On parmak
On parmak, Daktilo ya da bilgisayar klavyesine bakmadan 10 parmak ile yazma tekniği.
On Parmak Nedir
10 parmak klavyeye bakmadan yazma becerisidir. Hızlı yazmayı gerektirmese de on parmak yazanlar genelde en hızlı ve hatasız yazan kişilerdir. 10 Parmak yazan kişi gözleri kapalı dahi olsa yazarken hata yaptığını anlar ve hiç düşünmeden geri silme tuşuna basarak hatasını düzeltebilmektedir.
Aynı zamanda on parmak kullanmak psikomotor (bedensel ya da devinişsel) bir davranış olduğu için yolda yürürken bir konuyu düşünmek ve on parmak yazarken bir konuyu düşünmek arasında bir psikomotor eylemin ve bir bilişsel işlemin paralel yürütülmesi gibi bir benzerlik vardır.
Ancak klavyedeki harflere bakarken bir konuyu düşünmeye çalışmak bu durumdan farklıdır ve zordur çünkü; klavyedeki harflerin yerini hafızadan hatırlayıp o bölgedeki harfe basmak zaten zihni meşgul edici bir bilişsel eylemdir. Dolayısı ile bakarak yazan kişinin ikinci bir bilişsel işlemi paralel yürütmesi verimli olmadığı gibi bir matematik problemi ve bir de kimya problemini aynı anda çözme girişimine benzetilebilir.
On Parmak Yerleşim Düzeni
Q klavyede başlangıç için f ve j harfleri işaretparmağının hissedeceği şekilde kabartılmıştır. F klavyede ise bu görev a ve k harflerindedir. Q klavye bilinenin aksine İngilizce dâhil hiçbir dilde on parmak yazmak için uygun değildir.
Türkçe F Klavye mi Türkçe Q Klavye mi Tercih Edilmeli?
Türkçe F klavye Türk dili için en uygun olanıdır. Türkçe çok kullanılan A harfi en yetenekli parmaklardan sol işaret parmağına karşılık gelmektedir. Az kullanılan harfler ise giderek merkezden uzak yani daha az yetenekli parmaklara karşılık gelecek şekilde dizilmiştir.
Ayrıca Türkçenin bir özelliği olan bir sesli bir sessiz harf düzeni sisteme uygulanmıştır. Şöyle ki; sol ele karşılık gelen tüm harfler seslidir.
Türkçede Q klavyenin çok yaygın olma sebebi iyi oluşundan değil tarihî gelişimi ve ticarî nedenlerdendir. Milletlerarası yapılan on parmak hız testlerinde Türk yarışmacılar, F klavye sayesinde onlarca birincilik ve rekor sahibi olmuştur. Ayrıca çokdilli yarışma bölümünde F klavye ile diğer dillerde de Q klavyeden hızlı yazılabileceğini göstermişlerdir. Q klavyesi Olan Bir Kişi F Klavye Düzeni'ni Seçerse Aynı Hızda Yazar İşletim sistemlerinde klavye düzeni değiştirilebilmektedir.
Microsoft Windows XP ve Windows 7
Windows işletim sistemlerinde dil çubuğunu kullanarak klavye düzenini değiştirilebilmektedir. Ön tanımlı dilin Türkçe Q olduğu ve Türkçe Q Klavye'nin On parmak olarak Türkçe F kullanılması istenirse şu şekilde gerçekleştirilebilir.
- Başlat -> Denetim Masası -> Bölge ve Dil Seçenekleri -> Diller -> Ayrıntılar -> Ekle -> Türkçe F Klavye.
Seçeneği seçilir. Böylece F klavye dili eklenmiş olunur ancak seçili dil Türkçe Q'dur. Aynı Ekranda;
- Yüklü Diller Listesinde görüntülenince Türkçe F klavye seçili dil olarak işaretlenebilir.
Linux İşletim Sisteminde Klavye Düzeni'nin Değiştirilmesi
Linux işletim sistemlerinde klavye düzeninin değiştirilmesi farklılık göstermektedir. Örneğin Gnome masa üstü yüklü bir Linux dağıtımında;
Programlar Menüsü -> Sistem Ayarları -> Klavye Seçenekleri kısmından değiştirilebilir.
Linux XFCE 4 ile F klavye Seçilmesi
Programlar->Ayarlar->Ayarlar Yöneticisi-> Klavye->Yerleşim (Sekmesi)-> Klavye Düzeni-> Türkçe Q ->Türkçe F Klavye eklenir ve seçilir.
On Parmak Öğrenmenin Adımları
- On parmak kurallarını öğrenin
- Bir on parmak kitabı, yazılımı ya da eğitimi sitesi bulup dersleri çalışın.
Ne kadar zamanda on parmak öğrenilebilir?
On parmak öğrenmek kişiden kişiye değişmektedir. Öğrenirken hatasız ve yavaş çalışmak esastır(değişmez kuraldır). Tüm on parmak kurallarına tam olarak uyulursa yaklaşık tahmini süre şu şekilde olacaktır.
Bir örnek tahmin
- Keypad: yaklaşık 60 ders, her ders 1 saat’ten, günde 1 ders 60 gün.
- Numpad toplam 16 ders, her ders 1 saat’ten günde 1 ders 16 gün.
- Toplamda 76 gün’de öğrenilmesi beklenebilir.
Bunun yanında eski hıza yaklaşılmış olur ve bir yıl geçtikten sonra dikkat çekici süratte yazılması mümkündür. Ancak en önemli klavye kazanımı hız değil klavyeye bakmamak olacaktır.
26 Saat'te On Parmak İsimli Kitap’a göre
26 Saat’te on parmak adında bir adet basılı kitap bulunmaktadır. Bu kitabın adı ve içeriği baz alınırsa 26 günde öğrenmek mümkün görünmektedir.
On Parmak Kuralları.
- Klavyeye bakılmaması.
- On parmak pozisyonuna geçilmesi.
- Çıkıntılı harfler işaret parmaklarını yerleştirmede kullanılır.
- On parmak pozisyonuna geçişi klavyeye bakmadan yapma antrenmanları yapılması yararlı olacaktır. Harfleri görmek on parmak öğrenme konusunda konsantrasyon’u ve motivasyon’u azaltabilir.
- Çalışırken harflere, hata yapmadan, çok yavaş, basılan harfi seslendirerek, o harfi düşünerek, parmağı hissederek basılması. Hatta o tuşun üzerine parmağın ucuyla harfin hayali bir şekilde çizilmesi. Yaratıcılığın da kullanarak o harfin, kas hafızasına yerleştirilmesi.
On Parmağın Yararları
- Doğru yazmak
- Yanlış harfe basıldığında kendiliğinden silip doğru harfi tuşlamak.
- Klavyeye bakmamak ve harf aramamak.
- Ekran’da kendi yazdıklarınıza bakarak yazabilmek.
- Hikâye yazan kişiler için hikâyenin geçtiği manzaraya bakarak yazabilmek.
- Bir metni bilgisayara aktaran kişi için o metne bakarak, ekrana hiç bakmadan, yazıyı yazabilmek.
- Bilgisayarda işlerin daha kısa sürede halledilip zamandan tasarruf edilmesi.
- Doğru duruş pozisyonu sayesinde vücutta daha az deformasyon.
On Parmak Öğrenmekle İlgili Yanlış Bilinenler
On parmak yetenekli insanların öğrenebileceği bir beceridir.
Kurallara uyan, vasat veya vasatın altında yeteneklere sahip bir öğrenci sabır gösterirse hedeflediği veya tahmin edilen sürede gerekli becerileri kazanabilir.
Klavyeye bakarak yazan kişinin ara verdiği zaman harflerin yerini onuttuğu gibi, on parmak da onutulur.
On parmak devinişsel bir kabiliyettir ve bu tür beceriler unutulmamaktadır.
Klavyedeki sadece harfleri öğrenilirse, sembolleri pas geçilirse daha az öğrenilir ve kalıcı olur.
Klavyedeki büyük küçük harfler gibi sembollerin tamamının öğrenilmesi birbirini destekleyicidir.
Sahibi olunan klavye Türkçe Q ise On parmak Türkçe Q klavye Öğrenilmelidir.
Klavye Türkçe Q ise Türkçe F on parmak öğrenmek daha kolay olacaktır. Çünkü harflere bakma gibi bir şans olmayacaktır. Bilakis Türkçe F klavyesi olan bir kişinin harflerin yerini mahsus değiştirmesi veya harflerin üzerinin boyaması/ kazıması yararlı olacaktır. (Kendi riskinize yapınız. Sorumluluk kabul edilmemektedir.)
On Parmak Öğrencisinin Önündeki Engeller
- Klavyeye bakmak.
- Kullandığı yazılımda alt kademedeki dersleri, bunları zaten bildiğini düşünerek atlamak. ( Bilişsel klavye kullanımından Devinişsel klavye kullanımına hiçbir eski bilgi aktarımı olmamaktadır.)
- On parmak kurallarını acelecilik gibi nedenlerden hiçe saymak.
- Yeni çıkan teknolojilerin on parmağı gereksiz kılması. (Yeni bir takım arabirimler ve dokunmatik ekranların varlığı)
On Parmak Yazılımlarında Olması Gereken Özellikler
Bu kısım tamamlanacaktır.
On Parmak Bağlantıları ve Yazılımları
Bu kısım tamamlanacaktır.