Patrona Osman Paşa
Patrona Osman Paşa, (d. 1792,[1][2] Rize - ö. 1860[3][4]) Türk amiral. Sinop Baskını sırasında Osmanlı Filosu'nun komutanı.
Kalyon neferliğinden yetişti. 1825-1830 yılları arasında Mısır Donanması'nda kadırga reisi olarak görev yaptı. Daha sonra İstanbul'a dönerek Osmanlı Donanması'nın hizmetine girdi. Kırım Savaşı başladığı zaman 12 gemilik bir Karadeniz Filosu oluşturuldu ve İnceburun ile Amasra arasında karakol görevi verilen bu filonun komutanlığına getirildi. Şiddetli bir fırtına yüzünden Osmanlı Filosu'nun Sinop'ta demirli bulunduğunu haber alan Karadeniz Rus Donanması Komutanı Amiral Pavel Nahimov, komutasındaki 6 büyük savaş gemisiyle 30 Kasım 1853 tarihinde limana ani bir baskın yaptı. Yaklaşık 3 saat süren Sinop Baskını'nda tüm Osmanlı filosu yok edildiği gibi, 2.000'den fazla Osmanlı denizcisi de hayatını kaybetti. Patrona Osman Paşa ayağından yaralı olarak tutsak düştü; top ateşine tutulan Sinop kentinin yarısı yandı. Kırım Savaşı'na son veren Paris Antlaşması'nın imzalanması üzerine serbest bırakıldı. Ülkeye geri dönünce Rize'de zorunlu oturmaya tabi tutuldu. 1860 yılında Rize'de vefat etti.
16 Eylül 1890 tarihinde Japonya'da batan Ertuğrul Fırkateyni'nin Komutanı Mirliva Osman Paşa'nın dedesidir.
Kaynakça
- Pierer's Universal-Lexikon der Gegenwart und Vergangenheit, Vol. 12 (Osman), s. 367. Altenburg 1861
- Meyers Konversationslexikon, Vol. 12, s. 391f, Third Edition, Leipzig 1877
- "Patrona Osman Paşa". 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2016.
- Candan Badem: The Ottoman Crimean War (1853 - 1856), s. 113-136. Brill, Leiden 2010