımdan Şafi[8] İslâm'a bağlıdırlar. Türk milliyetçiliğini zararlı ve tehlikeli olduğu gerekçesi ile reddedip şeriat hükümlerinin geçerli olacağı bir İslam devletinin kurulmasını amaçlamaktadır. Hilafet ve saltanatın da tekrar geri getirilmesini savunmaktadır.[9][10][11] Cemaatin temel faaliyeti Risale-i Nurların okunması, anlaşılmaya çalışılması ve insanlara ulaştırılmasıdır.[12] Bu faaliyet Cemaat mensupları tarafından "Hizmet-i imaniye ve Kur'aniye" veya kısaca ''Hizmet'' diye tabir edilen kavramlarla ifade edilir.[13]

Said Nursiye ait Kur'an tefsiri olan Risale-i Nur Külliyatı öğretileri ekseninde hareket eden bir yapıya sahiptir.[9][10] Kararlar genellikle "Meşveret" veya "İstişare" diye adlandırdıkları danışma sonunda çoğunluk tarafından alınır.[14][15]

Said Nursi'nin vefatından sonra talebelerinin çeşitli şehirlere dağılması ve yeni Risale-i Nur okuyucuların doğmasıyla Cemaat farklılık gösterebilen tarzlarda faaliyet göstermiş; "Meşrep" olarak tabir edilen yeni gruplar meydana gelmiştir.

Tarihçe
Risale-i Nur Külliyatından Sözler kitabının kapağı

Said Nursî'nin 23 Mart 1960 tarihinde ölümünden sonra yönetim anlayışı, siyasi olaylara bakış, etnik köken ve hizmet metodu gibi konulardaki görüş farklılıkları sonucu birçok Nur Cemaati grubu ortaya çıktı.[16][17][18] İlk dönemde, temel iki grup, Ahmet Hüsrev Altınbaşak önderliğindeki Yazıcılar grubu ile Zübeyir Gündüzalp önderliğindeki Okuyucular grubu idi.[16][19] Altınbaşak ve grubu, risalelerin sadece Osmanlıca olarak yazılıp okunmasını savunurken,[17] cemaatin yeni lideri Gündüzalp ve grubu,[16] Nursi hayattayken izin verdiği gerekçesi ile, modern Türkçe harfler ile matbaada basılıp yayılmasını savunuyordu. Gündüzalp liderliğindeki "ağabeyler konseyi", yazıcılar grubu ve lideri Altınbaşak ile tekrar birleşmeye çalıştı, ancak bu girişimler sonuçsuz kaldı.[19]

Aynı dönemde, Okuyucular grubuna yakın olmakla birlikte kendi yaşadıkları bölgede bağımsız olarak hareket eden Mehmed Kayalar Diyarbakır'da; Said Özdemir, Ankara'da (bu gruba daha sonra "tenvir" denilmiştir) ve Mehmed Kırkıncı Erzurum'da cemaat oluşturmaya başladı.[16]

Nur Cemaati arasındaki en derin bölünme 1980 darbesi sürecinde yaşandı. 1982 anayasasının cemaat içerisinde meydana getirdiği tartışma bölünmeyi perçinledi. 1982 Darbesine Nur Cemaatinin büyük kısmı evet oyu verirken Yeni Asya grubu ise hayır oyu kullanması araya bazı mesafeler girmesine sebep oldu.[20][21]

Günümüzde, genellikle, farklı bir grupta bulunmanın sebebi "önce o grupla tanışmış olmak"tan öteye gitmemektedir. Bir grubun düzenlediği konferans vb. etkinliğe diğer gruplardan herkes katılabilmekte ve üst düzeyde temsilciler de gönderilerek birliktelik oluşturulmaya çalışılmaktadır.

Nur Cemaati İlkeleri

Said Nursi, Nur cemaati'nin sahip olması gereken vasıfları Risale-i Nur Külliyatı'nda açıklamıştır:

  • Siyaset ve İdare ile fiilen iştigal etmemek.[22][23]
  • Müspet hareket etmek ve menfi hareket etmemek.[24]
  • Allah rızasını esas alarak yalnız iman hizmeti yapmak.[24][25]
  • Tarikat değil cemaattir. Şeyhlik-müridlik gibi makamlar yoktur.[26][27]

Bazı Nur Cemaati gruplarının belirtilen ilkelerden bazılarına uygun hareket etmedikleri bilinmektedir.

Nur Cemaati grupları

Nur Cemaati tarih boyunca çeşitli gruplara ayrılmıştır.[28][29]

Gruplar Önemli Kişiler Notlar
YAZICILAR Ahmet Husrev Altınbaşak Risale-i Nurların Osmanlıca

yazım ve basımına önem

veriyorlar.

OKUYUCULAR Zübeyir GündüzalpZübeyir Gündüzalp önderliğinde

oluşan grup kendi içinde birçok

kola ayrılmıştır.

1. Sözler Grubu Bayram Yüksel

Mustafa Sungur
2. Envar Grubu Ahmed Aytimur

Abdullah Yeğin

Hüsnü Bayram
3. İhlas Nur Grubu Said Özdemir
MEŞVERET Okuyucu-Meşveret grubu

olarak da bilinen grup kendi

içinde kollara ayrılmıştır.

1. Suffa Vakfı Grubu Osman Demirci

Mehmet Kırkıncı

Gültekin Sarıgül

Mustafa Karaman
2. Ruba Vakfı Grubu Muzaffer Arslan

Ali Uçar

Abdulvahit Mutkan

Mehmet Şaylan

3. Hamidiye Vakfı Grubu Abdurrahman Aras

Şerafettin Kartal

Feyzi Allahverdi
NESİL Mehmet Nuri Güleç (Fırıncı)

Mehmed Emin Birinci

 Yeni Asya grubundan kopan

Mehmed Emin Birinci tarafından

kurulmuştur.

YENİ ASYA Mehmet Kutlular1971'de Zübeyir Gündüzalp'in de bulunduğu

Nur cemaatinin, ortak kararıyla [30] çıkan gazeteyle

seslerini duyuran[31] Nur Cemaati.

KURDOĞLU Mehmet Kurdoğlu
MED-ZEHRA Muhammed Sıddık DursunSaid Nursi'nin Kürt kimliğine

önem veriyorlar.

ZEHRA VAKFI İzzettin YıldırımMed-Zehra grubundan ayrılmıştır

Gülen Cemaati ile ilişkisi

Özellikle 2014 yılından önce yayımlanmış birçok kaynakta Gülen Hareketi, Nur Cemaatinin önde gelen bir kolu olarak öne sürülmüştür.[19][32][33][34][35] Cemaatin beş önde geleni, 31 Aralık 2013 tarihinde siyasi faaliyetlerin Nur Cemaati fikirleri ile uygun olmadığını belirtmişlerdir.[33] Bu açıklamanın Gülen Hareketine yönelik olduğu düşünülmüştür.[33] Özellikle 15 Temmuz 2016 darbe kalkışmasından sonra, Nur Cemaati ileri gelenleri, Gülen Hareketine karşı olan tutumunu belirginleştirmiştir.Nur Cemaati'nin Yeni Asya kolu ise darbeye karşı olduğunu ifade etmekle beraber bu süreç içerisinde meydana gelen hukuki sorunları sıkça nazara vermiştir.[36][37][38][39]

Kaynakça
  1. Nursi, Said. Kastamonu Lahikası. Onu yazan ve yazdıran ve okuyan, Risale-i Nur talebesi unvanını alır.
  2. Kitapçı, Zekeriya. Bediüzzaman Said Nursi ve Anadolu İman Hareketi.
  3. Nursi, Said. Emirdağ Lahikası. Risale-i Nur'u okumak, on defa benimle görüşmekten daha kârlıdır. Zaten benimle görüşmek âhiret, iman, Kur'ân hesabınadır...Âhiret, iman, Kur'ân için ise, Risale-i Nur daha bana ihtiyaç bırakmamış.
  4. Nursi, Said. Emirdağ Lahikası. Benimle hakikat meşrebinde sohbet etmek ve görüşmek isteyen adam hangi risaleyi açsa, benimle değil, hâdim-i Kur'ân olan Üstadıyla görüşür ve hakaik-i imaniyeden zevkle bir ders alabilir.
  5. Değirmenci, Cüneyt (2018). Çağdaş İslam düşüncesinde insan ve siyaset Said Nursi örneği (Yüksek Lisans). Ulusal Tez Merkezi.
  6. Eşref, Edip. Risale-i Nur Müellifi Bediüzzaman Said Nur - Hayatı, Eserleri, Mesleği.
  7. Nursi, Said. Emirdağ Lahikası - II. biz ahlâk-ı İslâmiyenin ve hakaik-i imaniyenin kemâlâtını ef’âlimizle izhar etsek, sair dinlerin tâbileri, elbette cemaatlerle İslâmiyete girecekler; belki küre-i arzın bazı kıt’aları ve devletleri de İslâmiyete dehâlet edecekler.
  8. Nursi, Said. "On Üçüncü Lem'a / Yedinci İşaret". Lem'alar. Biz Ehl-i Sünnet ve'l-Cemaat
  9. Barış Pehlivan, Barış Terkoğlu (2019). Metastaz. Nur Köy'ünden Üniformalı Askerler. Kırmızı Kedi Yayınevi. ss. 63-65. ISBN 978-605-298-450-5.
  10. Yıldız, Müyesser. "Genelkurmay Said-i Nursi'ye üniformalı ziyaret hakkında ne düşünüyor". odatv. 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
  11. "Nurcu gazete Fethullah'a sahip çıktı". odatv. 21 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
  12. Nursi, Said. Tarihçe-i Hayat. hususi vazifemiz de, Kur'an'in imani hakikatlerini tahkiki bir surette ehl-i imana bildirip, onlari ve kendimizi idam-i ebediden ve dai*mi, berzahi haps-i munferidden kurtarmaktir.
  13. Nursi, Said. Emirdağ Lahikası - I. bu zamanda, her şeyin fevkinde hizmet-i imaniye bir kudsî vazifedir.
  14. Said Nursi. "Birinci Makale / Unsuru'l-Hakikat". Muhakemat. Herşeyde meşveret hükümfermadır.
  15. Said Nursi. "On Üçüncü Şua". Şualar. Şimdi siz, mâbeyninizde münakaşasız bir meşveret ediniz. Kararınızı kabul ederim.
  16. Güldoğan, Asiye (11 Temmuz 2015). "Nurcular hakkında bu sırları ilk kez okuyacaksınız". Odatv. 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016.
  17. "Ağabeyler'in Nur Meclisi". Sabah. 21 Aralık 2004. 18 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016.
  18. "Nurcular Hakkındaki Bilinmeyenler". Aktif Haber. 23 Eylül 2006. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2016.
  19. Yalçın, Soner (21 Aralık 2014). "Nurcularda büyük bölünmenin sebebi". Sözcü. 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2016.
  20. "Yeni Asya Gazetesi". www.yeniasya.com.tr. 25 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
  21. "Yüzde 98 yanlış". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
  22. Said Nursî (2013) [1944-1947]. "Yirmiyedinci Mektub". Emirdağ Lâhikası. Risale-i Nur. RNK Neşriyat. s. 167. Nurcular, siyasetlerle alâkaları olmaz. Yalnız iman hakikatleriyle bütün hayatları bağlıdır.
  23. Said Nursi (2013). "Ondördüncü Şua". Şualar. RNK Neşriyat. s. 354. Risale-i Nur'un esas mesleği olan şefkat, hak ve hakikat ve vicdan, bizleri şiddetle siyasetten ve idareye ilişmekten men etmiş.
  24. Said Nursi (2013). Tarihçe-i Hayat. RNK Neşriyat. s. 249. Bizim vazifemiz müspet hareket etmektir. Menfî hareket değildir. Rıza-yı İlâhîye göre sırf hizmet-i imaniyeyi yapmaktır
  25. Nursi, Said. "Yirmi Birinci Lem'a". Lem'alar. Amelinizde rıza-yı İlâhî olmalı. Eğer O razı olsa, bütün dünya küsse ehemmiyeti yok.
  26. Said Nursi (2013). Emirdağ Lahikası. RNK Neşriyat. s. 197. Mesleğimiz tarikat değil
  27. Nursî, Said. "Yirmibirinci Lem'a". Lem'alar. Risale-i Nur. RNK Neşriyat. Mesleğimiz şeyhlik olsaydı, makam bir olurdu veyahut mahdut makamlar bulunurdu...Fakat mesleğimiz uhuvvettir. Kardeş kardeşe peder olamaz, mürşid vaziyetini takınamaz.
  28. Aköz, Emre; Atal, Nevzat (23 Aralık 2004). "Bir bakışta Nurcu kuruluşlar". Sabah. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2016.
  29. Barlas, Mehmet (14 Ekim 2000). "Said Nursi'den Fethullah Gülen'e." Yeni Şafak. Cemaatler, Laik Devlet-Fethullah Gülen olayı. 13 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2016.
  30. "Zübeyir Gündüzalp ve Yeni Asya". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
  31. "Sağduyunun sesini yükseltelim". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
  32. Yavuz, H. (2005). Modernleşen Müslümanlar: Nurcular, Nakşiler, Milli Görüş ve AK Parti (Vol. 22). Kitap Yayinevi Ltd.
  33. Çakır, Ruşen (18 Şubat 2014). "Nurcular olup bitenlere ne diyor?". Vatan. 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2016.
  34. Yaşlı, Fatih (27 Temmuz 2016). "Anti-komünizmden 15 Temmuz'a". Birgün. 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2016.
  35. Yalçın, Soner (26 Ekim 2016). "Başbakan yanlış biliyor". Sözcü. 16 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2016.
  36. "Yeni Asya'nın duruşu". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
  37. "Hukuk herkese lâzım olur". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
  38. "Yeni Asya 50 yıldır darbelerle mücadele ediyor". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
  39. "15 Temmuz darbe girişiminin yıldönümünde". YENİ ASYA - Gerçekten haber verir. 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.